Στην δεύτερη μείωση των επιτοκίων της κατά 0,25% την τρέχουσα χρονιά προχώρησε η ΕΚΤ (6η σερί από τον Ιούνιο του 2024), ενώ μάλιστα αναθεώρησε ανοδικά τις προοπτικές του πληθωρισμού για φέτος, λόγω της ενέργειας και υποβάθμισε τις προβολές της ανάπτυξη για 2025 και 2026. Τα επιτόκια της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων, των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης και της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης θα μειωθούν σε 2,50%, 2,65% και 2,90% από 12 Μαρτίου.
Ανοδική αναθεώρηση του πληθωρισμού το 2025
Οι εμπειρογνώμονες αναμένουν τώρα ότι ο γενικός πληθωρισμός θα διαμορφωθεί κατά μέσο όρο σε 2,3% το 2025, 1,9% το 2026 και 2,0% το 2027. Η αναθεώρηση του γενικού πληθωρισμού για το 2025 προς τα πάνω αντανακλά εντονότερη δυναμική των τιμών της ενέργειας. Σε ό,τι αφορά τον δομικό πληθωρισμό (χωρίς την ενέργεια και τα είδη διατροφής), προβλέπεται να διαμορφωθεί κατά μέσο όρο σε 2,2% το 2025, 2,0% το 2026 και 1,9% το 2027.
«Οι περισσότεροι δείκτες του υποκείμενου πληθωρισμού υποδηλώνουν ότι ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί γύρω από τον μεσοπρόθεσμο στόχο του Διοικητικού Συμβουλίου για ρυθμό 2% σε διατηρήσιμη βάση. Ο εγχώριος πληθωρισμός παραμένει υψηλός, κυρίως επειδή οι μισθοί και οι τιμές σε ορισμένους τομείς εξακολουθούν να προσαρμόζονται στην προηγούμενη έντονη άνοδο του πληθωρισμού με σημαντική καθυστέρηση. Αλλά ο ρυθμός αύξησης των μισθών μετριάζεται όπως αναμενόταν και τα κέρδη απορροφούν εν μέρει τον αντίκτυπο του πληθωρισμού» υπογραμμίζεται.
Χαμηλώνει ταχύτητα ο ρυθμός ανάπτυξης
«Η νομισματική πολιτική γίνεται ουσιωδώς λιγότερο συσταλτική, καθώς οι μειώσεις των επιτοκίων καθιστούν τη λήψη νέων δανείων λιγότερο δαπανηρή για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά και ο ρυθμός αύξησης των δανείων επιταχύνεται. Ταυτόχρονα, οι προηγούμενες αυξήσεις των επιτοκίων που συνεχίζουν να μεταδίδονται στο ανεξόφλητο απόθεμα των πιστώσεων συνιστούν αντίξοο παράγοντα για τη χαλάρωση των συνθηκών χρηματοδότησης και οι χορηγήσεις παραμένουν συνολικά υποτονικές» επισημαίνεται.
Η οικονομία αντιμετωπίζει συνεχείς προκλήσεις και τα μέλη του ΔΣ της ΕΚΤ αναθεώρησαν ξανά προς τα κάτω τις προβολές τους για την ανάπτυξη – σε 0,9% για το 2025, 1,2% για το 2026 και σε 1,3% για το 2027. Οι αναθεωρήσεις προς τα κάτω για το 2025 και το 2026 αντανακλούν χαμηλότερες εξαγωγές και συνεχιζόμενη υποτονικότητα των επενδύσεων, εν μέρει ως αποτέλεσμα του υψηλού βαθμού αβεβαιότητας όσον αφορά την εμπορική πολιτική καθώς και της ευρύτερης αβεβαιότητας σχετικά με την οικονομική πολιτική.
«Η άνοδος των πραγματικών εισοδημάτων και η σταδιακή εξασθένηση των επιδράσεων των προηγούμενων αυξήσεων των επιτοκίων εξακολουθούν να αποτελούν τους βασικούς παράγοντες που στηρίζουν την αναμενόμενη ανάκαμψη της ζήτησης με την πάροδο του χρόνου» αναφέρεται στην ανακοίνωση της ΕΚΤ, ενώ επαναλαμβάνεται το μήνυμα πως το ΔΣ είναι αποφασισμένο να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί με διατηρήσιμο τρόπο στον μεσοπρόθεσμο στόχο του 2%.
«Ιδίως υπό τις τρέχουσες συνθήκες υψηλής αβεβαιότητας, θα ακολουθήσει μια προσέγγιση που βασίζεται στα εκάστοτε διαθέσιμα στοιχεία και θα λαμβάνει αποφάσεις από συνεδρίαση σε συνεδρίαση για τον καθορισμό της κατάλληλης κατεύθυνσης της νομισματικής πολιτικής. Συγκεκριμένα, οι αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου για τα επιτόκια θα βασίζονται στην αξιολόγηση που διενεργεί όσον αφορά τις προοπτικές για τον πληθωρισμό υπό το πρίσμα των εισερχόμενων οικονομικών και χρηματοπιστωτικών στοιχείων, τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και την ένταση με την οποία μεταδίδεται η νομισματική πολιτική. Το Διοικητικό Συμβούλιο δεν δεσμεύεται εκ των προτέρων για συγκεκριμένη πορεία των επιτοκίων» εξηγεί.
