Στις προοπτικές της Ηλεκτροκίνησης στην Ελλάδα, στην ετοιμότητα των καταναλωτών να στραφούν στη χρήση ηλεκτρικών οχημάτων αλλά και τις δυνατότητες ανάπτυξης της αγοράς μέσα από κίνητρα όπως είναι η οικονομική ενίσχυση για αγορά ηλεκτρικών οχημάτων καθώς και για την ανάπτυξη υποδομών αναφέρθηκε ο κ. Σωτήρης Μπατζιάς, Partner, Strategy & Transactions της Deloitte σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Insider.
Στον απόηχο του 8ου Συνεδρίου Ηλεκτροκίνησης που διοργανώθηκε από την Ελληνική Εταιρεία Ενεργειακής Οικονομίας (ΗΑΕΕ) σε συνεργασία με το insider.gr πριν από λίγο καιρό, ο κ. Μπατζιάς συνοψίζει τις πολιτικές που έχουν εφαρμοστεί και τις στρατηγικές που απαιτείται να υλοποιηθούν προκειμένου να αυξηθεί η διείσδυση της ηλεκτροκίνησης και να καταστούν οι μεταφορές ακόμη πιο «πράσινες» στο πλαίσιο του αναθεωρημένου ΕΣΕΚ.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης που παραχώρησε ο κ. Σωτήρης Μπατζιάς στο Insider.gr:
1) Στο πρόσφατο συνέδριο της Ηλεκτροκίνησης αναφερθήκατε στην ανάγκη τόνωσης τόσο της ζήτησης για ηλεκτρικά, όσο και της πύκνωσης του δικτύου των φορτιστών. Όπως είπατε, "η Ελλάδα έχει μια μεγάλη διαδρομή να διανύσει...". Θεωρείτε ότι έχει σημειωθεί πρόοδος στους βασικούς παράγοντες που θα καθορίσουν την περαιτέρω διείσδυση της ηλεκτροκίνησης;
Τα τελευταία χρόνια, η διείσδυση των ηλεκτρικών οχημάτων στην Ελλάδα εξελίσσεται με πιο γρήγορο ρυθμό καθώς έχει γίνει μια σοβαρή προσπάθεια να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις που θα βοηθήσουν την αγορά της ηλεκτροκίνησης να αναπτυχθεί περαιτέρω. Ως συνέπεια αυτών των ενεργειών, το μερίδιο των Η/Ο στις ταξινομήσεις σταδιακά αυξάνεται (πλέον είναι πάνω από 10%), ενώ ταυτόχρονα πυκνώνει και το δίκτυο των δημόσια προσβάσιμων σταθμών φόρτισης (σήμερα είναι περίπου 7.000). (Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ΣΕΑΑ, Deloitte analysis).
Επιπρόσθετα, στο ενημερωμένο πλέον ΕΣΕΚ προβλέπονται στόχοι διείσδυσης της ηλεκτροκίνησης από 30% έως 50% για το 2030, ενώ το δίκτυο φορτιστών αναμένεται να φτάσει τουλάχιστον τις 40.000 το 2030, με τα πλάνα των CPOs να φτάνουν κοντά στις 26.000. Σαφώς, παρά τη σημαντική πρόοδο των τελευταίων ετών, υπάρχει ακόμα σημαντική απόσταση να διανύσουμε για να καλύψουμε τους στόχους του 2030.
Προγράμματα όπως το «κινούμαι ηλεκτρικά» και το «φορτίζω παντού» στηρίζουν την προσπάθεια και είναι απολύτως απαραίτητα για την αγορά της ηλεκτροκίνησης. Για την, ανάπτυξή της όμως θα χρειαστεί μία συντονισμένη δέσμη κινήτρων, η οποία θα πρέπει να συνδυάζει και να βελτιστοποιεί την απόδοση των επιμέρους δράσεων, όπως η αγορά ηλεκτρικού οχήματος, η εγκατάσταση φορτιστή, οι επιδοτήσεις του κόστους ενέργειας, η δυναμική τιμολόγηση με έξυπνα συστήματα και οι φοροαπαλλαγές, με σκοπό να ενισχυθεί τόσο η ζήτηση όσο και η προσφορά για ηλεκτροκίνηση. Οι δράσεις αυτές φαίνεται να αποδίδουν και σε χώρες με μεγαλύτερα ποσοστά διείσδυσης. Παράλληλα, η ιδιωτική οικονομία αναμένεται σταδιακά να ενισχύσει τη συμβολή της, αναγνωρίζοντας επιχειρηματικές ευκαιρίες σε μία αγορά που απαιτεί αλλαγή κουλτούρας, τεχνολογίες αιχμής και στρατηγικές συνεργασίες για περαιτέρω ανάπτυξη.
