Η επιβολή εμπάργκο στο μεγαλύτερο μέρος των εισαγωγών του ρωσικού πετρελαίου που συμφώνησαν οι ηγέτες των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης εν μέσω της ενεργειακής κρίσης και χωρίς ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης για εναλλακτικές πηγές προμήθειας έχει σημάνει συναγερμό στην ελληνική και ευρωπαϊκή αγορά με παράγοντες του κλάδου να εκτιμούν ότι η ανοδική πορεία στις τιμές της αντλίας θα συνεχιστεί και τις επόμενες ημέρες.
Η Ελλάδα εισάγει περίπου το 29% των αναγκών της σε πετρέλαιο από τη Ρωσία, ένα ποσοστό το οποίο σε συνδυασμό με τη στενότητα που παρατηρείται στην παγκόσμια αγορά, στην οποία θα αναζητήσουν εναλλακτικές πηγές προμήθειας πολλά άλλα κράτη, δημιουργούν μία ασφυκτική κατάσταση για τη χώρα.
Οι τιμές των καυσίμων βαίνουν αυξανόμενες, μία τάση η οποία αναμένεται να συνεχιστεί. Σήμερα, Τετάρτη, οι τιμές της αμόλυβδης στην Αττική προσεγγίζουν τα 2,40 ευρώ το λίτρο ενώ η διυλιστηριακή τιμή στα 2,20 ωθεί τη βενζίνη προς τα 3 ευρώ μέσα στο επόμενο διάστημα, όπως αναφέρουν πηγές της αγοράς.
«Έχουμε πολύ υψηλές τιμές στα καύσιμα και δυστυχώς οι προοπτικές είναι ότι οι τιμές θα παραμείνουν υψηλές και το επόμενο διάστημα», είπε στην ΕΡΤ ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εταιρειών Εμπορίας Πετρελαιοειδών Ελλάδος (ΣΕΕΠΕ) και διευθύνων σύμβουλος της ΕΛΙΝΟΪΛ Γιάννης Αληγιζάκης. Όπως επεσήμανε, η τιμή του αργού, που από την έναρξη του πολέμου κινείται σταθερά πάνω από τα 100 δολάρια το βαρέλι ενώ τον Μάϊο η τιμή της βενζίνης αυξήθηκε κατά 8% και του ντίζελ κίνησης μειώθηκε κατά 2%. «Εκτίμησή μου είναι ότι οι τιμές και στην βενζίνη και στο ντίζελ για τις επόμενες τρεις ημέρες θα κινηθούν κι άλλο ανοδικά», σημείωσε ο κ. Αληγιζάκης.
Από τα 120 στα 150 δολάρια
Οι τρέχουσες συγκυρίες συντείνουν στη διατήρηση των υψηλών τιμών βραχυπρόθεσμα ενισχύοντας τις ανησυχίες για καταστροφή της ζήτησης στην ελληνική αγορά, η οποία καλύπτει τις ανάγκες της σε πετρελαϊκά προϊόντα σχεδόν εξολοκλήρου από εισαγωγές. Ήδη μετά από την ανακοίνωση των κυρώσεων, το Brent "πάτησε" τα 122 δολάρια. Οι τιμές του αργού θα μπορούσαν να παραμείνουν κοντά στα 120 δολάρια ή να εκτιναχθούν και πολύ πάνω από τα 150 δολάρια ανά βαρέλι, εάν «κατακρημνιστούν» οι εξαγωγές πετρελαίου της Ρωσίας, σύμφωνα με την Bank of America. «Πιστεύουμε ότι μια απότομη συρρίκνωση στις εξαγωγές ρωσικού πετρελαίου θα μπορούσε .... να ωθήσει το Brent πολύ πάνω από τα 150 δολάρια ανά βαρέλι», εκτίμησαν πρόσφατα οι αναλυτές της Bank of America (BofA) Η εκτίμηση αυτή δεν είναι απίθανο να επιβεβαιωθεί καθώς σύμφωνα με τους νόμους της αγοράς, κανείς μπορεί να εγγυηθεί ότι τα 150 δολάρια αποτελούν το «ταβάνι» καθώς, τεχνικά, δεν υπάρχει όριο όταν μιλάμε για άνοδο των τιμών καθώς η αγορά καθορίζει την τιμή. Από την άλλη πλευρά, μερικοί αναλυτές προβλέπουν ότι οι τιμές του πετρελαίου θα ανέλθουν στα 120 δολάρια ή ακόμα και στα 150 δολάρια το βαρέλι τους επόμενους μήνες. Τελικά, όμως, ο νόμος της προσφοράς και της ζήτησης θα υπερισχύσει και οι τιμές θα πέσουν, ειδικά εάν οι καταναλωτές αρχίσουν να μειώνουν τη βενζίνη που καταναλώνουν (κάτι που δεν έχει συμβεί ακόμα). Ορισμένοι αναλυτές αποκαλούν την τρέχουσα άνοδο της τιμής «φούσκα πετρελαίου», μια φούσκα που θα σκάσει νωρίτερα παρά αργότερα.
