Υπεραξία της τάξης του 5-10% λόγω της αναμενομένης, πλέον, περαιτέρω μείωσης των επιτοκίων από την ΕΚΤ μέχρι το τέλος του 2025, παρουσιάζουν ήδη οι εναλλακτικές τοποθετήσεις για τους καταθέτες/επενδυτές.
Με την ΕΚΤ να σηματοδοτεί τον κατήφορο των επιτοκίων, μειώνοντας ξανά τα επιτόκια του ευρώ, όπως αναμένεται στην μεθαυριανή συνεδρίασή της, οι εναλλακτικές τοποθετήσεις έχουν προσελκύσει μεγάλη μερίδα των καταθετών οι οποίοι τοποθετούνταν στις απλές ή στις προθεσμιακές καταθέσεις. Τα κεφάλαια που έχουν στραφεί στα αποταμιευτικά/επενδυτικά προϊόντα που έχουν λανσάρει οι τράπεζες, προκειμένου να δώσουν στους πελάτες τους υψηλότερες αποδόσεις, έχουν φτάσει σε περίπου 6,5 δισ. από το 2023 μέχρι σήμερα. Αυτό ανέφερε σε συνέντευξή του στην «Καθημερινή» ο CEO της Alpha Bank, Βασίλης Ψάλτης. Σημείωσε δε, ότι αν συμπεριληφθούν και τα περίπου 4,5 δισ. ευρώ που έχουν τοποθετηθεί σε έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου, τα οποία υποστηρίχθηκαν, μάλιστα, από διαφημιστικές καμπάνιες των ελληνικών τραπεζών, περίπου 11 δισ. ευρώ αντί να ακολουθήσουν την παραδοσιακή οδό των προθεσμιακών καταθέσεων, κατευθύνθηκαν σε επενδυτικές επιλογές.
Όπως είχε γράψει το insider.gr τον Σεπτέμβριο, τα εναλλακτικά προϊόντα που δημιούργησαν οι τράπεζες, καθώς και τα «λαϊκά» ομόλογα (εκδόσεις εντόκων γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου) είχαν σαρωτική απήχηση στους καταθέτες. Τα αποταμιευτικά/επενδυτικά προϊόντα target maturity (προϊόντα βασισμένα σε ομολογιακά αμοιβαία κεφάλαια) που λάνσαραν οι τράπεζες συγκέντρωσαν κεφάλαια, ύψους 5,8 δισ. ευρώ κατά την τελευταία τριετία που κυκλοφορούν στην αγορά, ενώ μόνο τη φετινή χρονιά προσέλκυσαν αποταμιευτικά κεφάλαια 2,8 δισ. ευρώ. Την ίδια στιγμή, τα έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου που αγοράστηκαν από φυσικά πρόσωπα υπολογίζονται σε 4,6 δισ. ευρώ, χωρίς στο ποσό αυτό να περιλαμβάνονται τα έντοκα που κατευθύνθηκαν σε ασφαλιστικά ταμεία, θεσμικούς επενδυτές και μη κατοίκους Ελλάδας.
Τα τελευταία χρόνια, οι ελληνικές τράπεζες προσφέρουν στο ευρύ κοινό των πελατών τους μια μεγάλη γκάμα αποταμιευτικών προϊόντων που ξεκινούν από πολύ μικρά ποσά συμμετοχής, και με αποδόσεις υψηλότερες από τα επιτόκια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, όπως έχουν διαμορφωθεί στον τρέχοντα επιτοκιακό κύκλο. Ενδεικτικά, οι τράπεζες εισήγαγαν μία σειρά από επενδυτικά προϊόντα αμοιβαίων κεφαλαίων, εκτός των προθεσμιακών καταθέσεων, διάρκειας 2-5 ετών με ετήσιες αποδόσεις που κυμαίνονται μεταξύ 3% - 5%.
Όσον αφορά στις αποδόσεις των παραδοσιακών καταθέσεων, αυτές είναι χαμηλότερες και από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο, με την διαφορά να κυμαίνεται περίπου στις 50 μονάδες βάσης.
Όπως εξηγούν στελέχη τραπεζών, η διαφορά αυτή οφείλεται κυρίως στη δομή της καταθετικής βάσης των ελληνικών τραπεζών, η οποία αποτελείται κατά 70% από καταθέσεις ιδιωτών με μικρά μέσα υπόλοιπα, έναντι 60% του αντίστοιχου ευρωπαϊκού μέσου όρου. Αξίζει να σημειωθεί, μάλιστα, ότι οι συγκεκριμένες καταθέσεις ιδιωτών χρησιμοποιούνται κατά κύριο λόγο για κάλυψη καθημερινών αναγκών ρευστότητας και ως εκ τούτου οι αποταμιευτές επιλέγουν να τοποθετούν αυτά τα υπόλοιπα σε λογαριασμούς όψεως/ταμιευτηρίου και όχι σε αποταμιευτικά προϊόντα με πολύ υψηλότερες αποδόσεις.
Παράλληλα, αν δει κανείς τον δείκτη δανείων προς καταθέσεις, στην Ελλάδα βρίσκεται στο 60% έναντι 100% στην Ευρωζώνη. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν πολύ περισσότερα μετρητά που κατατίθενται στις ελληνικές τράπεζες από αυτά που μπορούν να διοχετεύσουν για δανεισμό. Ακριβώς λόγω της προσφοράς και της ζήτησης, αυτό έχει, εξ ορισμού, επιπτώσεις στην τιμολόγηση των καταθέσεων (σ.σ. οι ελληνικές τράπεζες έχουν περίσσευμα καταθέσεων και άρα δεν υπάρχει κίνητρο να πληρώσουν υψηλότερα επιτόκια για να αντλήσουν καταθετική ρευστότητα).
Αντίθετα με τις καταθέσεις πρώτης ζήτησης, στις προθεσμιακές καταθέσεις μικρών και μεγάλων επιχειρήσεων η τάση και η απόδοση των ελληνικών τραπεζών είναι πολύ κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Υπενθυμίζεται ότι οι ελληνικές τράπεζες ουδέποτε προχώρησαν στην επιβολή αρνητικών επιτοκίων, σε αντίθεση με την υπόλοιπη Ευρώπη.