2) Πόσο έτοιμη θεωρείτε ότι είναι η ελληνική αγορά να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της ηλεκτροκίνησης και να αναπτυχθεί περαιτέρω;
Παρά το ότι στην Ελλάδα η ηλεκτροκίνηση καταλαμβάνει μικρότερο ποσοστό από ότι στην Ευρώπη, οι Έλληνες οδηγοί φαίνεται πως αναγνωρίζουν τα πλεονεκτήματά της, ιδιαίτερα ως προς τη μείωση του λειτουργικού κόστους. Προς το παρόν, τα υβριδικά αυτοκίνητα κερδίζουν έδαφος, όμως παραμένει η έλλειψη υποδομών φόρτισης που θα διασφάλιζαν την πλήρη αυτονομία των ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Συγκεκριμένα, στην Ελλάδα, τα υβριδικά αυτοκίνητα παρουσίασαν αύξηση των ταξινομήσεων από 30,9% το 2023 σε 42,3% το 2024, φέρνοντας μια ισορροπία μεταξύ του παραδοσιακού κινητήρα και της ηλεκτροκίνησης. (Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή).
Σύμφωνα με την τελευταία έκδοση της ετήσιας έρευνας της Deloitte 2025 Global Automotive Consumer Study, οι αγοραστές εξακολουθούν να θεωρούν ότι μία από τις βασικότερες προκλήσεις για την ηλεκτροκίνηση είναι η ανησυχία για την αυτονομία των οχημάτων. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την έρευνα, πάνω από το 50% των οδηγών αναφέρει ως βασική πρόκληση την αυτονομία, αμέσως μετά το κόστος απόκτησης του ηλεκτρικού οχήματος ακολουθούμενο από την έλλειψη επαρκών δημόσιων υποδομών φόρτισης.
Ειδικότερα για τις υποδομές φόρτισης, η δυσκολία στην εμπορική αξιοποίηση καθυστερεί την πύκνωση του δικτύου, ενώ υπάρχουν ανησυχίες για τη δυνατότητα υποστήριξής του από τους διαχειριστές του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας. Οι εταιρείες αυτοκινητοβιομηχανίας, ωστόσο, προσπαθούν να προσαρμοστούν στις δυσκολίες, με αρκετές από αυτές να διατηρούν σημαντική γκάμα υβριδικών μοντέλων έως ότου δημιουργηθούν επαρκείς υποδομές. Ταυτόχρονα, φαίνεται πως θα μειωθεί το κόστος της τεχνολογίας για τα ηλεκτρικά οχήματα, σε σημείο που θα προσεγγίζει το κόστος των συμβατικών οχημάτων.
Όσον αφορά την εμπειρία της φόρτισης σε παγκόσμιο επίπεδο, η ταχύτητα φόρτισης αποτελεί με διαφορά τον σπουδαιότερο παράγοντα, παρά το γεγονός ότι σταδιακά οι οδηγοί δείχνουν διατεθειμένοι να αφιερώσουν όλο και περισσότερο χρόνο για να φορτίσουν το όχημά τους (έως και 40 λεπτά).
Επιπλέον, στην αλυσίδα αξίας δραστηριοποιούνται διάφοροι φορείς (π.χ. ιδιοκτήτες του χώρου, ιδιοκτήτες υποδομών, τεχνολογικοί πάροχοι, πάροχοι ενέργειας, αυτοκινητοβιομηχανίες, CPOs) οι οποίοι θα πρέπει από κοινού να συνεργαστούν και να υποστηριχθούν από το κράτος, μέσω παροχής κινήτρων τόσο για τα οχήματα όσο και για τις υποδομές φόρτισης.
