«Άπιαστο όνειρο» για τη συντριπτική πλειοψηφία των συμπολιτών μας φαίνεται να είναι η αγορά κατοικίας ως επένδυση τα επόμενα χρόνια, παρά το γεγονός ότι οι περισσότεροι αναμένουν περαιτέρω άνοδο των τιμών, ενώ σχεδόν 6 στους 10 νέους δεν «βλέπουν» πιθανό να αποκτήσουν ακίνητο προσεχώς.
Όπως αναφέρεται, μεταξύ άλλων, σε συμπεράσματα σχετικής έρευνας της METRON ANALYSIS για την εικόνα στο ελληνικό real estate, όσον αφορά την αγορά κατοικίας, ποσοστό 70% εκ των ερωτηθέντων εκτιμά ότι οι τιμές αγοράς κατοικιών θα ανέβουν τα επόμενα χρόνια, ποσοστό παραπλήσιο με το 73% που κάνει την ίδια πρόβλεψη για τα ενοίκια, και παρότι η αγορά κατοικίας θεωρείται εν γένει μια καλή επένδυση για το 66%, ωστόσο μόνο το 10% τη θεωρεί προσωπικά πολύ πιθανή τα επόμενα 5 χρόνια.
«Εύρημα εύλογο», αναφέρεται στα σχετικά συμπεράσματα, «εάν συνυπολογίσουμε τις περιορισμένες οικονομικές προσδοκίες αλλά και ότι ειδικά για τους νέους και τις νέες η αγορά κατοικίας δεν θεωρείται καθόλου εύκολη από το 57% των ερωτώμενων». Ποσοστό πάνω από 60% διαμένει σε ιδιόκτητη κατοικία, ενώ η πλειοψηφία των ερωτώμενων θεωρούν ότι συμβαδίζουν τιμές και κόστος ζωής, καθώς διαπιστώνουν άνοδο των ενοικίων και επιβάρυνση του κόστους ζωής.
Η έρευνα έγινε την περίοδο 02-17/04/2024, σε Αττική, Θεσσαλονίκη και μεγάλες αστικές πόλεις, με 1.000 συνεντεύξεις με άτομα ηλικίας 18-60 ετών που κατοικούν στην περιοχή έρευνας. Επί της ουσίας, η έρευνα συμβαδίζει με τα ευρήματα άλλων σχετικών, όπως της πρόσφατης της CPS που προ ημερών παρουσίασε το insider.gr, που ευθέως αναδεικνύουν την οικονομική δυσκολία συμπολιτών μας να αγοράσουν κατοικία.
Οικονομική... στενότητα
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έρευνας, που αποτυπώνει αφενός πτυχές της υφιστάμενης κατάστασης και αφετέρου αντιλήψεις και προσδοκίες όσον αφορά την ενοικίαση και αγορά κατοικίας, δύο στους τρεις θεωρούν ότι τα πράγματα στη χώρα πηγαίνουν προς τη λάθος κατεύθυνση, και η μεγάλη πλειονότητα θεωρεί ότι προσωπικά βρίσκεται στην ίδια ή σε χειρότερη θέση συγκριτικά με έναν χρόνο πριν (42% και 38% αντίστοιχα).
Συναφώς, σχεδόν 6 στους 10 (58%) αξιολογούν αρνητικά τη σημερινή οικονομική κατάσταση της χώρας, ενώ οι μισοί (51%) εκφράζουν αρνητικές προσδοκίες ως προς τις οικονομικές συνθήκες το επόμενο διάστημα. Συνολικά, ο δείκτης οικονομικής εμπιστοσύνης, που συντίθεται από το ισοζύγιο θετικών-αρνητικών απαντήσεων σε αυτές τις δύο αξιολογήσεις (παρούσα οικονομική κατάσταση, πρόβλεψη για το άμεσο μέλλον) βρίσκεται στο -37. Σε συνέπεια με τα παραπάνω, μόλις 1 στους 3 δηλώνει ότι έχει καταφέρει να αποταμιεύσει χρήματα τα τελευταία 2 χρόνια, και κυρίως οι νεότερες ηλικίες έως 44 ετών που έχουν λιγότερες οικογενειακές υποχρεώσεις.
