Πιο μακροχρόνια «ορατότητα» στη χρήση της Ρεβυθούσας πρόκειται να δώσει από φέτος ο ΔΕΣΦΑ, ώστε οι εταιρείες εισαγωγής LNG να έχουν τη δυνατότητα να «κλειδώσουν» την πρόσβασή τους για έως και 15 έτη στο τέρμιναλ, από 5 χρόνια που μπορούν σήμερα.
Όπως εξήγησαν στελέχη του ΔΕΣΦΑ σε χθεσινή συνέντευξη Τύπου για τη νέα φόρμουλα αξιοποίησης της Ρεβυθούσας από χρήστες, διασφαλίζοντας πιο μακροχρόνια πρόσβαση στην «πύλη» εισαγωγής αερίου, εγχώριοι και ξένοι «παίκτες» θα μπορούν να συνάψουν αντίστοιχα μακροχρόνια συμβόλαια προμήθειας φυσικού αερίου.
Επομένως, με δεδομένο πως όσο μεγαλύτερος είναι ο χρονικός «ορίζοντας» σύναψης ενός συμβολαίου, τόσο μικρότερη είναι και η τιμή αγοραπωλησίας, θα ανοίξει ο δρόμος ώστε χρήστες της Ρεβυθούσας να πετύχουν ακόμη μικρότερο κόστος για το αέριο που εισάγουν.
Το νέο μοντέλο
Η πρόσβαση στο τέρμιναλ γίνεται με τη δέσμευση χρονοθυρίδων (slots) για την εκφόρτωση των φορτίων LNG που καταφθάνουν στη Ρεβυθούσα ακτοπλοϊκώς, την προσωρινή τους αποθήκευση στο τέρμιναλ και τελικά την έγχυση του καυσίμου στο εθνικό σύστημα, αφού πρώτα το LNG επαναεριοποιηθεί. Για τη δέσμευση των slot, από το 2021 πραγματοποιούνται δημοπρασίες, το μοντέλο των οποίων θα αλλάξει από φέτος, ώστε να μεγιστοποιηθούν έτι περαιτέρω τα οφέλη από την αξιοποίηση της υποδομής.
Στην πράξη, με το προηγούμενο μοντέλο (που ίσχυσε έως και πέρυσι) το 2022 πραγματοποιήθηκαν δημοπρασίες δέσμευσης χρονοθυρίδων για την 5ετία 2023-2027. Όπως εξήγησε ο Σωτήριος Μπράβος, Ανώτατος Διευθυντής Εμπορικών Υπηρεσιών του ΔΕΣΦΑ, πλέον οι δημοπρασίες ουσιαστικά θα τριπλασιαστούν, ώστε για παράδειγμα φέτος να καλύψουν τη χρονική περίοδο από το 2024 έως και το 2038.
Για κάθε έτος, οι διαγωνισμοί θα διαρκούν πλέον μία εβδομάδα. Θα ξεκινήσουν από την επόμενη εβδομάδα, όπου θα διεξαχθούν οι δημοπρασίες για το 2024, ενώ στη συνέχεια ανά δύο εβδομάδες θα πραγματοποιούνται δημοπρασίες για το αμέσως επόμενο έτος. Ως αποτέλεσμα, για να καλυφθεί η περίοδος μέχρι το 2038, θα πραγματοποιηθούν διαγωνισμοί για 15 εβδομάδες, με τους τελευταίους να διενεργούνται τον Ιανουάριο του 2024.
Ισχυρό ενδιαφέρον
Υπενθυμίζεται ότι τα τελευταία χρόνια διευρύνεται ολοένα περισσότερο ο ρόλος της Ρεβυθούσας ως «οχήματος» για τη διαφοροποίηση των πηγών εφοδιασμού με αέριο της ευρύτερης περιοχής της νοτιοανατολικής Ευρώπης. Ο ρόλος αυτός απέκτησε ακόμη πιο ζωτική σημασία μέσα στην ενεργειακή κρίση, με το τέρμιναλ να εξελίσσεται σε σημαντική «άμυνα» για τη διασφάλιση της επάρκειας εφοδιασμού με καύσιμο, τόσο της χώρας μας όσο και γειτονικών κρατών. Κι αυτό γιατί το LNG αποτέλεσε «όχημα» για την αντικατάσταση μέρους των εισαγωγών ρωσικού αερίου.
