Ένα νέο χρηματοδοτικό εργαλείο θα μπορούν να αξιοποιούν στο εξής οι μικρομεσαίες και πολύ μικρές καινοτόμες επιχειρήσεις, μετά και την επίσημη υπογραφή της σύμβασης για τη σύσταση του Ταμείου Επιχειρηματικών Συμμετοχών η οποία πραγματοποιήθηκε σήμερα Πέμπτη.
Το Ταμείο Επιχειρηματικών Συμμετοχών που συνέστησε το υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων, θα προσφέρει χρηματοδότηση σε ταμεία κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών (venture capital funds) τα οποία με τη σειρά τους θα επενδύουν σε καινοτόμες και γρήγορα αναπτυσσόμενες πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.
Το νέο Ταμείο θα ξεκινήσει τη δραστηριότητα του στις αρχές του 2017 και ο στόχος είναι να παρέχει σε μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις την αναγκαία ρευστότητα που σήμερα απουσιάζει από την αγορά ώστε να πραγματοποιηθούν επενδύσεις σε καινοτόμους τομείς μέσω του τεχνολογικού και οργανωτικού εκσυγχρονισμού τους με σκοπό τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας τους.
Παράλληλα θα χρηματοδοτείται και η ίδρυση νέων καινοτόμων, εξωστρεφών και δυναμικών επιχειρήσεων με έμφαση στην αξιοποίηση ερευνητικών αποτελεσμάτων. Η χρηματοδότηση στους τελικούς αποδέκτες δεν θα παρέχεται απευθείας αλλά μέσω ενδιάμεσων ταμείων συμμετοχών, τα οποία θα επιλέγονται μετά από διαγωνισμό.
Τραπεζικοί κύκλοι υποδέχονται θετικά την εν λόγω πρωτοβουλία, ενώ χαρακτηρίζουν πολύ σημαντικό το γεγονός ότι έλαβε χώρα πριν τα τέλη του έτους. Οι ίδιοι κύκλοι προβλέπουν πως τα προβλεπόμενα κεφάλαια θα «πέσουν» στην πραγματική αγορά εντός του πρώτου εξαμήνου του 2017, προσδίδοντας την αναγκαία ρευστότητα. Οι τραπεζικές πηγές εκφράζουν επίσης τη βεβαιότητα πως η δημιουργία του Ταμείου Επιχειρηματικών Συμμετοχών στέλνει ένα πολύ θετικό μήνυμα και στο εξωτερικό, ενισχύοντας την επενδυτική εμπιστοσύνη.
Για τη χρηματοδότηση του Ταμείου προβλέπεται ήδη χρηματοδοτική συνεισφορά από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων προς το ΕΤαΕ, πόρων ύψους 200 εκατ. ευρώ τα οποία αρχικά έχουν κατανεμηθεί στις Περιφέρειες της χώρας ως εξής: σε λιγότερο αναπτυγμένες περιφέρειες (Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, Κεντρική Μακεδονία, Ήπειρος, Θεσσαλία, Δυτική Ελλάδα) 80 εκατ. ευρώ, στις περιφέρειες μετάβασης (Δυτική Μακεδονία, Ιόνια Νησιά, Πελοπόννησος, Βόρειο Αιγαίο, Κρήτη) 26,4 εκατ. ευρώ, σε πιο αναπτυγμένες περιφέρειες (Αττική) 83,4 εκατ. ευρώ, σε πιο αναπτυγμένες περιφέρειες (Νότιο Αιγαίο) 6,6 εκατ. ευρώ.
