Η ελληνική ασφαλιστική αγορά είναι έτοιμη να αλλάξει νοοτροπία και στρατηγική και να προσαρμόσει τη λειτουργία της, τα προϊόντα και τις υπηρεσίες της στα κριτήρια ESG αλλά το νέο κανονιστικό πλαίσιο είναι περίπλοκο δυσχεραίνοντας την κατανόηση πολλών παραμέτρων ενώ πρόκληση για τις επιχειρήσεις αποτελεί και ο όγκος των νέων επενδύσεων που πρέπει να υλοποιηθούν για να ευθυγραμμιστούν με τους στόχους της βιωσιμότητας.
H στροφή σε ασφαλιστικές προτάσεις που να ανταποκρίνονται σε περιβαλλοντικά, κοινωνικά και εταιρικής διακυβέρνησης κριτήρια αποτελεί μια μεγάλη πρόκληση αν αναλογιστεί κανείς ότι ο όγκος των επενδύσεων στον κλάδο φθάνει τα 10,5 τρις ευρώ, ένα νούμερο το οποίο είναι ενδεικτικό για το πόσο μπορεί να συμβάλει ο κλάδος στη δημιουργία μιας πιο βιώσιμης κοινωνίας.
Το νέο πλαίσιο για το ESG τo 2021, οι νέοι κανονισμοί και τροποποιήσεις επιφέρουν σημαντικές αλλαγές οι οποίες θα απασχολήσουν την αγορά τα επόμενα έτη, επεσήμανε κ. Μαργαρίτα Αντωνάκη, Γενική Διευθύντρια της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος, μιλώντας την Τρίτη σε εκδήλωση της KPMG με τίτλο «Επενδύοντας στη βιώσιμη ασφάλιση».
Όπως εξήγησε, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αντιμετωπίζει τους ασφαλιστές ως επενδυτές αλλά και ως παρόχους προστασίας. Στο πρώτο κομμάτι, η Επιτροπή έχει υπ’ όψιν ότι οι στόχοι της Πράσινης Συμφωνίας θα απαιτήσουν 350 δισ. ευρώ και για αυτές τις (πράσινες) επενδύσεις προσβλέπει στους ασφαλιστές. Ως προς τη δεύτερη ιδιότητα των ασφαλιστών, εκείνη των παρόχων προστασίας, η κ. Αντωνακάκη υπογράμμισε ότι υπάρχει «κενό» προστασίας καθώς παρ’ότι πληρώνουν υψηλά ποσά αποζημιώσεων, αυτά υπολείπονται του συνόλου των ζημιών και σε κάποιες περιοχές τα ασφαλισμένα ποσά μπορεί να μην καλύπτουν ούτε το 5% των περιπτώσεων που επλήγησαν.
Αναφερόμενη σε περαιτέρω διατάξεις, επεσήμανε ότι είναι σημαντικό το ότι θεσπίζεται, στο πλαίσιο της ORSA, υποχρέωση να εξετάζουν οι ασφαλιστές την έκθεσή τους στον κίνδυνο της κλιματικής αλλαγής και μάλιστα να προχωρούν σε τεστ με ακραία σενάρια. «Είναι μια σύνθετη απαίτηση που έχει πολλές προκλήσεις», τόνισε.
Η πολυπλοκότητα και η ασάφεια στο πλαίσιο αποσυντονίζουν την αγορά
Η πολυπλοκότητα του νομοθετικού και κανονιστικού πλαισίου για το ESG αποσυντονίζει και την ελληνική ασφαλιστική αγορά, η οποία έχει ούτως ή άλλως να αντιμετωπίσει ιδιαιτερότητες όπως η κυριαρχία του κράτους στον κλάδο, η κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, το μέγεθος των ελληνικών επιχειρήσεων και την εντοπιότητα.
Ο κ. Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου, Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος Eurolife FFH και Πρόεδρος της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος, επεσήμανε το ρόλο το υ πλαισίου του ESG, της Ταξινομίας, της κρατικής πρωτοβουλίας, της Κομισιόν, των rating agencies και των εποπτικών πλαισίων . Ωστόσο, όπως τόνισε δεν υπάρχει σύγκλιση στα μέτρα, στους τρόπους που χρησιμοποιούνται και στη βαρύτητα που δίνεται στις διαφορετικές συνισταμένες και κριτήρια. Εξέφρασε, ωστόσο, την άποψη ότι σε ένα χρόνο από τώρα θα έχει σημειωθεί αρκετή πρόοδος.