Ιδιοκατοίκηση και μέγεθος ακινήτων
Σε ότι αφορά στο καθεστώς κατοικίας, το 61% δηλώνει ότι μένει σε ιδιόκτητη κατοικία, και περισσότερο οι μεγαλύτερης ηλικίας (75% στους 45-60), και 34% σε ενοικιασμένη (και περισσότερο οι νεότερης ηλικίας 18-44: 43%). Ανάμεσα σε αυτούς που νοικιάζουν, ένα 37% θεωρεί ότι σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια το ενοίκιο έχει αυξηθεί πολύ και άλλο ένα 37% ότι έχει αυξηθεί μεν αλλά λίγο, ενώ μόνο ένα 24% δηλώνει ότι έχει παραμείνει σταθερό. Ανάμεσα σε αυτούς που μένουν σε ιδιόκτητη κατοικία, το 30% αποπληρώνει στεγαστικό δάνειο – δηλαδή το 18% του συνολικού δείγματος της έρευνας στην ηλικιακή ομάδα 18-60. Αξίζει να σημειωθεί ότι τόσο στην περίπτωση της ενοικίασης όσο και της κατοίκησης σε ιδιόκτητη στέγη, καταγράφεται μια σημαντική απόκλιση ανάμεσα στο εμβαδόν της παρούσας και της ιδανικής κατοικίας: 69 τ.μ. έναντι 94 τ.μ. για τους ενοικιαστές κατοικίας, αλλά και 96 τ.μ. έναντι 119 τ.μ. για τους ιδιοκτήτες. Τέλος, ένας στους πέντε (21%) δηλώνει ότι εκμισθώνει κάποια κατοικία, εκ των οποίων η συντριπτική πλειονότητα υπό μορφή μακροχρόνιας συμβατικής μίσθωσης έναντι της μίσθωσης τύπου Airbnb.
Θα συνεχιστεί η άνοδος τιμών πώλησης και ενοικίων
Ως προς τις γενικές αντιλήψεις που επικρατούν για την ενοικίαση και αγορά κατοικίας, αποτυπώνεται μια αίσθηση οικονομικής συμπίεσης αλλά και αρνητικών προσδοκιών για το μέλλον. Ειδικότερα, οι 8 στους 10 (80%) δηλώνουν ότι η άνοδος των τιμών σε αγορά και ενοικίαση ακινήτων έχει επιβαρύνει το κόστος ζωής τους – σαφώς περισσότερο οι διαμένοντες σε ενοικιασμένη κατοικία (95%) παρά οι ιδιοκτήτες (73%), καθώς οι πρώτοι, όπως είδαμε, δηλώνουν στη μεγάλη τους πλειονότητα ότι τα ενοίκια έχουν αυξηθεί λίγο έως πολύ τα τελευταία χρόνια. Όσο για το μέλλον, το 73% προβλέπει ότι οι τιμές ενοικίασης θα ανεβούν τα επόμενα χρόνια (και μάλιστα το 79% των ενοικιαστών), έναντι μόλις 17% που θεωρούν ότι θα διατηρηθούν στα ίδια επίπεδα.
Δεν συμβαδίζουν τιμές και κόστος ζωής
Την ίδια στιγμή που διαπιστώνουν άνοδο των ενοικίων και επιβάρυνση του κόστους ζωής, οι ερωτώμενοι εκτιμούν ότι οι τιμές των μισθωμάτων δεν ανταποκρίνονται στην αξία των ακινήτων: ένα 45% δηλώνει «όχι και τόσο», αλλά και ένα 37% δηλώνει «καθόλου», που στους ενοικιαστές φτάνει στο 49%. Οι ενοικιαστές ειδικότερα θεωρούν κατά 40% ότι το ακίνητο στο οποίο διαμένουν είναι υπερτιμημένο, αλλά και κατά 45% ότι το ενοίκιο είναι όσο πρέπει. Αναφορικά δε με τα κριτήρια επιλογής ενοικιαζόμενης κατοικίας, φαίνεται να προέχουν η ασφάλεια της περιοχής και το ανακαινισμένο οίκημα.
Δύσκολη υπόθεση η αγορά κατοικίας
Τέλος, όσον αφορά την αγορά κατοικίας, ένα 70% εκτιμά ότι οι τιμές αγοράς κατοικιών θα ανέβουν τα επόμενα χρόνια (ποσοστό παραπλήσιο με το 73% που κάνει την ίδια πρόβλεψη για τα ενοίκια). Και παρότι η αγορά κατοικίας θεωρείται εν γένει μια καλή επένδυση για το 66%, ωστόσο μόνο το 10% τη θεωρεί προσωπικά πολύ πιθανή τα επόμενα 5 χρόνια. Εύρημα εύλογο, εάν συνυπολογίσουμε τις περιορισμένες οικονομικές προσδοκίες αλλά και ότι ειδικά για τους νέους και τις νέες η αγορά κατοικίας δεν θεωρείται καθόλου εύκολη από το 57% των ερωτώμενων.