Aναλυτικότερα το Ταμείο Επιχειρηματικών Συμμετοχών (EquiFund) αποτελεί μια επενδυτική πλατφόρμα με πολλαπλασιαστικό αντίκτυπο στην οικονομία. Πρόκειται για ένα καινοτόμο προϊόν που συνδυάζει χρηματοδότηση και εμπειρία από σημαντικούς θεσμικούς φορείς και την απαραίτητη ευελιξία για την δημιουργία επιτυχημένων επενδύσεων. Ανάλογη προσπάθεια δεν έχει γίνει άλλη φορά στην Ελλάδα. Η επενδυτική πλατφόρμα του Ταμείου Συμμετοχών ξεκινά τη λειτουργία της με κεφάλαια 200 εκατ. ευρώ από ευρωπαϊκούς και εθνικούς πόρους, 60 εκατ. ευρώ από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (European Investment Fund/EIF), καθώς και επιπλέον κεφάλαια από διεθνή πιστωτικά ιδρύματα και ιδιώτες επενδυτές.
Το αποτέλεσμα που μπορεί να αποφέρει το νέο Ταμείο είναι πολλαπλάσιο των αρχικών πόρων που δεσμεύονται, αφού μπορεί να προσεγγίσει συντελεστή μόχλευσης τελικά κοντά στο 10. Στο πλαίσιο αυτό δίδεται η δυνατότητα μέσω της συμμετοχής στην επενδυτική πλατφόρμα της ΕΙΒ να συνεπενδυθούν πόροι από το σχέδιο Juncker με πόρους από τα Ευρωπαϊκά διαρθρωτικά ταμεία.
Ουσιαστική εμπλοκή στην επενδυτική πλατφόρμα θα έχει και ο νέος δημόσιος αναπτυξιακός φορέας, που θα προκύψει από τη αναβάθμιση του ΕΤΕΑΝ και την θυγατρική του το ΤΑΝΕΟ και κατά το πρότυπο των αντίστοιχων φορέων στις χώρες της ΕΕ, ο εθνικός φορέας θα αναλάβει σταδιακά τη συνολική διαχείριση των πρωτοβουλιών του Δημοσίου για την ανάπτυξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Μάλιστα από την υλοποίηση του ΤΑΝΕΟ αναμένεται να προκληθεί σημαντική μόχλευση αφού θα συνεισφέρουν χρηματοδοτικά ιδιώτες συνεπενδυτές (private co-investors) σε όλα τα επίπεδα, δηλαδή σε επίπεδο επενδυτικής πλατφόρμας με τη συμμετοχή διεθνών πιστωτικών ιδρυμάτων (ενδεικτικά EIB, EBRD, Black Sea Bank, World Bank κα), σε επίπεδο επενδυτικού ταμείου με την συνεισφορά του διαχειριστή του ταμείου και σε επίπεδο επένδυσης με την συνεισφορά της επιχείρησης, πέρα από τους πόρους που συνεισφέρει ο ίδιος ο διαχειριστής του υπερταμείου συμμετοχών. Η χρηματοδότηση θα πραγματοποιείται μέσω ενδιάμεσων ταμείων συμμετοχών τα οποία θα προκύψουν από διαγωνιστική διαδικασία.
Οι βασικοί πυλώνες επενδύσεων του νέου Ταμείου, τα λεγόμενα «παράθυρα» της πλατφόρμας θα είναι τρία και θα αφορούν: επενδύσεις στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας, επενδύσεις γενικής επιχειρηματικότητας για επιχειρήσεις σε αρχικά στάδια και επενδύσεις γενικής επιχειρηματικότητας για επιχειρήσεις σε στάδιο ανάπτυξης.
Πιο συγκεκριμένα:
Στο παράθυρο Καινοτομίας (Innovation window) θα δημιουργηθούν το ταμείο μεταφοράς τεχνολογίας (Technology Transfer Fund- TT Fund) και το ταμείο επιτάχυνσης (Accelerator Fund). Αναμένεται καταρχήν η δημιουργία από 1 έως 3 ταμείων στον τομέα της καινοτομίας.