Στο ίδιο πνεύμα, η κ. Αντωνακάκη υπογράμμισε ότι «οι νομοθετικές πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (κανονισμοί, Taxonomy, τεχνικές οδηγίες) διακρίνονται από σημαντική πολυπλοκότητα και έχει δημιουργηθεί στους ασφαλιστές ένας προβληματισμός, ειδικά αν λάβουμε υπ’όψη το γεγονός ότι η ύπαρξη συγκρίσιμων στοιχείων είναι περιορισμένη. Όμως, πέρα από τον προβληματισμό, ο ευρωπαϊκός ασφαλιστικός κλάδος δεν μπορεί να μείνει αποκομμένος από τόσο σημαντικές νομοθετικές πρωτοβουλίες. Είναι ευκαιρία για τις ασφαλιστικές να δείξουν το κοινωνικό προφίλ που ήδη έχουν με ακόμη εντονότερο τρόπο κα να δείξουν ότι μπορούν να φτιάξουν βιώσιμα προγράμματα και να προωθήσουν το στόχο μιας πιο πράσινης οικονομίας. Αυτό έχει ήδη ξεκινήσει και βρίσκεται σε εξέλιξη με την εφαρμογή των κανονισμών του SFDR από τον Μάρτιο».
Το νέο πλαίσιο ωθεί τις εταιρείες να αναθεωρήσουν τις στρατηγικές και τις επενδυτικές τους επιλογές και να εξετάσουν πώς επηρεάζει το ESG τις επενδύσεις, τις αποδόσεις, τη διαχείριση κινδύνου και τις δημοσιεύσεις. Η κ. Ελένη Λινάρδου, Διευθύντρια Διαχείρισης Επενδύσεων στην Εθνική Ασφαλιστική μιλώντας για το συγκεκριμένο θέμα, σημείωσε ότι«το 2021 τέθηκε σε ισχύ ο Κανονισμός Γνωστοποιήσεων Αειφορίας (SFDR) με στόχο τη διαμόρφωση ομοιόμορφων κανόνων ενημέρωσης των τελικών επενδυτών σχετικά με τους κινδύνους βιωσιμότητας στο χρηματοπιστωτικό περιβάλλον. Ωστόσο, αναμένουμε λεπτομέρειες για τα τεχνικά πρότυπα. Υπάρχει έντονη πολυπλοκότητα. Η εκτίμησή μας είναι ότι όπως κατά την εφαρμογή του Solvency II (πλαίσιο λειτουργίας και εποπτείας των ασφαλιστικών εταιρειών) απαιτήθηκε σημαντική οικονομική επένδυση και αλλαγή κουλτούρας, έτσι και για το ESG η αλλαγή είναι κομβική και σημαντική, διαχέεται οριζοντίως αλλά και καθέτως σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης».
Ως προς τις μελλοντικές προοπτικές του ασφαλιστικού κλάδου, η κ. Βασιλική Σκέλλα, Senior Manager, Actuarial & Insurance Services KPMG στην Ελλάδα σημείωσε ότι «για τις εταιρείες του κλάδου, η ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG θεωρείται μια πραγματική ευκαιρία για τη βελτίωση του επιχειρηματικού τους προφίλ, υπάρχουν σημαντικές προκλήσεις. Στη χώρα μας οι ασφαλιστικές καλούνται τον επόμενο χρόνο σταδιακά να επαναξιολογήσουν τα κριτήρια, τις επενδυτικές τους κινήσεις και τα προϊόντα τους».
Ο ρόλος του ΔΣ και της εταιρικής διακυβέρνησης στην ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG
Κρίσιμο ρόλο στην προσαρμογή των ασφαλιστικών επιχειρήσεων στα νέα δεδομένα διαδραματίζει το διοικητικό συμβούλιο και ο τρόπος που θα διαχειριστεί επικοινωνιακά και πρακτικά τις πληροφορίες σε όλες τις βαθμίδες της ιεραρχίας.
