Το σημείο εκκίνησης της τρέχουσας κρίσης, δεν είναι ο πληθωρισμός, αλλά το σοκ της ενέργειας, είπε ο επικεφαλής οικονομολόγος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Φίλιπ Λέιν, μιλώντας στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, θέλοντας να προσδώσει βαρύτητα στις ευρύτερες επιπτώσεις στην οικονομία από τις αυξημένες τιμές.
Οι τιμές ενέργειας έχουν εκτοξευτεί κατά 45% σε σύγκριση με πριν από έναν χρόνο και αυτό δεν έχει επίπτωση μόνο στον πληθωρισμό, αλλά στην ευρύτερη οικονομία μέσω του σοκ της προσφοράς. Ο Λέιν εξήγησε ότι η Ευρώπη εισάγει πάνω από το 90% της ενέργειας που χρησιμοποιεί από τον υπόλοιπο κόσμο, οπότε το σοκ της ενέργειας μεταφράζεται σε εμπορικό σοκ. Γεγονός που έχει μεγάλο αντίκτυπο στα νοικοκυριά και το βιοτικό επίπεδο.
Ο Λέιν εκτιμά πως δεν υπάρχει μυστήριο πίσω από τον πληθωρισμό -πυροδοτείται από τις υψηλές τιμές ενέργειας. Αυτό που πρέπει να αξιολογηθεί είναι έαν αυτές οι τιμές ενέργειας θα έχουν δευτερογενείς επιπτώσεις και κατά πόσο θα επηρεάσουν την οικονομική δραστηριότητα περιορίζοντας τα εισοδήματα τα επόμενα χρόνια.
Η αύξηση των τιμών των τελευταίων μηνών συνδέεται με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Έχει επίδραση στις τιμές ενέργειας, αλλα επηρεάζει και το ευρύτερο οικονομικό κλίμα. Ενώ το focus της ΕΚΤ είναι η επίδραση στον πληθωρισμό, αυτή δεν μπορεί να αποσυνδεθεί από τις επιπτώσεις στην ευρύτερη οικονομία, εξήγησε ο Λέιν.
Τι θα κάνει η ΕΚΤ για τον πληθωρισμό
Ο επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ εκτιμά πως η αντίδραση στον πληθωρισμό δεν πρέπει να είναι ούτε η υπερβολή αλλά ούτε και η αδράνεια. Η ΕΚΤ υιοθετεί μια πιο μεσοπρόθεσμη προοπτική, αντί να στέκεται στο νούμερο του τρέχοντος μηνός.
Στη συνεδρίαση του Μαρτίου η νομισματική αρχή συμφώνησε σε μια πολιτική δύο σεναρίων. Εάν οι πληθωριστικές πιέσεις τείνουν προς το 2% μεσοπρόθεσμα, τότε η ΕΚΤ θα τερματίσει κανονικά το πρόγραμμα ποσοτική χαλάρωσης το καλοκαίρι. Εάν υπάρξει υψηλή αβεβαιότητα, θα εξεταστεί το ενδεχόμενο επέκτασης της ποσοτικής χαλάρωσης. «Θα προσαρμοστούμε όσο χρειάζεται, προκειμένου να παραδώσουμε το 2%», είπε ο Λέιν και διευκρίνισε ότι στις επόμενες συναντήσεις θα γίνεται αξιολόγηση της ισχύος των δυνάμει δευτερογενών επιπτώσεων.
Προτείνει σταδιακή δημοσιονομική προσαρμογή στο υψηλό χρέος
Ερωτηθείς για το νέο πλαίσιο δημοσιονομικών κανόνων στην Ευρώπη, ο Λείν συμφώνησε στην ανάγκη μιας «άγκυρας» απέναντι στη δυναμική του υψηλού χρέους και δημιουργίας δημοσιονομικών μαξιλαριών όταν είναι βελτιωμένες οι συνθήκες.
Το ερώτημα που τίθεται είναι πόση πρέπει να είναι κάθε χρόνο η δημοσιονομική προσαρμογή, ως απαντηση στο υψηλό χρέος. Η ΕΚΤ θεωρεί πως πρέπει να γίνεται πιο σταδιακά από ό,τι υπαγορεύει το τρέχον πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης. Το νέο πλαίσιο μπορεί να περιλαμβάνει εργαλεία όπως οι δημόσιες δαπάνες που θα μπορούσαν πχ να ευθυγραμμίζονται με την αναπτυξιακή δυναμική σε βάθος 10ετίας.
Ο Λέιν συμπλήρωσε πως στο νέο πλαίσιο θα πρέπει να ενσωματωθεί το μέγεθος του πληθωρισμού, καθώς έχει διαφορά αν κινείται πάνω ή κάτω από το επίπεδο του 2%.
«Μόλις είχαμε πανδημία, τώρα έχουμε πόλεμο, και όχι πολύ καιρό πριν είχαμε παγκόσμια οικονομική κρίση. Η δημσοιονομική πολιτική πρέπει να εχει αποθέματα για να αντιμετωπίζει τέτοιες καταστάσεις. Κάποια στιγμή πρέπει να χτιστεί εκ νέου ωστε να απαντά σε κατατροφές στο μέλλον. Στις καλές φάσεις της οικονομικής δραστηριότητας πρέπει να κοιτάμε τη δυναμική του χρέους και να ενισχύσουμε τη βιωσιμότητά του», είπε ο Λέιν.
