Σε διαβούλευση αναμένεται να τεθεί σήμερα ή το αργότερο αύριο το νομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών για τον χρηματοπιστωτικό τομέα, με το οποίο έρχονται μεγάλες αλλαγές που θωρακίζουν περαιτέρω τους ευάλωτους οφειλέτες και την πρώτη κατοικία, ενισχύουν τον τραπεζικό ανταγωνισμό προς όφελος των πολιτών και αντιμετωπίζουν με διαφάνεια τη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους.
Με το νομοσχέδιο που αναμένεται να οδεύσει προς συζήτηση και ψήφιση στη Βουλή στα μέσα Νοεμβρίου:
1) Θεσπίζονται υποχρεώσεις διαφάνειας, ενημέρωσης και σεβασμού των δικαιωμάτων των οφειλετών για τους servicers. Πέραν των υποχρεώσεων για τους servicers ως προς την ενημέρωση, εξυπηρέτηση και σεβασμό των δικαιωμάτων των καταναλωτών, σύμφωνα με τις σχετικές ρυθμίσεις της Οδηγίας 2021/2167 που ενσωματώνεται στο εθνικό δίκαιο, το ν/σ επιβάλλει στους servicers την υποχρέωση να παρέχουν, μέσω ειδικής ψηφιακής πλατφόρμας, προσωποποιημένη και αναλυτική ενημέρωση προς τους οφειλέτες, για το ύψος της οφειλής, το ιστορικό των πληρωμών, τις δόσεις, το επιτόκιο της ρύθμισης κ.λπ. Ο οφειλέτης θα μπορεί να βλέπει τα στοιχεία αυτά εισερχόμενος με χρήση του κωδικού του σε ειδική εφαρμογή στις ιστοσελίδες των servicers (κατ’ αναλογία με το web banking των τραπεζών). Το σύστημα προσωποποιημένης πληροφόρησης θα πρέπει να τεθεί σε λειτουργία το αργότερο έως τις 31 Μαρτίου 2024. Έως τότε οι servicers υποχρεούνται να παρέχουν εγγράφως τις πληροφορίες αυτές σε κάθε δανειολήπτη μετά από αίτησή του, εντός 30 ημερών. Για την προστασία των δικαιωμάτων των καταναλωτών, το ν/σ επιβάλλει ποινές έως 500.000 ευρώ και ανάκληση άδειας στους servicers για την περίπτωση αθέμιτης παρενόχλησης των οφειλετών και παράβασης του πλαισίου επικοινωνίας μαζί τους.
2) Εκσυγχρονίζονται και βελτιώνονται οι ρυθμίσεις για τον εξωδικαστικό μηχανισμό. Γίνεται υποχρεωτική το σύνολο των πιστωτών (τράπεζες και Δημόσιο) η αποδοχή της ρύθμισης του χρέους των ευάλωτων οφειλετών που προκύπτει από τον αλγόριθμο της ηλεκτρονικής πλατφόρμας. Εάν ο πιστωτής απορρίπτει την ρύθμιση, ισχυριζόμενος ότι ο οφειλέτης δεν είναι ευάλωτος, θα πρέπει να το αποδείξει στο δικαστήριο.
Για ευάλωτους και μη, με βελτίωση του αλγόριθμου της πλατφόρμας του Εξωδικαστικού, αυξάνονται έως και 28% επιπλέον των υφιστάμενων, τα «κουρέματα» στις ρυθμίσεις δανείων με εμπράγματη εξασφάλιση. Σημειώνεται ότι όλες οι ρυθμίσεις θα γίνονται με επιτόκιο σταθερό 3% για 3 έτη. Επίσης, στον Εξωδικαστικό θα μπορούν να ενταχθούν και πρόσωπα που «κληρονόμησαν» οφειλές προς το Δημόσιο και Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, που έχουν βεβαιωθεί σε βάρος επιχειρήσεων που έχουν κλείσει.
3) Θεσμοθετείται η δυνατότητα των πολιτών να λαμβάνουν δάνεια και από μη τραπεζικούς φορείς. Οι Εταιρείες Παροχής Πιστώσεων, οι οποίες με την υφιστάμενη νομοθεσία μπορούν να παρέχουν πιστώσεις σε φυσικά πρόσωπα για την κάλυψη καταναλωτικών και προσωπικών αναγκών, θα μπορούν στο εξής να χορηγούν και στεγαστικά ή επιχειρηματικά δάνεια. Θα δοθούν, έτσι, περισσότερες επιλογές σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις για τη χρηματοδότηση κατανάλωσης και επενδύσεων, θα διευκολυνθεί η αναχρηματοδότηση «κόκκινων» δανείων και θα αποκτήσουν πρόσβαση σε χρηματοδότηση φυσικά και νομικά πρόσωπα τα οποία σήμερα αποκλείονται από το τραπεζικό σύστημα.
4) Επεκτείνονται οι συναλλαγές μέσω του συστήματος άμεσων πληρωμών (IRIS) για συναλλαγές χωρίς προμήθειες. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι αυτοαπασχολούμενοι υποχρεούνται να συνδέσουν τον επαγγελματικό τους λογαριασμό με σύστημα άμεσων πληρωμών, όπως επίσης να δέχονται άμεση πληρωμή από οποιοδήποτε φυσικό πρόσωπο τούς το ζητήσει. Οι επιχειρήσεις στις οποίες είναι σήμερα υποχρεωτική η αποδοχή πληρωμών με κάρτες, στο εξής θα υποχρεούνται να δέχονται και τα συστήματα άμεσης πληρωμής. Η υποχρέωση θα ισχύσει από 1/12/2024.
5) Βελτιώνεται το θεσμικό πλαίσιο του Φορέα Απόκτησης & Επαναμίσθωσης Ακινήτων του πτωχευτικού νόμου προκειμένου να προσελκύσει το ενδιαφέρον επενδυτών και να προχωρήσει η σύσταση και λειτουργία του για την προστασία της στέγης των ευάλωτων.
Οι επενδυτές θα μπορούν να αγοράζουν στον πλειστηριασμό τα ακίνητα όσων πτωχεύουν, σε τιμή 30% χαμηλότερη της πρώτης προσφοράς. Το όφελος της έκπτωσης θα παρέχεται και στον οφειλέτη κατά την επαναγορά του ακινήτου του. Ο οφειλέτης, μάλιστα, θα μπορεί να αποκτήσει πίσω το ακίνητό του νωρίτερα από την 12ετία και χωρίς να υποχρεώνεται στην καταβολή των μισθωμάτων που απομένουν μέχρι να συμπληρωθεί η 12ετία της μίσθωσης του ακινήτου.
Το ν/σ περιλαμβάνει επίσης ρυθμίσεις για την α) την απλοποίηση και επιτάχυνση των διαδικασιών του Πτωχευτικού Κώδικα, β) την Σύσταση Μητρώου Παρακολούθησης Ιδιωτικού Χρέους προκειμένου να επισημαίνονται έγκαιρα οι τάσεις και να βελτιωθεί η ανταπόκριση της Πολιτείας, γ) τη μείωση των φόρων συγκέντρωσης κεφαλαίου (από 0,5% σε 0,2%) και χρηματιστηριακών συναλλαγών (κατά 50%, σε 1 τοις χιλίοις), δ) την άμεση δημοσιοποίηση των επωνυμιών επιχειρήσεων, στις οποίες η Τράπεζα της Ελλάδος εντοπίζει παραβάσεις της νομοθεσίας.
