Στο επίκεντρο τίθεται ο τομέας της Υγείας μετά την εκλογική αναμέτρηση της 25ης Ιουνίου, που ανέδειξε νικητή τη Νέα Δημοκρατία, με 158 έδρες. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει θέσει την Υγεία ως βασική προτεραιότητα για την επόμενη τετραετία, με το χαρτοφυλάκιο του αρμόδιου υπουργείου να είναι βαρύ και «καυτό».
Οι εκκρεμότητες από την προηγούμενη τετραετία και τα δύσκολα εγχειρήματα που έχει να φέρει εις πέρας το υπουργείο Υγείας απαιτούν έμπειρα και δυνατά στελέχη στο «τιμόνι» του και ο πρόεδρος της ΝΔ φαίνεται ότι έχει καταλήξει στο ποιους θα τοποθετήσει στην «ηλεκτρική καρέκλα» της Αριστοτέλους.
Το προηγούμενο διάστημα ακούστηκαν διάφορα ονόματα, όπως αυτό του Κυριάκου Πιερρακάκη, της Ειρήνης Αγαπηδάκη, του Κωστή Χατζηδάκη και της Νίκης Κεραμέως, εντούτοις, σύμφωνα με τις τελευταίες διαρροές από το Μαξίμου, ο νέος Υπουργός Υγείας φέρεται να είναι ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης. Αν και το όνομά του δεν αποτελεί έκπληξη, δεδομένου ότι είχε επίσης ακουστεί στο πλαίσιο των προεκλογικών σεναρίων, στο τέλος της προηγούμενης εβδομάδας είχε αρχίσει να βγαίνει από το κάδρο, καθώς ως επικρατέστερη φερόταν η Νίκη Κεραμέως.
Ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης είναι ένα δυνατό στέλεχος, με μακρά κοινοβουλευτική ιστορία και τεράστια εμπειρία σε υπουργικά πόστα, ωστόσο, θα κληθεί να αναλάβει ένα υπουργείο με σημαντικές ιδιαιτερότητες, το οποίο δεν γνωρίζει. Στο πλαίσιο αυτό, το ηγετικό σχήμα της Αριστοτέλους αναμένεται να συμπληρώσει ως Αναπληρώτρια Υπουργός, η τ. γενική γραμματέας Δημόσιας Υγείας, Ειρήνη Αγαπηδάκη, η οποία φαίνεται ότι έχει κερδίσει την εμπιστοσύνη του Κυριάκου Μητσοτάκη, με δεδομένο ότι τέθηκε και επικεφαλής του ψηφοδελτίου Επικρατείας της ΝΔ. Άλλωστε, έχει ήδη αφήσει καλά δείγματα «γραφής» από το προηγούμενο πόστο της, ενώ το όνομά της είναι συνυφασμένο με την καινοτομία των δωρεάν προσυμπτωματικών ελέγχων, που επί της θητείας της εφαρμόστηκαν για πρώτη φορά στη χώρα μας. Τέλος, ο τ. γενικός γραμματέας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ), Μάριος Θεμιστοκλέους, έχοντας ολοκληρώσει με επιτυχία την εμβολιαστική εκστρατεία έναντι του κορονοϊού, αναμένεται να αναλάβει καθήκοντα υφυπουργού.
Όλα αυτά, βέβαια, εφόσον δεν υπάρξουν καραμπόλες και ανατροπές της τελευταίας στιγμής, καθώς η ιστορία έχει δείξει ότι, τουλάχιστον όσον αφορά στο συγκεκριμένο υπουργείο, τίποτα δεν μπορεί να θεωρηθεί σίγουρο πριν από τις επίσημες ανακοινώσεις.
Το «καυτό» χαρτοφυλάκιο
Οι προκλήσεις τις οποίες θα κληθεί να αντιμετωπίσει η νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας είναι πολλές και απαιτούν στρατηγική, γενναίες αποφάσεις και αποτελεσματικές παρεμβάσεις.
