Η εικόνα μιας Ευρώπης φοβισμένης από την πιθανότητα χειμερινής έλλειψης φυσικού αερίου εφέτος δεν υπάρχει, αλλά οι καταναλωτές δεν θα νοιώσουν κάποια βελτίωση, το αντίθετο μάλιστα, καθώς καλούνται να πληρώσουν σημαντικά υψηλότερες χρεώσεις από ό,τι στο παρελθόν.
Όπως αναφέρει το CNBC, μια κατάσταση κρίσης αποφεύχθηκε τον περασμένο χειμώνα, μετά από μια προσπάθεια να βρεθούν νέοι προμηθευτές, να ανοίξουν ξανά παλιές εγκαταστάσεις αποθήκευσης και να αναπτυχθούν πρωτοβουλίες για τη μείωση της κατανάλωσης σε ορισμένους τομείς, καθώς οι ροές από τη Ρωσία στέρεψαν μετά την ευρείας κλίμακας εισβολή της στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.
Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε από τον Moody's αυτόν τον μήνα, η ΕΕ είχε υψηλά αποθέματα φυσικού αερίου, περίπου 97,5% στα τέλη Νοεμβρίου, αριθμός που μεταφράζεται σε χαμηλό κίνδυνο ελλείψεων ενέργειας αυτόν τον χειμώνα. Μια πληρότητα, που σύμφωνα με τους αναλυτές δίνει στην Ευρώπη ισχυρή θέση για την χειμερινή περίοδο.
«Τα βελτιωμένα ενεργειακά αποθέματα της Ευρώπης που είναι διαθέσιμα τον φετινό χειμώνα, είναι το αποτέλεσμα της αποτελεσματικότητας των κυβερνητικών ενεργειών από την πλευρά της προσφοράς και της ζήτησης και της συνεπούς εξοικονόμησης ενέργειας, τόσο από τα νοικοκυριά όσο και από τις επιχειρήσεις», αναφέρει η έκθεση της Moody's, επικαλούμενη τις μεγαλύτερες προμήθειες υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) το 2023, την υψηλότερη διαθεσιμότητα πυρηνικών και υδροηλεκτρικών σταθμών και τον (προσώρας) ήπιο χειμώνα- παράγοντες που βελτιώνουν την κατάσταση.
Σύμφωνα με την έκθεση, στα θετικά συγκαταλέγεται η χαμηλότερη κατανάλωση που έχει επίσης βοηθηθεί από την οικονομική στασιμότητα στην ευρωπαϊκή ήπειρο.
«Ζόρια» για τους καταναλωτές ως το 2031
Ωστόσο, «οι ευρωπαϊκές τιμές του φυσικού αερίου θα παραμείνουν υψηλές και ασταθείς», αναφέρει η έκθεση.
Η ενέργεια ήταν μια από τις ισχυρότερες δυνάμεις που μείωσαν τον πληθωρισμό τους τελευταίους μήνες, αφού ήταν ο κύριος μοχλός στις αυξήσεις των τιμών καταναλωτή που εμφανίστηκαν αμέσως μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Ο ετήσιος ονομαστικός πληθωρισμός ήταν 2,4% τον Νοέμβριο στη ζώνη του ευρώ, με την ενέργεια να παρουσιάζει αποπληθωρισμό 11,5% σε ετήσια βάση, παρόλο που η έκταση των αυξήσεων των τιμών απλώς μετριάστηκε σε όλους τους άλλους τομείς.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο πληθωρισμός της τιμής του φυσικού αερίου έχει υποχωρήσει κατά 31% σε ετήσια βάση έως τον Νοέμβριο, σύμφωνα με στοιχεία της βρετανική Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας.
Όμως αυτή η εικόνα δεν αποτυπώνει την πραγματικότητα. Ο Moody's διαπίστωσε ότι οι ευρωπαϊκές τιμές του φυσικού αερίου είναι πολύ πάνω από τον μέσο όρο της περιόδου 2015-2019 και τις βλέπει να παραμένουν πάνω από αυτό το επίπεδο τουλάχιστον έως το 2031. Το 2020 και το 2021, οι τιμές ήταν κάτω από τον μέσο όρο.
«Τα τιμολόγια που πληρώνουν τα νοικοκυριά και οι βιομηχανίες εξακολουθούν να είναι σε ιστορικά πολύ υψηλά», δήλωσε στο CNBC ο James Waddell, επικεφαλής του τομέα ευρωπαϊκού φυσικού αερίου και παγκόσμιου LNG στην Energy Aspects.
«Οι κινήσεις σε αυτές τις τιμές ακολουθούν γενικά τις κινήσεις στη χονδρική αγορά φυσικού αερίου με υστέρηση αρκετών μηνών, λόγω αντιστάθμισης των προμηθευτών. Επομένως, η πτώση των τιμών χονδρικής στην Ευρώπη από πέρυσι δεν έχει ακόμη ξεπεραστεί πλήρως», ανέφερε.
Οι τιμές χονδρικής είναι συνολικά περίπου τέσσερις φορές χαμηλότερες από ό,τι ήταν κατά μέσο όρο το 2022, αλλά και πάλι υπερδιπλάσιες από ό,τι ήταν ιστορικά, είπε ο Waddell.
«Αυτό σημαίνει ότι εξακολουθούν να υπάρχουν πιέσεις τιμών στα νοικοκυριά και τις βιομηχανίες και στην περίπτωση των τελευταίων, βλέπουμε όλο και περισσότερο ενδιαφέρον για αυτές τις εταιρείες να μεταφέρουν την παραγωγή τους εκτός Ευρώπης», πρόσθεσε το στέλεχος της Energy Aspects.
Η Moody's από την πλευρά της αναφέρει ότι οι τιμές του φυσικού αερίου θα παραμείνουν ευμετάβλητες, κυρίως λόγω των «αυξημένων γεωπολιτικών κινδύνων, οι οποίοι αντικατοπτρίζουν την εγγενή τους ευπάθεια στις διακοπές εφοδιασμού».
Στους κινδύνους για τις προοπτικές της αγορά φυσικού αερίου, η Moody's συμπεριλαμβάνει τις περαιτέρω μειώσεις της προμήθειας του ρωσικού αγωγού και επεισόδια διακοπής του εφοδιασμού, όπως συνέβη με τις απεργίες στις εγκαταστάσεις LNG της Αυστραλίας νωρίτερα αυτό το έτος.
Πρόσθετη αστάθεια προέκυψε μετά τον πόλεμο Ισραήλ-Χαμάς, ο οποίος αύξησε τα ασφάλιστρα κινδύνου και οδήγησε τις τιμές spot του φυσικού αερίου υψηλότερα, παρά τη σχετική απόσταση της Ευρώπης από τη σύγκρουση.
Σύμφωνα με τον Moody's, «κάτω από το απίθανο δυσμενές σενάριο, όπου η σύγκρουση θα μπορούσε να κλιμακωθεί στην ευρύτερη περιοχή με την άμεση εμπλοκή του Ιράν, οι ευρωπαϊκές τιμές του φυσικού αερίου θα μπορούσαν να εκτοξευθούν σε παρόμοια επίπεδα μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Αυτό το σενάριο θα έβλαπτε την οικονομική δραστηριότητα και θα προσθέσει περαιτέρω προκλήσεις για τομείς έντασης ενέργειας».
