Νέο κύμα φυγής προς την σύνταξη περιμένου οι ειδικοί το 2023, πιέζοντας το ασφαλιστικό σύστημα όσον αφορά τις δαπάνες αλλά και τους ρυθμούς απονομών.
Η ωρίμανση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος της γενιάς των baby boomers, φέρνει υψηλό αριθμός συνταξιοδοτήσεων την περίοδο 2022 – 2029. Ήδη ο αριθμός αιτήσεων πέρυσι ανήλθε στις 212.151, φέτος αναμένεται να κάνει νέο ρεκόρ, ενώ μέσα στα τρία τελευταία χρόνια (2021- 2023) οι προβλέψεις κάνουν λόγο για περισσότερες από 600.000 αιτήσεις συνταξιοδότησης.
Κι ενώ πέρυσι η αλλαγή των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης ώθησε χιλιάδες ασφαλισμένους στην κατάθεση της αίτησης στον ΕΦΚΑ, φέτος το κίνητρο είναι άλλο: η αύξηση της ανταποδοικής σύνταξης λόγω υψηλού πληθωρισμού.
Πιο συγκεκριμένα, όσοι ασφαλισμένοι υποβάλουν εντός του 2023 αίτηση για σύνταξη θα αποκομίσουν «κέρδη» από την αναπροσαρμογή των συντάξιμων αποδοχών τους για τα έτη 2002-2022 με βάση τον πληθωρισμό του 2022 (τελευταία χρονιά πριν την αίτηση) που έκλεισε στο 9,6%. Με την τιμαριθμική αναπροσαρμογή ο μέσος συντάξιμος μισθός θα είναι αυξημένος κατά 9,6% και η αύξηση αυτή θα περάσει στην ανταποδοτική σύνταξη.
Στον αντίποδα, εκείνοι που βγήκαν στη σύνταξη το 2022, πήραν την ανταποδοτική τους με χαμηλότερο συντάξιμο μισθό από αυτόν που θα έχουν όσοι βγουν φέτος, καθώς στις αποδοχές του 2022 υπολογίστηκε ο σχεδόν μηδενικός πληθωρισμός του 2021.
Έτσι, η αύξηση που θα δικαιωθούν οι νέοι συνταξιούχοι θα είναι υψηλότερη από την αντίστοιχη του 7,75% που έλαβαν οι συνταξιούχοι που βγήκαν πέρυσι στη σύνταξη. Μάλιστα οι συνταξιούχοι του 2023 θα βγούν διπλά κερδισμένοι καθώς:
- θα εισπράξουν υψηλότερη ανταποδοτική σύνταξη λόγω υψηλού πληθωρισμού το 2022
- θα κερδίσουν και από την εθνική σύνταξη, που αυξήθηκε φέτος κατά 7,75% και διαμορφώθηκε στα 413 ευρώ (για 20ετία).
Οι νέοι από 1/1/2023 συνταξιούχοι παίρνουν την αυξημένη κατά 7,75% εθνική σύνταξη, η οποία ανερχόταν σε 384 ευρώ για τα 20 έτη ασφάλισης και αυξήθηκε φέτος σε 413,76 ευρώ. Αντιστοίχως αυξήθηκαν και τα ποσά εθνικής σύνταξης από τα 15 έως τα 19 έτη, όπως και τα κατώτατα όρια της σύνταξης χηρείας-αναπηρίας, καθώς και η σύνταξη ανασφάλιστων ΟΓΑ.
Συνεπώς το 2023 θεωρείται ως μια χρονιά που συμφέρει όσους έχουν κατοχυρώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα να το ασκήσουν, καθώς αν καθυστερήσουν ένα έτος και βγουν στη σύνταξη το 2024 θα χάσουν από την πτώση του Γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, που θα το 2023 εκτιμάται από την κυβέρνηση πως θα κλείσει στο 4,5% (4% σύμφωνα με το ΔΝΤ).
Εξαιτίας αυτών, φέτος προβλέπεται πως οι νέοι συνταξιούχοι του 2023 θα ξεπεράσουν τους 212.000 που «βγήκαν» πέρυσι. Άλλωστε μέσα στο πρώτο τετράμηνο του έτους (Ιανουάριος- Απρίλιος 2023) έχουν ήδη υποβάλει αίτηση προς τον ΕΦΚΑ πάνω από 65.000 ασφαλισμένοι.
Νέα αύξηση συντάξεων το 2024
Στις αρχές του 2024 αναμένεται νέα αύξηση των συντάξεων κατά 3,4%, ενώ ενδέχεται να προκύψει – συμπληρωματικά – επιπλέον αύξηση 0,3% λόγω απόκλισης των στοιχείων του 2022.
Ειδικότερα, τα τελικά στοιχεία του πληθωρισμού και του ΑΕΠ για το 2022, δείχνουν πως είναι πιθανό να προκύψει «διορθωτική αύξηση» των συντάξεων για το προηγούμενο έτος κοντά στο 0,3%. Η διορθωτική αύξηση θα καθοριστεί γύρω στον Οκτώβριο, με βάση τα τελικά στοιχεία για την πορεία της οικονομίας που θα επικυρωθούν από τη Eurostat.
Αθροιστικά οι δύο αυτές αυξήσεις θα φθάσουν λίγο χαμηλότερα από το 4%, ενώ η απόδοσή τους στους συνταξιούχους προσδιορίζεται γύρω στον Ιανουάριο – Φεβρουάριο του 2024.
Υπενθυμίζεται πως η ετήσια αύξηση στις συντάξεις προκύπτει ως εξής: είναι το μισό (50%) του αθροίσματος του πληθωρισμού και της αύξησης του ΑΕΠ. Τα στοιχεία αυτά θα προσδιορίσουν κα τη νέα αύξηση του 2024.
ΟΠΣ και ασφαλιστικό βιογραφικό
Στο αμέσως προσεχές διάστημα οι συντάξεις θα εκδίδονται αυτόματα, καθώς δρομολογείται η ενοποίηση των 88 διαφορετικών βάσεων δεδομένων του ΕΦΚΑ – που σήμερα δεν επικοινωνούν μεταξύ τους – σε μια ενιαία ηλεκτρονική βάση δεδομένων.
Το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα θα επικοινωνεί και με τα συστήματα του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ), ώστε ο ΕΦΚΑ να τρέχει με μεγαλύτερη ταχύτητα και με λιγότερη «χαρτούρα». Ο πολίτης θα έχει τη δυνατότητα να ελέγχει στον Φορέα σε τι στάδιο βρίσκεται η σύνταξή του και ποιος είναι υπόλογος για την όποια καθυστέρηση προκύψει.
Παράλληλα δρομολογείται η ψηφιοποίηση των ενσήμων και πριν από το 2002, με αποτέλεσμα ο πολίτης να μπορεί να έχει πλήρη εικόνα και πλήρη πρόσβαση στο ασφαλιστικό βιογραφικό του, δηλαδή να βλέπει ηλεκτρονικά όλα τα ένσημά του και τον χρόνο ασφάλισης
