Οι βελτίωση των απολαβών στον ιδιωτικό τομέα αναδεικνύεται ως μείζον στόχος της επόμενης κυβέρνησης που θα προκύψει από τις εκλογές της 21ης Μαΐου.
Μπορεί ο κατώτατος μισθός να έχει αυξηθεί 3 φορές τον τελευταίο ενάμισυ χρόνο, όμως τα υπόλοιπα μισθολογικά κλιμάκια μένουν καθηλωμένα παρά την ανάπτυξη της οικονομίας και τα συνακόλουθα οφέλη για τις επιχειρήσεις.
Και ενώ ο πληθωρισμός «ροκανίζει» την αγοραστική δύναμη των μισθωτών και η κατανάλωση έχει επιβραδυνθεί χαρακτηριστικά (αγορές μόνο των ειδών πρώτης ανάγκης), το 2023 προβλέπεται ευοίωνο ως προς την βελτίωση των μισθών των εργαζομένων, σε πείσμα του κλίματος αβεβαιότητας που επικρατεί διεθνώς.
Στην Έκθεση του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας αποτυπώνεται αυτή η πρόβλεψη, καθώς γίνεται λόγος για «επιβράδυνση της απασχόλησης, αλλά και του ΑΕΠ, αλλά επιτάχυνση της αύξησης των αποδοχών». Μάλιστα το ποσοστό που εκτιμάται πως θα αυξηθούν οι μισθοί φέτος ανέρχεται σε 7% (μεσοσταθμικά).
Για τον λόγο αυτό άλλωστε ο διοικητής της ΤτΕ, Γιάννης Στουρνάρας, προειδοποιεί πως «οι αποφάσεις για μισθολογικές αυξήσεις θα πρέπει επιπλέον να σταθμίζουν τις εξελίξεις στην παραγωγικότητα μεσοπρόθεσμα, καθώς και την τρέχουσα συγκυρία υψηλής αβεβαιότητας».
Πηγές της αγοράς επισημαίνουν πως μετά την απόφαση για αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 9,4%, αναμένεται ότι θα ακολουθήσει ένα κύμα επιχειρησιακών ή κλαδικών συμβάσεων με αυξήσεις μισθών, καθώς κανείς εργοδότης δεν θα θελήσει να ρισκάρει ένα κύμα δυσαρέσκειας και φυγής απ΄π την επιχείρησή του το οποίο θα πλήξει την παραγωγικότητα. Άλλωστε πολλές μεγάλες επιχειρήσεις (πχ. ΟΤΕ), προχωρούν σε υπογραφή συμβάσεων με αυξήσεις αποδοχών.
Δεν αποκλείεται μάλιστα να πολλά εργατικά σωματεία να προχωρήσουν σε καταγγελία των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, ώστε να «ευθυγραμμιστούν» όλα τα κλιμάκια των συλλογικών συμβάσεων εργασίας με τα νέα δεδομένα που θέτει ο αυξημένος κατώτατος μισθός.
Συγκρατημένοι οι μισθοί το 2022
Σύμφωνα με την ΤτΕ, το 2022 η άνοδος της μισθωτής απασχόλησης ήταν σημαντική, ενώ των μισθών πολύ συγκρατημένη. Αντίθετα η παραγωγικότητα εμφάνισε μέτρια αύξηση και το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος μειώθηκε.
Ειδικότερα, την περασμένη χρονιά η άνοδος των μέσων αμοιβών εργασίας περιορίστηκε στο 0,3%, παρά τη μεγάλη αύξηση του πληθωρισμού, μειώνοντας έτσι το περιθώριο για μονιμοποίηση των πληθωριστικών πιέσεων.
Αξιόλογη επιτάχυνση εμφάνισε η επέκταση της μισθωτής απασχόλησης (στο 5,1% το 2022). Έτσι, το 2022 οι συνολικές αμοιβές εργασίας αυξήθηκαν κατά 5,4%, αντανακλώντας κυρίως τις εξελίξεις στον επιχειρηματικό τομέα (ετήσιος ρυθμός ανόδου στο εννεάμηνο: 10,8%), ενώ πολύ πιο συγκρατημένη ήταν η αύξηση των συνολικών αμοιβών στον τομέα της γενικής κυβέρνησης (0,9% στο εννεάμηνο).
Σύμφωνα με τα στοιχεία του πληροφοριακού συστήματος «ΕΡΓΑΝΗ», το δωδεκάμηνο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2022 υπογράφηκαν 217 νέες επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις εργασίας, που αφορούσαν 168.472 μισθωτούς. Από αυτές, 80 συμβάσεις προβλέπουν αυξήσεις μισθών, ενώ με βάση τις υπόλοιπες οι αποδοχές παραμένουν αμετάβλητες.
Στο μέτωπο του κατώτατου μισθού, υπήρξαν δύο αυξήσεις το 2022 (κατά 2% τον Ιανουάριο και κατά 7,5% τον Μάιο και μία τον Απρίλιο 2023 κατά 9,4%.
Με βάση τα ταμειακά στοιχεία που ανακοινώνει το υπουργείο Οικονομικών, η δαπάνη για αμοιβές αυξήθηκε κατά 0,9% σε ετήσια βάση το δωδεκάμηνο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2022.
Αύξηση μέσων αποδοχών κατά 12,4 % στην τριετία
Η ετήσια έκθεση του Πληροφοριακού Συστήματος «ΕΡΓΑΝΗ» για το 2022 που αποτυπώνει την εξέλιξη της μισθωτής απασχόλησης (σχέση εξαρτημένης εργασίας ιδιωτικού δικαίου), καταγράφει βελτίωση των αποδοχών όχι μόνο στον κατώτατο μισθό αλλά και στο σύνολο των εισοδηματικών κλιμακίων, ως αποτέλεσμα της ανάπτυξης της οικονομίας.
Μάλιστα «βλέπει» αύξηση των μέσων μηνιαίων αποδοχών κατά 12,4 % στην τριετία 2019-2022. Όπως επισημαίνεται χαρακτηριστικά «οι μέσες μηνιαίες αποδοχές διαμορφώθηκαν το 2022 σε 1.176,5 ευρώ έναντι 1.046,3 ευρώ το 2019. Την ίδια περίοδο ο Γενικός Δείκτης Τιμών καταναλωτή αυξήθηκε κατά 9,73 μονάδες (από 101,26 σε 110,99 με έτος βάσης το 2000). Συνεπώς η αύξηση των μέσων μηνιαίων αμοιβών (12,4 %) υπερβαίνει την άνοδο του γενικού επιπέδου τιμών.
Σε σχέση με το 2021, η «ΕΡΓΑΝΗ» καταγράφει αύξηση κατά 39,6% των εργαζομένων με αποδοχές από 701-1000 ευρώ το μήνα, ενώ σε σχέση με το 2019 η αύξηση του αριθμού των εργαζομένων σε αυτό το κλιμάκιο υπερβαίνει το 60%. Παράλληλα όμως, σε σχέση με το 2019 αυξήθηκε κατά 23% (+167.993) ο αριθμός των εργαζομένων που λαμβάνουν πάνω από 1.000 ευρώ.