Τα μέτρα που επεξεργάζεται η ελληνική κυβέρνηση
Στο ζήτημα των τιμών των καυσίμων αναφέρθηκε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής. Όπως υπογράμμισε, η κυβέρνηση παρακολουθεί το συγκεκριμένο ζήτημα και εφόσον υπάρξει η δημοσιονομική δυνατότητα θα υπάρξει κυβερνητική παρέμβαση. Σύμφωνα με τον ίδιο την παρούσα στιγμή δεν ήταν έτοιμος για ανακοινώσεις, τις οποίες παρέπεμψε στο μέλλον «όταν και εφόσον είμαστε έτοιμοι». Όσον αφορά στις νέες κυρώσεις κατά της Ρωσίας, ο κ. Μητσοτάκης επεσήμανε: «Δεν είναι δεδομένο ότι το εμπάργκο νομοτελειακά θα οδηγήσει σε αύξηση των τιμών του πετρελαίου. Αυτό που έχει υποχρέωση η ΕΕ είναι να χρησιμοποιήσει όλα τα εργαλεία πίεσης στη Ρωσία να σταματήσει τον πόλεμο. Αλλά έχει λιγότερο κόστος σε εμάς το εμπάργκο σε σχέση με τη Ρωσία».
Οι χαμένοι και οι κερδισμένοι από τις υψηλές τιμές του πετρελαίου
Η προοπτική υψηλών τιμών για μεγάλο χρονικό διάστημα δυναμιτίζει την ανάπτυξη των περισσότερων κλάδων της οικονομίας και έχει άμεσο αντίκτυπο στο βιοτικό επίπεδο των πολιτών. Η υψηλή τιμή του Brent σημαίνει ακριβότερα καύσιμα στην αντλία, ακριβότερα εισιτήρια για αεροπορικά και ακτοπλοϊκά ταξίδια, ακριβότερες μεταφορές προϊόντων (και ταχυμεταφορές) ενώ εάν το πετρέλαιο συνεχίσει το ανοδικό ράλι για μεγάλο χρονικό διάστημα, οι τιμές για τη θέρμανση από τη νέα σεζόν θα είναι επίσης αυξημένες. Το κόστος των τροφίμων αυξάνεται επίσης παράλληλα με τις τιμές του πετρελαίου, καθώς οι αγρότες ξοδεύουν περισσότερα σε καύσιμα για τα τρακτέρ και τον υπόλοιπο εξοπλισμό τους και το κόστος μεταφοράς αυξάνεται επίσης. Ακόμη και η τιμή των πλαστικών προϊόντων μπορεί να αυξηθεί, καθώς το πλαστικό είναι ένα πετροχημικό προϊόν.
Οι οικονομολόγοι έχουν εδώ και καιρό εκφράσει ανησυχίες για επερχόμενη καταστροφή της ζήτησης. Καθώς οι άνθρωποι ξοδεύουν περισσότερα σε βενζίνη, πετρέλαιο θέρμανσης και άλλα βασικά είδη, έχουν λιγότερα διαθέσιμα χρήματα για να ξοδέψουν σε άλλα είδη. Η εξέλιξη αυτή έχει αλυσιδωτές επιπτώσεις για την οικονομία καθώς καταναλωτικές δαπάνες αντιπροσωπεύουν τα δύο τρίτα της συνολικής οικονομικής δραστηριότητας.
Από την άλλη, οι εταιρείες πετρελαίου είναι οι μεγάλοι κερδισμένοι από τις υψηλές τιμές αν και αυτό δεν ισχύει ισομερώς για όλες τις επιχειρήσεις του κλάδου. Οι εταιρείες που ειδικεύονται στις γεωτρήσεις κερδίζουν τα περισσότερα χρήματα ενώ τα διυλιστήρια κερδίζουν ελαφρώς λιγότερα χρήματα, καθώς το κόστος διύλισης αυξάνεται όταν οι εταιρείες τμήματα των διυλιστηρίων για συντήρηση και επισκευές εν αναμονή της χειμερινής ζήτησης.