Ωστόσο, επειδή ο εμπορικός κίνδυνος δεν μπορεί να εξαλειφθεί πλήρως από το κράτος, είναι απαραίτητες οι στρατηγικές συνεργασίες που θα συνδιαχειριστούν τους κινδύνους και θα βοηθήσουν στην ενίσχυση της χρήσης των φορτιστών. Αναμένονται εμπορικές στρατηγικές και επιχειρηματικά μοντέλα που θα καλύψουν διαφορετικά τμήματα της αγοράς (π.χ. οργανισμοί με εταιρικούς στόλους, εμπορικές αλυσίδες, δημόσιες υπηρεσίες, οικιακοί πελάτες), αξιοποιώντας τις ευκαιρίες τοποθέτησης σε κατάλληλα σημεία (π.χ. σε αυτοκινητόδρομους, πρατήρια καυσίμων, εμπορικά κέντρα, ξενοδοχεία).
3) Ποιος ο ρόλος των κινήτρων; Θεωρείτε ότι επαρκούν για να στηρίξουν την εθνική στοχοθεσία για την ηλεκτροκίνηση;
Στην Ελλάδα, έως το 2022, υπήρχε μια ασύμμετρα υψηλότερη διείσδυση Η/Ο έναντι σημείων φόρτισης, ενώ από το 2023 η αναλογία Η/Ο ανά σταθμό φόρτισης έπεσε κάτω από 10 (νούμερο που είναι και ο μέσος όρος στην ΕΕ), κυρίως λόγω σημαντικής αύξησης των σταθμών φόρτισης τα δύο τελευταία χρόνια. Ο στόχος διαχρονικά είναι να εξασφαλιστεί το καλύτερο μίγμα κινήτρων και πολιτικών για να επιλυθεί αποτελεσματικά το πρόβλημα συγχρονισμού της ζήτησης (ηλεκτρικά οχήματα) και της προσφοράς (φορτιστές), χρησιμοποιώντας αποδοτικά τα διαθέσιμα κονδύλια.
Σίγουρα χρειάζεται συνέχιση της οικονομικής ενίσχυσης τόσο για Η/Ο όσο και για υποδομές, λαμβάνοντας υπόψη την εξέλιξη των σταθμών φόρτισης, τις ταξινομήσεις ανά περιφέρεια και την ευθυγράμμιση των προγραμμάτων οικονομικής ενίσχυσης με την ετήσια στοχοθεσία ΕΣΕΚ. Ταυτόχρονα, ο σχεδιασμός θα πρέπει να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις του κανονισμού AFIR ο οποίος θέτει συγκεκριμένες προδιαγραφές για την προστασία των δημόσιων υποδομών (π.χ. σταθμοί ανά 60 km κατά μήκος του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών).
Ιδιαίτερα στην Ελλάδα, ο εθνικός σχεδιασμός θα πρέπει να αναγνωρίσει και την περιφερειακή διάσταση ως σημαντικό παράγοντα για την εξέλιξη της ηλεκτροκίνησης, τόσο λόγω των κοινωνικο-οικονομικών διαφοροποιήσεων, όσο και των ιδιαίτερων γεωγραφικών χαρακτηριστικών.
Συνολικά απαιτείται μια προσαρμοσμένη διαχείριση, η οποία θα παρακολουθεί διαρκώς την πρόοδο της ηλεκτροκίνησης και την αποτελεσματικότητα των πολιτικών, προσαρμόζοντας τα μέτρα με τρόπο που θα διευκολύνει την επίτευξη των στόχων της ηλεκτροκίνησης στην ελληνική επικράτεια.
4) Πώς συνδέεται η ηλεκτροκίνηση με την ανάγκη για βιώσιμη ανάπτυξη στην Ελλάδα;
Ο τομέας των μεταφορών είναι υπεύθυνος για το ¼ των συνολικών εκπομπών αεριών του θερμοκηπίου στην Ευρώπη σήμερα. Η επιτάχυνση της μετάβασης προς τη βιώσιμη ανάπτυξη είναι αναγκαία και αποτελεί βασικό ζητούμενο της ΕΕ για τη μείωση των εκπομπών CO2 που προκαλούνται από τις μεταφορές, μέσα από την υιοθέτηση καθαρότερων, οικονομικότερων και ασφαλέστερων τρόπων και μέσων ιδιωτικής και δημόσιας μεταφοράς. Για παράδειγμα, η προώθηση της ηλεκτροκίνησης με ηλεκτρικά λεωφορεία σε τουριστικές περιοχές (π.χ. ελληνικά νησιά) μπορεί να συμβάλλει θετικά στη βιωσιμότητα των μεταφορών, να οδηγήσει σε βελτίωση της ποιότητας ζωής και της υγείας των πολιτών και να ενισχύσει την εικόνα της χώρας ως περιβαλλοντικά υπεύθυνης.
