Τις Βουλγαρία και Ρουμανία βολιδοσκοπεί η χώρα μας, προκειμένου να δημιουργηθεί τριμερής «συμμαχία» για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης στην περιοχή - η οποία κάθε άλλο παρά δείχνει σημάδια ύφεσης. Στην προοπτική συντονισμού των κινήσεων, από το ΥΠΕΝ προωθείται η πραγματοποίηση τηλεδιάσκεψης εντός Σεπτεμβρίου, με τη συμμετοχή των υπουργείων Ενέργειας των δύο άλλων βαλκανικών χωρών.
Σκοπός της πρωτοβουλίας του ελληνικού υπουργείου είναι να διαμορφωθεί κοινό αίτημα προς την Κομισιόν, για κατάλληλες παρεμβάσεις που θα μπορούσαν να εκτονώσουν την κατάσταση. Έτσι, το σχέδιο είναι μέσω της τηλεδιάσκεψης να υπάρξει σύγκλιση σε προτάσεις που θα υποβληθούν στις Βρυξέλλες, με σκοπό να υποχωρήσουν οι έντονες ανατιμητικές πιέσεις στις χονδρεμπορικές αγορές ηλεκτρικής ενέργειας της περιοχής, οι οποίες όπως είναι φυσικό κρατούν σε υψηλά επίπεδα τα τιμολόγια νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Η ζήτηση από Ουκρανία
Η ελληνική πρωτοβουλία έρχεται σε μία συγκυρία όπου, παρά το γεγονός ότι βρισκόμαστε ήδη στην αποδρομή του καλοκαιριού, το χονδρεμπορικό κόστος ηλεκτρικής ενέργειας καταρρίπτει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο. Ενδεικτικό είναι ότι σήμερα η ελληνική αγορά κάνει ένα ακόμη άλμα στα 197,83 ευρώ ανά Μεγαβατώρα (όσο και η βουλγαρική), η ρουμανική στα 199,33 ευρώ ανά Μεγαβατώρα και η ουγγρική στα 196,94 ευρώ ανά Μεγαβατώρα.
Βασική αιτία αποτελούν οι αυξημένες εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας της Ουκρανίας, η οποία καθώς εξακολουθεί να μαίνεται ο πόλεμος και η Ρωσία συνεχίζει να καταστρέφει συστηματικά τις ενεργειακές υποδομές της, από παραδοσιακός «τροφοδότης» της Ευρώπης με ηλεκτρισμό, καλύπτει πλέον μεγάλο μέρος των αναγκών της με ενέργεια που παράγεται εκτός συνόρων.
«Ευνοϊκός» αλγόριθμος για τη Γερμανία
Ωστόσο, η ουκρανική ζήτηση δεν επιμερίζεται αναλογικά στην Ευρώπη, αφού το ανοδικό ράλι που αυτή προκαλεί εντοπίζεται σχεδόν αποκλειστικά στις ανατολικές και νοτιοανατολικές χώρες. Απόδειξη το γεγονός ότι σήμερα η αγορά της Αυστρίας διαμορφώνεται στα 122,74 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, η Τσεχία στα 122,27 ευρώ ανά Μεγαβατώρα και η Γερμανία στα 125,84 ευρώ ανά Μεγαβατώρα.
Η ενεργειακή «διαίρεση» της Ευρώπης εξηγείται σε σημαντικό βαθμό από την περιορισμένη διασυνδεσιμότητα ανάμεσα στις ανατολικές και τις κεντρικές-δυτικές χώρες. Σύμφωνα ωστόσο με αναλυτές, στρεβλώσεις υπάρχουν και στον τρόπο λειτουργίας της αγοράς. Πιο συγκεκριμένα, εξαιτίας της «ιδιαιτερότητας» αλγορίθμου που ελέγχει τις τοπικές ροές, φαίνεται να υπάρχει «κόφτης» στις ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας που εξάγονται από τη Γερμανία προς την Αυστρία, η οποία αποτελεί τον «διάδρομο» από τον οποίο ηλεκτρική ενέργεια από την κεντρική Ευρώπη θα μπορούσε να φτάσει στο Κίεβο.
Ως συνέπεια, το Βερολίνο είναι λιγότερο εκτεθειμένο ενεργειακά στις επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία.
Παρατεταμένη κρίση;
Ο φόβος που υπάρχει είναι πως η κατάσταση αυτή θα συνεχιστεί επί μακρόν, καθώς όπως όλα δείχνουν η καταστροφή των ουκρανικών ενεργειακών υποδομών αποτελεί ένα ακόμη «όπλο» που αξιοποιεί η Ρωσία για να πλήξει οικονομικά όλη την Ευρώπη. Επομένως, καθίσταται βάσιμη η εκτίμηση πως οι τιμές ηλεκτρισμού δεν θα υποχωρήσουν στην περιοχή από τον Σεπτέμβριο, όταν παραδοσιακά η πτώση της ζήτησης φέρνει και πτώση του κόστους.
Ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα σήμαινε παράταση των υψηλών λιανικών τιμών και τον Οκτώβριο για τα νοικοκυριά, κάτι που θα σήμαινε ότι ίσως θα χρειάζονταν νέες επιδοτήσεις – και επομένως νέα μέτρα για την εξεύρεση χρηματοδότησης. Ωστόσο, ακόμη πιο «γκρίζα» θα ήταν η κατάσταση για τις επιχειρήσεις, για τις οποίες δεν απορροφήθηκε το παραμικρό ποσοστό των ανατιμήσεων τον Αύγουστο και τον Ιούλιο, αφού για τη χορήγηση επιδότησης θα χρειαζόταν έγκριση της Κομισιόν.
Ενήμερο το Μαξίμου
Χαρακτηριστικές ήταν οι δηλώσεις για το ζήτημα που έκανε σε χθεσινή τηλεοπτική του συνέντευξη ο υπουργός ΠΕΝ, Θεόδωρος Σκυλακάκης. «Αν το θέμα της Ουκρανίας είναι μόνιμο, θα πρέπει να παρέμβαση και ευρωπαϊκού χαρακτήρα. Είναι πολύ δύσκολο να υπάρξει, αλλά βλέπω ότι το θέμα της Ουκρανίας δε θα λυθεί εύκολα».
Αξίζει να σημειωθεί ότι για τα δυσοίωνα αυτά δεδομένα είναι ενημερωμένο το Μαξίμου, το οποίο πρόκειται να αναλάβει ενεργό ρόλο στην περίπτωση που είτε η κατάσταση δεν εκτονωθεί το αμέσως επόμενο διάστημα, είτε οι υπουργοί Ενέργειας δεν βρουν «ευήκοα ώτα» στην Κομισιόν. Σε μία τέτοια περίπτωση, η διαπραγμάτευση θα μεταφερθεί στο ανώτερο πολιτικό επίπεδο.