Πρωτοβάθμια Φροντίδα και προσωπικός γιατρός
Η πλήρης εφαρμογή του θεσμού του προσωπικού γιατρού, που αποτελεί την αφετηρία για τη μεταρρύθμιση στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ), έχει πάρει πολλές παρατάσεις, λόγω του ανεπαρκούς αριθμού των γιατρών που έχουν ενταχθεί στο σύστημα. Είναι ενδεικτικό ότι τους τελευταίους 6 μήνες, λιγότεροι από 100 γιατροί έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα, με αποτέλεσμα η κατάσταση να παραμένει στάσιμη. Την ίδια στιγμή η Κομισιόν ασκεί πιέσεις για την ολοκλήρωση του εγχειρήματος και καλεί την κυβέρνηση να θεσπίσει νέα κίνητρα ώστε να συμπληρωθεί ο αριθμός των γιατρών που απαιτούνται για την πλήρη κάλυψη του πληθυσμού.
Παράλληλα, μία βασική αλλά καθοριστικής σημασίας εκκρεμότητα είναι η ολοκλήρωση του Ατομικού Ηλεκτρονικού Φακέλου Υγείας και η σύνδεσή του με όλες τις υπηρεσίες. Γενικότερα, ο ψηφιακός μετασχηματισμός της Υγείας, ο οποίος προχωρά με αργά βήματα, είναι ένα από τα μεγάλα στοιχήματα των συναρμόδιων υπουργείων, Υγείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, για τη νέα τετραετία.
Εθνικός Χάρτης Υγείας
Η ολοκλήρωση του Εθνικού Χάρτη Υγείας, αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την μεταρρύθμιση του συστήματος υγείας. Το έργο, στοχεύει στη χαρτογράφηση της πλευράς της «προσφοράς» και της «ζήτησης» του συστήματος υγείας, τόσο του ιδιωτικού όσο και του δημόσιου τομέα, με σκοπό να αναπτυχθούν συγκεκριμένες πολιτικές επιλογές και συστάσεις για την επίτευξη των στρατηγικών στόχων, όπως ορίζονται από το Υπουργείο Υγείας, για τη μεταρρύθμιση του συστήματος.
Τον προηγούμενο μήνα ο Οργανισμός Διασφάλισης της Ποιότητας στην Υγεία (ΟΔΙΠΥ Α.Ε.) διακήρυξε διεθνή διαγωνισμό για το έργο, εντούτοις, ο δρόμος μέχρι την ολοκλήρωσή του είναι... μακρύς.
Στελέχωση του συστήματος
Το πρόβλημα των ελλείψεων υγειονομικού προσωπικού θα είναι μία ακόμα μεγάλη πρόκληση για τη νέα ηγεσία του υπουργείου Υγείας. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει ήδη προαναγγείλει την πρόσληψη 10.000 εργαζομένων στο ΕΣΥ, με έμφαση στους νοσηλευτές και με ορίζοντα τριετίας. Ωστόσο, το εγχείρημα δεν είναι τόσο εύκολο.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα στην περίπτωση των γιατρών, είναι η χαμηλή διαθεσιμότητα για την πλήρωση των κενών θέσεων, συνθήκη η οποία απαιτεί τη θέσπιση επιπλέον κινήτρων, ώστε να γίνει ελκυστικότερο το ΕΣΥ.
Το ίδιο ισχύει και όσον αφορά στους νοσηλευτές. Είναι, μάλιστα, σύνηθες το φαινόμενο οι νοσηλευτές που επιλέγονται μέσω της διαδικασίας του ΑΣΕΠ να μην αποδέχονται τον διορισμό τους στο Δημόσιο και να κατευθύνονται σε άλλες επιλογές εντός και εκτός της χώρας.