Αναλύοντας το θέμα κ. Στέφανος Βερζοβίτης, Γενικός Διευθυντής Διοικητικών & Οικονομικών Υπηρεσιών στην Ευρωπαϊκή Πίστη, επεσήμανε ότι προκειμένου μια επιχείρηση να ευθυγραμμίσει τις λειτουργίες με τα νέα δεδομένα που θέτει το ESG θα πρέπει να διαχέει τη στρατηγική της σε ολόκληρο οργανισμό υιοθετώντας «ευθείες και ειλικρινείς επικοινωνίες» προς το σύνολο των εμπλεκομένων, όπως είναι οι εργαζόμενοι. «Έτσι επιτυγχάνεις καλά αποτελέσματα γιατί μιλάς κοινή γλώσσα», σημείωσε και τόνισε ότι το ΔΣ, το οποίο έχει την ευθύνη να χαράξει μια κατεύθυνση, θα πρέπει να είναι «ισορροπημένο και να αποτελείται από ένα μείγμα ανθρώπων με διαφορετική κουλτούρα, διαφορετικό γνωστικό αντικείμενο και να μπορεί να πείσει τους μετόχους ότι δεν είναι μοναδική του ευθύνη να οδηγήσει την επιχείρηση σε ανάπτυξη αλλά και να επικοινωνεί στον οργανισμό ότι οι στόχοι εκτός από οικονομικοί, στρατηγικοί και λειτουργικοί είναι και κοινωνικοί. Τότε μπορεί να λειτουργήσει εξαιρετικά αυτό το κομμάτι μέσα σε μια ασφαλιστική εταιρεία», υπογράμμισε.
Η ανταπόκριση των Ελλήνων καταναλωτών στα νέα βιώσιμα ασφαλιστικά προϊόντα
Σημαντικό ρόλο στην περαιτέρω ανάπτυξη μιας βιώσιμης ασφαλιστικής αγοράς διαδραματίζει και η στάση των Ελλήνων καταναλωτών και ο βαθμός αποδοχής της νέας ασφαλιστικής κουλτούρας αλλά και του νέου τύπου επενδύσεων οι οποίες δεν εστιάζουν (μόνο) στην οικονομική απόδοση.
Η κ. Αντωνάκη εκτιμά ότι στο μέλλον, οι Έλληνες καταναλωτές θα δώσουν ψήφο εμπιστοσύνης στις εταιρείες που έχουν προγράμματα με θετικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα. «Τα επόμενα χρόνια η επιλογή θα γίνεται όχι με βάση τις ασφαλιστικές ανάγκες αλλά με βάση τις προτιμήσεις των πελατών σε θέματα βιωσιμότητας. Μεγάλο ρόλο θα παίξει η χρηματοοικονομική εκπαίδευση, η οποία θα πρέπει να ενταχθεί στην ατζέντα της ελληνικής Πολιτείας και να γίνουν δράσεις στα σχολεία, να μάθουν όχι μόνο την αξία της ασφάλισης αλλά και για το πώς η ασφάλιση μπορεί να είναι ένα εργαλείο που θα συμβάλει στην προώθηση θεμάτων βιωσιμότητας», σημείωσε σχετικά.
Προχωρώντας ένα βήμα παραπέρα και κληθείσα να σχολιάσει το ενδεχόμενο το κοινό να προτιμήσει τις λεγόμενες «καφέ» επενδύσεις σε περίπτωση που αυτές παρουσιάζουν υπεραπόδοση, η κ. Λινάρδου υπογράμμισε ότι το ESG δεν είναι ένα επενδυτικό trend αλλά μια πραγματική ανάγκη της κοινωνίας, επομένως, η ανάγκη για εναρμόνιση απαντά σε έναν κόσμο που αλλάζει δυναμικά. «Δεν ανησυχούμε για υπεραποδόσεις παραδοσιακών επενδύσεων. Ανησυχούμε για το πως θα μπορέσουμε έγκαιρα και ουσιαστικά να αφουγκραστούμε και να καλύψουμε της ανάγκη της πελατείας μας για ένα βιώσιμο μέλλον».
«Πολλά υποσχόμενη» η κοινωνική παράμετρος (S) ως επενδυτικό κριτήριο
Παρά το γεγονός ότι το κέντρο βάρους του επενδυτικού ενδιαφέροντος έχει πέσει στο περιβαλλοντικό κριτήριο (Ε), ο κοινωνικός παράγοντας κερδίζει συνεχώς έδαφος, κάτι που αναγνωρίζει και ο ασφαλιστικός κλάδος. Η κ. Λινάρδου επεσήμανε ότι οι ανάγκες της αγοράς δεν αφορούν μόνο στο περιβαλλοντικό κριτήριο αλλά και στο κοινωνικό και στην εταιρική διακυβέρνηση. «Υπάρχει μια πολυπαραγοντική εξίσωση. Το 2019 οι εκδόσεις των κοινωνικών ομολόγων έφθασαν τα 20 δισ. ευρώ ενώ το 2020, τα 150 δισ. ευρώ », σημείωσε αναφερόμενη στις σημαντικές προοπτικές που παρουσιάζει ο τομέας.