Το ευρώ άγγιξε νέο υψηλό 4 μηνών μετά την ανακοίνωση των αποφάσεων, καταγράφοντας κέρδη 0,5%, στα 1,0844 δολάρια. Η μικρή μεταβολή στη γλώσσα της περιοριστικής πολιτικής ήταν αρκετή για να δώσει πάτημα στους «ταύρους» της αγοράς συναλλάγματος
Μειώνονται τα χαρτοφυλάκια APP και PEPP - Διαθέσιμο το ΤΡΙ
Ταυτόχρονα, το χαρτοφυλάκια APP και PEPP μειώνονται με μετρημένο και προβλέψιμο ρυθμό, καθώς το Ευρωσύστημα δεν επανεπενδύει πλέον τα ποσά κεφαλαίου από την εξόφληση τίτλων κατά τη λήξη τους. «Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι έτοιμο να προσαρμόσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή του εντός των ορίων της εντολής που του έχει ανατεθεί, προκειμένου να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί με διατηρήσιμο τρόπο στον στόχο του 2% μεσοπρόθεσμα και να διαφυλάξει την ομαλή λειτουργία του μηχανισμού μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής» τονίζεται.
Επιπλέον, το μέσο για την προστασία της μετάδοσης (Transmission Protection Instrument - TPI) είναι διαθέσιμο για να αντισταθμίζει ανεπιθύμητες, άτακτες εξελίξεις στην αγορά που θέτουν σοβαρή απειλή για τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής σε όλες τις χώρες της ζώνης του ευρώ, επιτρέποντας έτσι στο ΔΣ να εκπληρώνει πιο αποτελεσματικά την αποστολή του για σταθερότητα των τιμών.
Η σύνθετη, διεθνής συνθήκη
«Αυτή είναι η τελευταία εύκολη μείωση των επιτοκίων από την ΕΚΤ κατά την άποψή μας, καθώς από εδώ και στο εξής οι διαφωνίες στους κόλπους της θα κορυφωθούν» όπως υπογράμμισε η Βank of America (BofA). «Η συζήτηση μεταξύ των υπευθύνων χάραξης πολιτικής της ΕΚΤ έχει ενταθεί τις τελευταίες εβδομάδες», προειδοποίησαν αναλυτές της Goldman Sachs.
Ένας ακόμη «πονοκέφαλος» για τους υπεύθυνους χάραξης νομισματικής πολιτικής, αποτελούν οι αχαρτογράφητες συνέπειες της ξαφνικής απόφασης των ΗΠΑ να αποσύρουν τη στρατιωτική υποστήριξη για την Ουκρανία, πυροδοτώντας την επιτακτική ανάγκη για άμεσο επανεξοπλισμό της Ευρώπης, η οποία θα επισύρει την ενεργοποίηση 800 δισ. ευρώ σε αμυντικές δαπάνες τα επόμενα χρόνια όπως αποκάλυψε η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, παρουσιάζοντας το ReArmEU.
Επίσης, αν και η συμφωνία για τη μεταρρύθμιση του γερμανικού «φρένου χρέους» δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί, αλλά αναμένεται να ξεκλειδώσει έως και 1 τρισ. ευρώ σε δαπάνες για την άμυνα και τις υποδομές. Η επανεκκίνηση του ευρωπαϊκού επανεξοπλισμού θα επιφέρει δημοσιονομική χαλάρωση, θα τονώσει την οικονομική δραστηριότητα, όμως θα αναγκάσει την ΕΚΤ να επανεξετάσει την έκταση των μειώσεων των επιτοκίων της στο μέλλον, εκτιμά η Macquarie.
Το ιδιαιτέρως ρευστό γεωπολιτικό περιβάλλον, δεν είναι ο μοναδικός παράγοντας που περιπλέκει το έργο της ΕΚΤ. Ο εν εξελίξει πόλεμος δασμών των ΗΠΑ με τους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους της (Κίνα, Καναδάς, Μεξικό) και οι αρνητικές επιπτώσεις στις διεθνείς σχέσεις, εγκυμονεί κινδύνους αναζωπύρωσης των πληθωριστικών πιέσεων στη Γηραιά Ήπειρο.
Από την πλευρά τους, οικονομολόγοι της Allianz έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου, σημειώνοντας ότι εάν τα μεγαλύτερα δημοσιονομικά ελλείμματα απειλήσουν τη βιωσιμότητα του χρέους των κρατών - μελών και προκαλέσουν διεύρυνση του spread των κρατικών ομολόγων, η ΕΚΤ μπορεί να χρειαστεί να επανεκκινήσει αγορές ομολόγων μεγάλης κλίμακας μέσω του Transmission Protection Instrument (TPI).
