Οι 7 προϋποθέσεις για να «πετύχει» το ψηφιακό ευρώ

Σημαντική πρόοδος στη δημιουργία του «ψηφιακού ευρώ», ενός ζητήματος που έχει «ανοίξει» στους κόλπους της ΕΕ από τον Οκτώβριο του 2021, διαπιστώθηκε στη σημερινή συνεδρίαση των ΥΠΟΙΚ του Eurogroup.

Προκειμένου να είναι επιτυχές, ένα ψηφιακό ευρώ πρέπει να είναι ένα κοινό, ευρωπαϊκό -και χωρίς αποκλεισμούς- έργο, το οποίο θα υποστηρίζεται από τους λαούς της Ευρώπης και θα βασίζεται σε στέρεα δημοκρατική βάση, με πρωταγωνιστικό ρόλο να διαδραματίζει η ΕΚΤ και η Κομισιόν.

«Το Eurogroup επιβεβαιώνει την υποστήριξή του στις συνεχείς προσπάθειες όλων των ευρωπαϊκών και εθνικών θεσμών που εμπλέκονται στις προπαρασκευαστικές εργασίες για την πιθανή έκδοση ψηφιακού ευρώ και ενθαρρύνει ένα υψηλό επίπεδο καινοτομίας και φιλοδοξίας στη διερεύνηση πιθανών επιλογών σχεδιασμού και διανομής» τονίζεται στη σχετική ανακοίνωση.

Ανάλογα με το σχεδιασμό του, ένα ψηφιακό ευρώ θα μπορούσε να διαδραματίσει βασικό ρόλο σε μια ολοένα και πιο ψηφιοποιημένη οικονομία ενισχύοντας την αυτονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αντικατοπτρίζοντας τον κεντρικό γεωπολιτικό ρόλο που διαδραματίζουν τα συστήματα πληρωμών, στην προώθηση της καινοτομίας στον χρηματοπιστωτικό τομέα και στην παροχή οφελών για πολίτες, επιχειρήσεις και κράτη - μέλη, διατηρώντας παράλληλα τον ρόλο του χρήματος ως «άγκυρα» για το νομισματικό σύστημα.

Κατά τις συζητήσεις μας των Ευρωπαίων ΥΠΟΙΚ σήμερα υπογραμμίστηκε πως υπάρχουν 7 προϋποθέσεις για ένα επιτυχημένο ψηφιακό ευρώ.

Ειδικότερα, τονίστηκε χαρακτηριστικά πως:

