«Αιμορραγία» προκάλεσε στις κορυφαίες τεχνολογικές εταιρείες και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού η πολλά υποσχόμενη νεοσύστατη εταιρεία τεχνητής νοημοσύνης της Κίνας, η DeepSeek, εγείροντας ερωτηματικά για την κυριαρχία των ΗΠΑ σε αυτό το τεχνολογικό πεδίο.
Η Wall Street σε «κόκκινο συναγερμό», εν μέσω ανησυχιών μήπως άρχισε το σκάσιμο της φούσκας στις μετοχές τεχνητής νοημοσύνης, κάτι για το οποίο είχαν κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου σειρά αναλυτών, επικαλούμενοι τις υπερβολικά υψηλές αποτιμήσεις.
Η μανία της τεχνητής νοημοσύνης τροφοδότησε ένα άνευ προηγουμένου ράλι στις αμερικανικές μετοχές τα τελευταία δύο χρόνια, προσθέτοντας περίπου 15 τρισ. δολάρια στην κεφαλαιοποίηση του δείκτη υψηλής τεχνολογίας Nasdaq 100. Tώρα, οι αμφιβολίες για την κυριαρχία των ΗΠΑ στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης, σε συνδυασμό με την αβεβαιότητα σχετικά με την πορεία των επιτοκίων και τις εμπορικές πολιτικές του Ντόναλντ Τραμπ, θολώνουν τις προοπτικές για τις αμερικανικές μετοχές και ειδικά για τις κορυφαίες τεχνολογικές, τις Magnificent Seven.
Η DeepSeek κλόνισε την πεποίθηση ότι μόνο λίγες εταιρείες με τεράστιους προϋπολογισμούς, όπως η OpenAI, μπορούν να ανταγωνιστούν στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης - αμφισβητώντας εν δυνάμει μια επενδυτική κούρσα που αντάμειψε τους μεγαλύτερους παίκτες των ΗΠΑ με υψηλές αποτιμήσεις.
H OpenAI συγκέντρωσε πρόσφατα το μεγαλύτερο κύκλο επιχειρηματικών κεφαλαίων στην ιστορία (6,6 δισ. δολάρια), ενώ ο Mαρκ Ζάκερμπεργκ είπε ότι η Meta θα δαπανήσει έως και 65 δισ. δολάρια σε έργα τεχνητής νοημοσύνης φέτος. Οι τεχνολογικοί γίγαντες έχουν ξοδέψει πολλά για την τεχνητή νοημοσύνη και τώρα εκδηλώνονται έντονες αμφιβολίες και πολλά ερωτηματικά.
Οι επενδυτές «χωνεύουν» αυτή τη στιγμή τις συνέπειες των πρωτοποριακών προϊόντων της DeepSeek που προσφέρουν συγκρίσιμες επιδόσεις με πολύ χαμηλότερο κόστος και προσπαθούν να διαπιστώσουν τι σημαίνει αυτό για τις Big Tech των ΗΠΑ που έχουν διοχετεύσει δισεκατομμύρια δολάρια σε επεξεργαστές αιχμής τεχνητής νοημοσύνης.
Το ταρακούνημα που έφερε η DeepSeek
Το τελευταίο μοντέλο R1 της DeepSeek, που κυκλοφόρησε στις 20 Ιανουαρίου, κατασκευάστηκε με μόλις 6 εκατ. δολάρια σε ακατέργαστη υπολογιστική ισχύ και κατώτερα τσιπ τεχνητής νοημοσύνης, με ένα μέρος μόνο των χρημάτων και των πόρων που δαπανήθηκαν από εταιρείες, όπως η OpenAI και η Google της Alphabet.
Δεν συνδέεται μόνο με το ChatGPT σε μια σειρά δυνατοτήτων μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης και μπορεί να εκτελέσει συλλογισμούς αλυσιδωτών σκέψεων, αλλά έχει επίσης μεγάλη επιτυχία στο κοινό, καθώς βρίσκεται στην πρώτη θέση στα app stores στις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και τον Καναδά. Είναι ανοιχτού κώδικα - που σημαίνει ότι η κοινότητα προγραμματιστών στο σύνολό της μπορεί να επιθεωρήσει και να βελτιώσει το λογισμικό – προσφέρεται δωρεάν για προσωπική χρήση και είναι φθηνό για τις επιχειρήσεις.
Aυτό σημαίνει ότι όλα τα δισεκατομμύρια που τοποθετήθηκαν σε επεξεργαστές, ταλέντο και ενεργειακές υποδομές στις ΗΠΑ ήταν μάταια; Όχι ακριβώς, αλλά αυτή η επένδυση δεν αρκεί πλέον από μόνη της, όπως απαντούν αναλυτές στο Bloomberg. Το DeepSeek έδειξε ότι οι μελλοντικοί νικητές της τεχνητής νοημοσύνης θα χρειαστούν τόσο την ακατέργαστη υπολογιστική ισχύ όσο και τις καινοτομίες αποδοτικότητας που αναγκάστηκαν να αναπτύξουν οι κινεζικές εταιρείες λόγω των εξαγωγικών περιορισμών που επέβαλε η Ουάσιγκτον στο Πεκίνο.
H πρόοδος του DeepSeek υποδηλώνει ότι οι Κινέζοι μηχανικοί στον χώρο της τεχνητής νοημοσύνης κατάφεραν να ξεπεράσουν τους περιορισμούς, εστιάζοντας στη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα με περιορισμένους πόρους. Αν και παραμένει ασαφές σε πόσο προηγμένο υλικό εκπαίδευσης τεχνητής νοημοσύνης έχει πρόσβαση η DeepSeek, η εταιρεία έχει αποδείξει αρκετά ώστε να υποδηλώνει ότι οι εμπορικοί περιορισμοί δεν ήταν και τόσο αποτελεσματικοί στην αναχαίτιση της προόδου της Κίνας.