Το γεγονός αυτό αποτυπώθηκε στις δημοπρασίες που διενεργήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια, με το ολοένα μεγαλύτερο ενδιαφέρον εγχώριων και ξένων «παικτών» για να «κλειδώσουν» πρόσβαση στην υποδομή. Ενδεικτικό παράδειγμα το περσινό έτος, όπου η αυξημένη συμμετοχή στις δημοπρασίες είχε ως συνέπεια να «κλειδώσουν» για το 2024 τα 40 από τα 45 διαθέσιμα slot. Επομένως, με τις δημοπρασίες της επόμενης εβδομάδας θα παραχωρηθούν οι μόλις 5 ελεύθερες χρονοθυρίδες που απομένουν για το επόμενο έτος.
Επίσης, για το 2025 δεσμεύθηκαν πέρυσι οι 30 από τις 45 χρονοθυρίδες, για το 2026 οι 21 από τις 45 και για το 2026 οι 21 από τις 45.
Όφελος στον καταναλωτή
Επίσης, το ισχυρό ενδιαφέρον είχε ως συνέπεια τα slot να «κλειδώσουν» σε σημαντικά υψηλότερες τιμές από τις τιμές έναρξης των διαγωνισμών, φέρνοντας έτσι «υπερέσοδα» (premia) στον Διαχειριστή. Τα premia που συγκεντρώθηκαν πέρυσι (από τις δημοπρασίες τόσο για τη Ρεβυθούσα όσο και για τις άλλες εισόδους-εξόδους του ελληνικού συστήματος) άγγιξαν τα 65 εκατ. ευρώ.
Όπως προβλέπει το ρυθμιστικό πλαίσιο, τα «υπερέσοδα» του ΔΕΣΦΑ αξιοποιούνται προς όφελος των χρηστών του συστήματος. Για φέτος, επελέγη τα 65 εκατ. να κατευθυνθούν στον «λογαριασμό» των μέτρων ενίσχυσης της ασφάλειας εφοδιασμού (και τα οποία περιλαμβάνονται στο Σχέδιο Προληπτικής Δράσης), συνολικού προϋπολογισμού 160 εκατ. ευρώ.
Επομένως, ελάφρυναν σημαντικά τον «λογαριασμό», μειώνοντας κατά 65 εκατ. τα ποσά που θα χρειαστεί να συγκεντρωθούν από πρόσθετες χρεώσεις στο αέριο (το Τέλος Ασφάλειας Εφοδιασμού). Χρεώσεις που περνούν στον τελικό καταναλωτή, καθώς αυξάνουν το κόστος του αερίου για σχεδόν όλες τις χρήσεις.
Συμπληρωματικό το FSRU Αλεξανδρούπολης
Κάνοντας μία εκτίμηση για τον «κύκλο» των δημοπρασιών που ξεκινούν την επόμενη εβδομάδα, τα στελέχη του ΔΕΣΦΑ επισήμαναν πως το ενδιαφέρον αναμένεται να κινηθεί σε μικρότερα επίπεδα, σε σχέση με το 2022. Σημαντικές αιτίες είναι οι ήπιες καιρικές συνθήκες, καθώς και το γεγονός ότι γειτονικές χώρες ανέπτυξαν στην πορεία και άλλες εναλλακτικές μεθόδους τροφοδοσίας με αέριο, με συνέπεια να είναι μικρότερες πλέον οι ανάγκες τους για καύσιμο που θα εισαχθεί μέσω της Ρεβυθούσας.
Οι εκπρόσωποι του Διαχειριστή ρωτήθηκαν επίσης για το πώς αναμένεται να επηρεάσει τη χρήση του τέρμιναλ η έναρξη λειτουργίας του FSRU Αλεξανδρούπολης στις αρχές του 2024 – αποτελώντας τη δεύτερη «πύλη» εισαγωγής LNG. Όπως τόνισαν ο ρόλος του FSRU θα είναι συμπληρωματικός, καθώς το έργο προορίζεται κυρίως για εισαγωγές αερίου που θα κατευθύνονται εκτός συνόρων.