1. Το ψηφιακό ευρώ θα πρέπει να συμπληρώνει, και όχι να αντικαθιστά τα μετρητά, και θα πρέπει να εγγυάται την πρόσβαση στα χρήματα της κεντρικής τράπεζας για τους πολίτες της ευρωζώνης σε περιόδους αυξημένης ψηφιοποίησης των πληρωμών. Ένα ψηφιακό ευρώ θα πρέπει να είναι ασφαλές και ανθεκτικό, να διασφαλίζει υψηλό επίπεδο ιδιωτικότητας, να είναι εύκολο και βολικό στη χρήση και ευρέως προσβάσιμο στο κοινό.
2. Για να πετύχει, το ψηφιακό ευρώ θα πρέπει να διασφαλίζει και να διατηρεί την εμπιστοσύνη των χρηστών του, για την οποία το απόρρητο αποτελεί βασική διάσταση και θεμελιώδες δικαίωμα. Ταυτόχρονα, το Eurogroup έκρινε επίσης ότι ο σχεδιασμός ενός ψηφιακού ευρώ θα πρέπει να συμμορφώνεται με άλλους στόχους, όπως η πρόληψη του ξεπλύματος χρήματος, η παράνομη χρηματοδότηση, η φοροδιαφυγή και η διασφάλιση της συμμόρφωσης με τις εκάστοτε κυρώσεις.
3. Το ψηφιακό ευρώ θα πρέπει να στοχεύει στη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας της ζώνης του ευρώ. Οι πιθανοί κίνδυνοι θα πρέπει να περιοριστούν, διατηρώντας παράλληλα την ελκυστικότητά του ως μέσο πληρωμής. Ο σχεδιασμός και η εισαγωγή ενός ψηφιακού ευρώ δεν θα πρέπει να βλάψει την ικανότητα και την ανεξαρτησία του Ευρωσυστήματος να διασφαλίζει τη νομισματική μετάδοση προκειμένου να εκπληρώσει την εντολή του για τη σταθερότητα των τιμών.
4. Το ψηφιακό οικοσύστημα του ευρώ θα πρέπει να αξιοποιήσει τη δύναμη και την εμπειρία των δημοσίων και ιδιωτικών φορέων ενώ απαιτείται περαιτέρω εργασία για την ακριβή κατανομή των αρμοδιοτήτων τους.
5. Το ψηφιακό ευρώ θα μπορούσε να αποτελέσει δομικό στοιχείο της μελλοντικής αρχιτεκτονικής για πληρωμές καθώς όσοι το χρησιμοποιούν θα μπορούν να προγραμματίζουν τις επερχόμενες πληρωμές τους. Ωστόσο, ως χρήμα, το ψηφιακό ευρώ θα πρέπει ανά πάσα στιγμή και σε ολόκληρη την ευρωζώνη να μετατρέπετυαι σε άλλες άλλες μορφές του ευρώ, όπως τα χαρτονομίσματα και οι καταθέσεις εμπορικών τραπεζών. Συνεπώς, δεν θα μπορεί να έχει «αυτοματοποιημένη συμπεριφορά». (Για παράδειγμα, δεν θα υπάρχουν περιορισμοί στους τύπους αγαθών και υπηρεσιών που πρόκειται να αγοραστούν, ούτε χρονικοί περιορισμοί όταν μπει σε χρήση το ψηφιακό ευρώ).
6. Θα πρέπει να εξεταστούν τα κατάλληλα ρυθμιστικά μέτρα για το ψηφιακό ευρώ προκειμένου να διασφαλιστεί η συνέπεια με τα μετρητά και να καταστούν τα χρήματα της ψηφιακής κεντρικής τράπεζας ευρέως προσβάσιμα για χρήση από όλους τους τελικούς αποδέκτες στη ζώνη του ευρώ.
7. Το ψηφιακό ευρώ θα πρέπει να επικεντρωθεί κατά προτεραιότητα στις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες της ευρωζώνης, με τη διαλειτουργικότητά του να πρέπει να αποτελεί σημαντικό χαρακτηριστικό του ενώ θα πρέπει να ρυθμιστούν τα οφέλη από ταχύτερες, φθηνότερες και ασφαλέστερες διασυνοριακές συναλλαγές. Από την άλλη πλευρά, οι κίνδυνοι που συνδέονται με τη χρήση ψηφιακού ευρώ εκτός της ζώνης του ευρώ πρέπει να μετριαστούν και να παρακολουθούνται.

Ψηφιακό ευρώ: Τον Μάιο η Κομισιόν - Το Φθινόπωρο η ΕΚΤ

Στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε, ο πρόεδρος του Eurogroup, Πασκάλ Ντόνιαχιου υπογράμμισε πως η ΕΚΤ αναμένεται να αποφασίσει μέχρι το Φθινόπωρο αν θα προχωρήσει στη φάση της υλοποίησης ή αν θα αναπτυχθούν και δοκιμαστούν άλλες τεχνικές λύσεις.

Με τη σειρά του ο Επίτροπος Τζεντιλόνι μιλώντας στη συνέντευξη Τύπου ανακοίνωσε ότι η Κομισιόν σχεδιάζει να παρουσιάσει μια νομοθετική πρόταση για το ψηφιακό ευρώ τον Μάιο αυτού του έτους. «Στο μεταξύ, θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε στενά με την ΕΚΤ», τόνισε.

Τέλος, ο νέος επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας Πιέρ Γκραμέγκνα σημείωσε ότι ο χρόνος για να γίνουν οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις στην αξιολόγηση της οικονομικής διακυβέρνησης είναι περιορισμένος και οι κυβερνήσεις θα πρέπει να προχωρήσουν με ταχύτητα καθώς οι αγορές θέλουν σαφήνεια σε μια περίοδο υψηλής μεταβλητότητας και σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής σε παγκόσμιο επίπεδο.