Μέρος του προβλήματος, αναφέρει το Bloomberg, ήταν ότι οι «ολιγάρχες» της Silicon Valley εστίασαν υπερβολικά στην υπεροχή των προϊόντων τους ξοδεύοντας πολύ λιγότερα για να μετατρέψουν αυτές τις καινοτομίες σε καλοσχεδιασμένα προϊόντα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν οι επιχειρήσεις και οι καταναλωτές. Η επιτυχία του DeepSeek θα πρέπει να χρησιμεύσει ως μια κλήση αφύπνισης για εταιρείες, όπως η OpenAI για να διαφοροποιηθούν εστιάζοντας σε αυτό που χρειάζονται οι πελάτες τους.
Αποτιμήσεις σε δυσθεώρητα ύψη
«Αυτό που κάνει το τεχνολογικό selloff της Δευτέρας τόσο ταραχώδες είναι ότι οι αποτιμήσεις πολλών από αυτές τις εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης και τεχνολογίας δεν προσφέρουν κανένα περιθώριο λάθους. Η υπερβολική αποτίμηση εξελίσσεται πάντα σε πρόβλημα», δήλωσε στο Βloomberg ο Ντέιβιντ Μπάχσιν, επικεφαλής επενδύσεων στο Bahnsen Group.
Τους τελευταίους 24 μήνες, τα περισσότερα από τα κέρδη του δείκτη υψηλής τεχνολογίας Nasdaq 100 προήλθαν από λίγα μόνο ονόματα στον χώρο της τεχνητής νοημοσύνης, διογκώνοντας τις αποτιμήσεις. Ο δείκτης τιμής μετοχής/κέρδους (P/E) για τις λεγόμενες "Magnificent Seven" είναι 43 φορές πάνω από τα προσδοκώμενα κέρδη 12μήνου συγκριτικά με το πολλαπλάσιο του 22 για τις εισηγμένες στο δείκτη S&P 500 επιχειρήσεις.
Αυτό σημαίνει ότι εάν τα αποτελέσματα των κορυφαίων τεχνολογικών εταιρειών δεν ανταποκριθούν στις υψηλές προσδοκίες της αγοράς, τότε οι ρευστοποιήσεις που ξεκίνησαν σήμερα θα συνεχιστούν. Οι Microsoft, Meta, Tesla ανακοινώνουν αποτελέσματα τέταρτου τριμήνου 2024 την Τετάρτη και ακολουθεί η Apple την Πέμπτη. Την επόμενη εβδομάδα θα ακολουθήσουν οι Alphabet και Amazon και στις 26 Φεβρουαρίου η Nvidia.
Ιστορική βουτιά για την Nvidia
Η Nvidia έχασε ενδοσυνεδριακά σήμερα περί τα 600 δισ. δολάρια από την κεφαλαιοποίησή της, η οποία υποχώρησε κάτω από τα 3 τρισ. δολάρια. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη πτώση χρηματιστηριακής αξίας στην ιστορία της Wall Street και για ένα ποσό μεγαλύτερο από την κεφαλαιοποίηση του πετρελαϊκού κολοσσού Exxon Mobil. Και τη στιγμή που πριν από λίγες ημέρες όλα έδειχναν ότι ο κολοσσός της τεχνητής νοημοσύνης θα έσπασε σύντομα και το φράγμα των 4 τρισ. δολαρίων – η πρώτη εταιρεία στον πλανήτη που θα έπιανε το ορόσημο αυτό.
Η σημερινή πτώση ξεπερνά την προηγούμενη του 9% το Σεπτέμβριο του 2024, η οποία εξανέμισε από την Nvidia περί τα 300 δισ. δολάρια από την κεφαλαιοποίησή της.
Μετά την πτώση αυτή, η Nvidia δεν είναι πλέον η εταιρεία με τη μεγαλύτερη αξία στον πλανήτη, καθώς η κεφαλαιοποίησή της είναι στα 2,9 τρισ. δολάρια και αντικαταστάθηκε από την Αpple, με χρηματιστηριακή αξία στα 3,5 τρισ. δολάρια.
«Με πολλούς επενδυτές να είναι τα μέγιστα εκτεθειμένοι στους μεγαλύτερους παίκτες της τεχνητής νοημοσύνης, η αναταραχή στον τομέα θα μπορούσε να φέρει τριγμούς στα χαρτοφυλάκια», δήλωσε επίσης στο Bloomberg ο Κένεθ Λάμοντ της Morningstar. Για προστασία από τέτοιους κινδύνους, συστήνει τη διαφοροποίηση από τους λεγόμενους τεχνολογικούς γίγαντες Magnificent Seven.
Οι κινήσεις της αγοράς λαμβάνουν χώρα λίγο μετά την ανακοίνωση υψηλού προφίλ της κυβέρνησης Ντόναλντ Τραμπ την περασμένη εβδομάδα, σύμφωνα με την οποία οι OpenAI, SoftBank Group και Oracle δεσμεύτηκαν για μια κοινοπραξία 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων με την ονομασία Stargate για την κατασκευή κέντρων δεδομένων και έργων υποδομής τεχνητής νοημοσύνης στις ΗΠΑ. Επομένως, οι επενδυτές μπορεί να ζητούν και ένα λόγο για να ρευστοποιήσουν τα κέρδη της προηγούμενης εβδομάδας, όπως σημείωσαν κάποιοι αναλυτές.