Το TT Fund θα στοχεύει έργα ή εταιρείες (SMEs) προερχόμενες από ΑΕΙ, Ερευνητικά κέντρα ή άλλους οργανισμούς με σημαντική ερευνητική δραστηριότητα. Ο στόχος είναι η αξιοποίηση ερευνητικών αποτελεσμάτων που βρίσκονται σε σχετικό επίπεδο τεχνολογικής ετοιμότητας, η διαμόρφωση επιχειρηματικών σχεδίων και η εμπορική αξιοποίησή τους. Η αξιοποίηση μπορεί να περιλαμβάνει επενδυτικά σχέδια υφιστάμενων επιχειρήσεων, την ίδρυση τεχνοβλαστών (spin-off, spin-out), την εκμετάλλευση Δικαιωμάτων ευρεσιτεχνίας, εκχωρήσεις δικαιωμάτων κλπ. Το Ταμείο αναμένεται να χρησιμοποιήσει κεφάλαια για επενδύσεις pre-seed, proof-of-concept και seed.
Το Ταμείο Επιτάχυνσης θα στοχεύει ομάδες, έργα ή και νεοφυείς επιχειρήσεις (start-ups) οι οποίες συνδέονται με δομές στήριξης της επιχειρηματικότητας όπως Θερμοκοιτίδες, Τεχνολογικά Πάρκα, χώρους συν-εργασίας (co-working spaces), Δομές στα ΑΕΙ και στα Ερευνητικά Κέντρα κλπ. Στόχος κατά την λειτουργία του ταμείου επιτάχυνσης είναι να παράσχει την αναγκαία χρηματοδότηση ώστε δράσεις όπως η συμβουλευτική (mentoring - coaching) και η δικτύωση (networking) μεταξύ των ενδιαφερόμενων ομάδων με το επενδυτικό, επιχειρηματικό, ερευνητικό, ακαδημαϊκό οικοσύστημα να ενδυναμωθούν. Το Ταμείο αναμένεται να χρησιμοποιήσει κεφάλαια για επενδύσεις pre-seed, proof-of-concept και seed.
Παράλληλα στην γενική επιχειρηματικότητα αναμένεται η δημιουργία δύο παραθύρων:
-Για Early stage Venture Capital Funds δημιουργία 2-4 ταμείων
-Για Growth Stage Private Equity Funds δημιουργία επίσης 2-4 ταμείων
Σε ό,τι αφορά στη γενική επιχειρηματικότητα το Ταμείο θα απευθύνεται σε κάθε είδους επιχειρήσεις, με ιδιαίτερη όμως έμφαση στους στρατηγικούς τομείς προτεραιότητας της ελληνικής οικονομίας δηλαδή τουρισμό, ενέργεια, αγροδιατροφή, περιβάλλον, εφοδιαστική αλυσίδα, τεχνολογίες πληροφορικής & επικοινωνιών, υγεία και φαρμακευτική βιομηχανία, δημιουργικές και πολιτιστικές βιομηχανίες, υλικά – κατασκευές με στόχο η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων, η μετάβαση στην ποιοτική επιχειρηματικότητα, με αιχμή την καινοτομία και την αύξηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας.
Στα πλεονεκτήματα του νέου εργαλείου χρηματοδοτικού εργαλείου περιλαμβάνονται:
- Η συνδυασμένη χρήση δημόσιας (εθνικής και κοινοτικής) χρηματοδότησης σε μία επενδυτική πλατφόρμα που έχει τη δυνατότητα προσέλκυσης επιπλέον πόρων και κεφαλαίων, με στόχο να μοχλεύσει συνολικά περισσότερα από 1 δις ευρώ για επενδύσεις σε δυναμικές ελληνικές επιχειρήσεις.
- Η σύνδεση της πανεπιστημιακής έρευνας με την ανάπτυξη εξωστρεφούς, έξυπνης και δυναμικής επιχειρηματικότητας μέσω παροχής υπηρεσιών συμβουλευτικής (mentoring/coaching) και δικτύωσης (networking) μεταξύ των ενδιαφερόμενων ομάδων με το επενδυτικό, επιχειρηματικό, ερευνητικό, ακαδημαϊκό οικοσύστημα.
- Τέλος, η εστίαση στην καινοτομία, την εξωστρέφεια και τις συνέργειες κάθε είδους προκειμένου να συμβάλουν στην αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της χώρας.