Η «αποψίλωση» των νοσοκομείων από γιατρούς, νοσηλευτές και λοιπό προσωπικό αποδίδονται μεταξύ άλλων στις χρονοβόρες διαδικασίες πρόσληψης και επιλογής προσωπικού μέσω του ΑΣΕΠ. Σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις του προέδρου της ΝΔ, η επιτάχυνση των εν λόγω διαδικασιών θα είναι ένα από τα μεγάλα εγχειρήματα του υπουργείου Εσωτερικών.
Επάρκεια φαρμάκων
Οι ελλείψεις φαρμάκων αποτελούν άλλο ένα πρόβλημα που θα κληθεί να αντιμετωπίσει ο νέος Υπουργός Υγείας. Το φαινόμενο είναι διαχρονικό και δεν αφορά μόνο στην Ελλάδα, εντούτοις στην εγχώρια αγορά υπάρχουν ιδιαιτερότητες. Η μία είναι οι πολύ χαμηλές τιμές των φαρμάκων, που ωθούν στην εξαγωγή ή επανεξαγωγή τους σε χώρες με υψηλότερες τιμές. Η άλλη είναι οι υπέρογκες επιστροφές της φαρμακοβιομηχανίας στο κράτος όταν η δαπάνη υπερβαίνει τον προϋπολογισμό (clawback), οι οποίες φτάνουν έως και το 70% των πωλήσεων και οδηγούν στον περιορισμό των ποσοτήτων που διοχετεύονται στην χώρα μας ή -σε ορισμένες περιπτώσεις- και στη διακοπή του εφοδιασμού της ελληνικής αγοράς. Η ιστορία από την προηγούμενη χρονιά δείχνει ότι το πρόβλημα όχι μόνο παραμένει αλλά λαμβάνει ολοένα και μεγαλύτερες διαστάσεις και οι εκτιμήσεις από διάφορες πλευρές της αγοράς για το επόμενο διάστημα είναι δυσοίωνες.
Σε κάθε περίπτωση, τα φάρμακα είναι ένα δύσκολο πεδίο, καθώς το υπουργείο θα πρέπει να υλοποιήσει μια σειρά διαρθρωτικών μέτρων και άλλων παρεμβάσεων, προκειμένου να διασφαλίσει την απρόσκοπτη πρόσβαση των ασθενών τόσο σε φθηνά σκευάσματα, όσο και σε ακριβές καινοτόμες θεραπείες για σοβαρές παθήσεις.
Κτιριακή αναβάθμιση νοσοκομείων
Μέχρι το 2025 θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η ανανέωση των κτιριακών υποδομών στα νοσοκομεία, με βάση τις δεσμεύσεις της χώρας στο πλαίσιο του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Ναι μεν, από το Δεκέμβριο του 2022, το υπουργείο Υγείας έχει υπογράψει σύμβαση με το ΤΑΙΠΕΔ για τον εκσυγχρονισμό και την ανακαίνιση των νοσοκομείων και των Κέντρων Υγείας καθώς και για την αναβάθμιση των Τμημάτων Επειγόντων Περιστατικών, ύψους περίπου 700 εκατ. ευρώ, εντούτοις, παραμένει στα «χέρια» του ο έλεγχος και η… ευθύνη.
Η αύξηση της δημόσιας χρηματοδότησης για την υγεία, όπου το κενό ανέρχεται σε 2 δισ. ευρώ το χρόνο, αποτελεί ίσως τη μεγαλύτερη πρόκληση που καλείται να αντιμετωπίσει η νέα κυβέρνηση για την ανασυγκρότηση του τομέα. Η μείωση των μελλοντικών αναγκών υγείας μέσω δράσεων δημόσιας υγείας καθώς και η αποτελεσματική διαχείριση των διαθέσιμων πόρων είναι άλλες δύο καθοριστικής σημασίας παράμετροι, προκειμένου το μεγάλο εγχείρημα της νέας κυβέρνησης της ΝΔ να στεφθεί με μακροπρόθεσμη επιτυχία.
