Την 1η του Νοέμβρη η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS), με ένα διακριτικό αλλά σαφή τρόπο, πήρε θέση στην «έντονη» συζήτηση που έχει ανοίξει για το εάν η νομισματική πολιτική της αύξησης των επιτοκίων/μείωσης ρευστότητας και της κατά συνέπεια ύφεσης, θα οδηγήσει σε αναχαίτιση του πληθωρισμού ή όχι.
Η αλήθεια είναι οτι αρκετοί κεντρικοί τραπεζίτες έχουν με έμμεσο τρόπο πάρει «θέση» σε αυτή την συζήτηση προειδοποιώντας οτι η επιστροφή του πληθωρισμού σε επιθυμητά επίπεδα θα πάρει τουλάχιστον 2 με 3 χρόνια. Τελευταίος στην χρονική λίστα αυτών των δηλώσεων ο γάλλος Κεντρικός Τραπεζίτης Βιλερουά Ντε Γκαλό, λίγα μόλις 24ωρα μετά την τελευταία μεγάλη αύξηση επιτοκίων από την ΕΚΤ.
Η BIS (Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών) με ένα working paper που δημοσιεύθηκε την 1η Νοέμβρη με τίτλο «Global exchange rate adjustments: drivers, impacts and policy implications» των Β. Ηofman, A. Mehrotra και Damiano Sandri, δεν μένει στην γενική αυτή εκδοχή, αλλά υποδεικνύει και βασικές αιτίες, μεταξύ των οποίων η διολίσθηση της συναλλαγματικής ισοτιμίας των νομισμάτων έναντι του δολαρίου...
Ένα σημείο που επισημαίνει η συγκεκριμένη μελέτη είναι ότι παρά τις αυξήσεις επιτοκίων από σχεδόν όλες τις Κεντρικές Τράπεζες τα πραγματικά τους επιτόκια παραμένουν σε αρνητικό πεδίο, καθώς οι αυξήσεις αυτές παραμένουν πολύ χαμηλότερες από τον πληθωρισμό και αδυνατούν να συγκρατήσουν τις ισοτιμίες των νομισμάτων τους έναντι του δολαρίου.
Και το ευρώ παρά την σχετική ισχύ του παραμένει ένα από τα «θύματα» του δολαρίου το οποίο για ειδικούς λόγους πέραν των αυξήσεων επιτοκίων της Fed αυξάνει τις «αποστάσεις» του από τα άλλα νομίσματα.
Όπως σημειώνεται στην μελέτη: «Ενώ οι περισσότερες κεντρικές τράπεζες αύξησαν ραγδαία τα επιτόκια πολιτικής τους τελευταίους μήνες και έχουν
γνωστοποιήσει την πρόθεσή τους να τα αυξήσουν περαιτέρω, τα πραγματικά επιτόκια μειώθηκαν το περασμένο έτος και παραμένουν αρνητικά στις περισσότερες περιοχές. Επιπλέον, ο πληθωρισμός παραμένει πεισματικά υψηλός. Αυτές οι παρατηρήσεις προειδοποιούν ενάντια στην αντίληψη ότι η νομισματική πολιτική αντιδρά υπερβολικά στην παγκόσμια άνοδο του πληθωρισμού...».
Και καταλήγει στα βασικά της συμπεράσματα ότι:
- Μια αλληλουχία σημαντικών κλυδωνισμών στην παγκόσμια οικονομία έχει οδηγήσει σε σημαντικές προσαρμογές των συναλλαγματικών ισοτιμιών, ιδίως σε ενίσχυση του δολαρίου ΗΠΑ έναντι των περισσότερων νομισμάτων, αντανακλώντας τις διαφορές μεταξύ των χωρών όσον αφορά την έκθεση σε διαταραχές και τον ρυθμό νομισματικής σύσφιξης.
- Δεδομένου του κεντρικού ρόλου του δολαρίου ΗΠΑ ως νομίσματος τιμολόγησης, η ανατίμηση του δολαρίου τείνει να αυξάνει τις τιμές των εισαγωγών στο εξωτερικό. Σε αντίθεση με το παρελθόν, η πρόσφατη ανατίμηση του δολαρίου συνέπεσε με την άνοδο των τιμών των βασικών εμπορευμάτων, επιδεινώνοντας τον αντίκτυπο στον πληθωρισμό. Η ανατίμηση του δολαρίου έχει επίσης συνδεθεί με τη σύσφιξη των παγκόσμιων χρηματοπιστωτικών συνθηκών (μείωση της διαθέσιμης ρευστότητας).
- Η παρέμβαση (σ.σ. των κεντρικών τραπεζών) στις αγορές συναλλάγματος, μπορεί να συμβάλει στον μετριασμό των διαταραχών που προκύπτουν από τις διακυμάνσεις των συναλλαγματικών ισοτιμιών, αλλά είναι πιθανό να είναι αποτελεσματική μόνο εάν αποτελεί μέρος μιας συνεπούς κατεύθυνσης μακροοικονομικής πολιτικής που διασφαλίζει τη μακροοικονομική σταθερότητα (σ.σ. δημοσιονομική σύσφιξη). Ειδικότερα, ένα συνεκτικό δημοσιονομικό-νομισματικό μείγμα είναι απαραίτητο για την αποφυγή διαταρακτικών διακυμάνσεων των συναλλαγματικών ισοτιμιών που μπορεί να προκύψουν από φόβους δημοσιονομικής δεσπόζουσας θέσης.
Με αυτές τις συνθήκες και παρά την ασφυκτική νομισματική πολιτική που έχει δρομολογηθεί από τις κεντρικές τράπεζες, οι πληθωριστικές πιέσεις θα παραμείνουν ενεργές. Και αυτό γιατί το ακριβό δολάριο – για τους λόγους που αναλύονται στην μελέτη – θα συνεχίσει να τροφοδοτεί με εισαγόμενο πληθωρισμό τις χώρες εισαγωγής ενέργειας, προϊόντων και υπηρεσιών, που έτσι κι αλλιώς τιμολογούνται στις διεθνείς συναλλαγές σε δολάρια.
Και αυτό θα συμβαίνει όσο και αν η αύξηση των επιτοκίων στις χώρες εισαγωγής, οι Κεντρικές Τράπεζες μέσω της αύξησης των εγχώριων επιτοκίων και της ύφεσης θα... τσακίζουν την ζήτηση.