Η αναθεωρημένη έκδοση του σχεδίου ΕΣΕΚ επιβεβαίωσε τον κρίσιμο ρόλο του εξηλεκτρισμού των οδικών επιβατικών μεταφορών αναφορικά με τη μείωση των εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου έως το 2030, εστιάζοντας στην ηλεκτροκίνηση και την ταυτόχρονη ανάπτυξη των υποδομών φόρτισης. Κι αυτό γιατί τα ηλεκτρικά οχήματα δεν εκπέμπουν αέρια θερμοκηπίου κατά τη χρήση τους, συμβάλλοντας έτσι στη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Σε συνδυασμό με την αυξανόμενη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος, η ηλεκτροκίνηση μπορεί να γίνει ακόμα πιο «πράσινη», ενισχύοντας το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της χώρας.
Στην Ελλάδα, όπου η παραγωγή ενέργειας βασίζεται σε συνεχώς αυξανόμενο ποσοστό στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η χρήση των ηλεκτρικών οχημάτων αποκτά όλο και περισσότερα χαρακτηριστικά αειφορίας.
Τέλος, η ανάπτυξη της ηλεκτροκίνησης στην Ελλάδα ανοίγει νέες ευκαιρίες και για την ίδια την οικονομία. Ενθαρρύνοντας επενδύσεις κατά μήκος της αλυσίδας αξίας, δημιουργούνται προϋποθέσεις για μια νέα βιομηχανία, με θέσεις εργασίας σε τομείς όπως η τεχνολογία, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και οι υποδομές φόρτισης με θετικό οικονομικό αντίκτυπο, συμβάλλοντας ουσιαστικά στη βιώσιμη ανάπτυξη.
5) Η Deloitte πώς ενσωματώνει τα κριτήρια ESG στη στρατηγική της;
Η Deloitte Ελλάδος, στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και βιωσιμότητας, ενσωματώνει τα κριτήρια ESG στη στρατηγική της μέσω του προγράμματος WorldClimate, ευθυγραμμίζοντας τις δραστηριότητές της με τους παγκόσμιους κλιματικούς στόχους. Δεσμεύεται στη μείωση των εκπομπών, την ενσωμάτωση εναλλακτικών πηγών ενέργειας και τη διασφάλιση της διαφάνειας των δεδομένων.
Η στρατηγική της περιλαμβάνει:
• Μείωση των άμεσων και έμμεσων εκπομπών κατά 90% έως το 2040
• Ενσωμάτωση της βιωσιμότητας στις εταιρικές πολιτικές και πρακτικές
• Συνεργασία με προμηθευτές για να θέσουν επιστημονικά τεκμηριωμένους στόχους μείωσης των εκπομπών τους
• Ευαισθητοποίηση και ενδυνάμωση των εργαζομένων μέσω εκπαιδευτικών προγραμμάτων και δράσεων που καλλιεργούν μια κουλτούρα υπευθυνότητας και περιβαλλοντικής συνείδησης
• Συνέργειες με ΜΚΟ και τρίτους οργανισμούς για την ανάληψη δράσεων που συμβάλλουν στον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής
Στο πλαίσιο αυτό, επενδύει στη βιώσιμη κινητικότητα, με ποσοστό μεγαλύτερο από 80% του στόλου της να είναι ηλεκτρικά και υβριδικά αυτοκίνητα, μια πρωτοβουλία που της απέφερε το Mobility Award 2024 στην κατηγορία Green Fleet. Επιπλέον, υλοποιεί δράσεις όπως η ανακύκλωση και μείωση απορριμμάτων, πράσινες πιστοποιήσεις και συνεργασίες με ΜΚΟ ενισχύοντας τη δέσμευσή της στη βιώσιμη ανάπτυξη.
Μέσα από τις εταιρικές της πρακτικές και στρατηγικές συνεργασίες, η Deloitte Ελλάδας μειώνει το περιβαλλοντικό της αποτύπωμα και ενισχύει τη θετική της επίδραση στο περιβάλλον και την κοινωνία, συμβάλλοντας στη διαμόρφωση ενός πιο υπεύθυνου και βιώσιμου μέλλοντος.
