Η δημιουργία ενός Data Hub - ψηφιακού κόμβου δεδομένων, η συγκρότηση ψηφιακής ταυτότητας, η ανάπτυξη έξυπνων προορισμών και επιχειρήσεων και η ενίσχυση των ψηφιακών δεξιοτήτων είναι οι βασικοί πυλώνες στους οποίους θα πρέπει να βασιστεί ο ψηφιακός μετασχηματισμός του ελληνικού τουρισμού, ο οποίος κρίνεται απαραίτητος για την διατήρηση της ανταγωνιστικότητάς του κλάδου την επόμενη μέρα. Αυτά είναι τουλάχιστον τα βασικά συμπεράσματα της νέας μελέτης του ΙΝΣΕΤΕ και της Accenture με τίτλο: «Ψηφιακός Μετασχηματισμός του Ελληνικού Τουρισμού - Στρατηγικός Οδικός Χάρτης» η οποία παρουσιάστηκε την Πέμπτη 27 Μαΐου 2021 σε ειδική εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε.
Με οδηγό την ψηφιακή ώθηση που έφερε η πανδημία σε όλους τους κλάδους αλλά και τις νέες ανάγκες που γέννησε η υγειονομική κρίση, το 95% των τουριστικών επιχειρήσεων παγκοσμίως πραγματοποιεί εντατικά βήματα ψηφιακού μετασχηματισμού, εισάγοντας νέες τεχνολογίες που μπορούν να συμβάλλουν προς αυτή την κατεύθυνση.
Παρά τις όποιες προσπάθειες όμως, οι τουριστικές επιχειρήσεις, διεθνείς και εγχώριες, καλούνται να κάνουν το άλμα από την βασική ψηφιοποίηση, στην ευφυή χρήση των δεδομένων, για τη δημιουργία νέων προϊόντων και υπηρεσιών, κάτι που θα είναι εφικτό μόνο μέσα από τεχνολογίες που μεταμορφώνουν τον τουριστικό τομέα, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, η βιομετρική, το blockchain, το cloud, το Internet of Things, τα data analytics, η εκτεταμένη πραγματικότητα κ.ά.
Ειδικά στην περίπτωση της χώρας μας προϋπόθεση για τον ψηφιακό μετασχηματισμό του ελληνικού τουρισμού είναι αφενός η υιοθέτηση ενός Στρατηγικού Οδικού Χάρτη βασισμένου σε 5 πυλώνες δράσης κι αφετέρου η δημιουργία ενός αποτελεσματικού πλαισίου υποστήριξης των επιχειρήσεων προς αυτήν την κατεύθυνση.
Στρατηγικός Οδικός Χάρτης με 5 πυλώνες και 12 Προτεινόμενες Ψηφιακές Πρωτοβουλίες
Στο πλαίσιο της μελέτης, προσδιορίζονται οι παρακάτω 5 βασικοί πυλώνες για τον ψηφιακό μετασχηματισμό του τουριστικού τομέα.
- Data Hub (Ψηφιακός Κόμβος Δεδομένων)
Ο πρώτος και βασικός πυλώνας, αφορά τη δημιουργία ενός κόμβου δεδομένων (Data Hub) για όλο το οικοσύστημα του τουρισμού (ιδιωτικές επιχειρήσεις, κυβερνητικοί οργανισμοί, ΜΚΟ κ.τ.λ.) για πληθώρα επιχειρηματικών χρήσεων και αναλύσεων (big / open data).
Το Data Hub προσφέρει τυποποιημένους μηχανισμούς συλλογής δεδομένων, λογική ροή, διαφάνεια και ασφάλεια των δεδομένων που σχετίζονται με τον τουριστικό τομέα. Τα σχετικά στοιχεία μπορούν να αξιοποιηθούν και να προσφέρουν σημαντικά οφέλη για τους συμμετέχοντες στο οικοσύστημα του τουρισμού.
Για παράδειγμα, αναφέρεται η συγκέντρωση δεδομένων που οδηγούν στην κατανόηση των προτιμήσεων των επισκεπτών και κατά συνέπεια στη λήψη κατάλληλων επιχειρηματικών αποφάσεων, η πρόβλεψη της ζήτησης που επιτρέπει τη βελτιστοποίηση διαχείρισης των παγίων και η κατανόηση της αποτελεσματικότητας των διαφόρων διαδικτυακών καναλιών μάρκετινγκ, που ενισχύει περαιτέρω τη βελτιστοποίηση των προωθητικών ενεργειών.
- Ψηφιακή Ταυτότητα
Η ψηφιακή ταυτότητα συγκεντρώνει σε ένα σημείο ψηφιακές πληροφορίες για τον επισκέπτη (π.χ. πιστοποιητικά εμβολιασμού, κάρτα επιβίβασης, διαβατήριο, ταξιδιωτικές προτιμήσεις κ.ά.) και η δημιουργία της εξασφαλίζει μια ανέπαφη ταξιδιωτική εμπειρία που μπορεί βραχυπρόθεσμα να συνεισφέρει στην ανάκαμψη της τουριστικής δραστηριότητας, παρέχοντας περισσότερη ασφάλεια.
Επίσης, μακροπρόθεσμα μπορεί να βελτιώσει την ταξιδιωτική εμπειρία, εξοικονομώντας χρόνο κατά τη διάρκεια του ταξιδιού -μέσα από ταχύτατους και αυτόματους ελέγχους στις πύλες εισόδου- και την παροχή εξατομικευμένης εξυπηρέτησης.
- Έξυπνος Προορισμός
Η ανάπτυξη των έξυπνων προορισμών, περιλαμβάνει αρχικά τη δημιουργία μιας εφαρμογής η οποία είναι το σημείο αναφοράς του επισκέπτη για τον προορισμό. Μέσω της εφαρμογής, οι επισκέπτες μπορούν με εύκολο τρόπο να ολοκληρώνουν τη διαδικασία κράτησης και εισιτηρίων, αγοράς ταξιδιωτικών προϊόντων/υπηρεσιών με ασφαλή τρόπο, αναζήτησης πληροφοριών και ευρύτερα ενημέρωσης.
Πρόσθετα περιλαμβάνει την πλατφόρμα τουρισμού που ενώνει προμηθευτές με επισκέπτες σε ένα σημείο επαφής και σε όλο το μήκος της ταξιδιωτικής αλυσίδας, παρέχοντας μια one stop shop εμπειρία. Μια ακόμα πτυχή του πυλώνα είναι τα έξυπνα αξιοθέατα που εμπλουτίζουν την εμπειρία της επίσκεψης.
Ειδική βαρύτητα σε αυτόν τον πυλώνα, έχει η ενίσχυση της βιωσιμότητας του προορισμού μέσα από τη χρήση τεχνολογίας Ιnternet οf Τhings και τεχνητής νοημοσύνης, για τη βελτιστοποίηση διαχείρισης ενέργειας, αποβλήτων, νερού και μετακίνησης, καθώς και για την παρακολούθηση της διαχείρισης των πόρων και της ρύπανσης του περιβάλλοντος.
- Έξυπνες Επιχειρήσεις
Στην κατεύθυνση της δημιουργίας Έξυπνων Επιχειρήσεων, σημαντικό ρόλο θα διαδραματίσει η μετάβαση σε Ψηφιακές Λειτουργίες που ενεργοποιούνται μέσω συστημάτων Property Management Systems (PMS) και Revenue Management Systems (RMS) αποφέροντας σημαντικά οικονομικά οφέλη.
Επίσης, ιδιαίτερη σημασία έχει η ενίσχυση του Ψηφιακού Μάρκετινγκ μέσω πολλαπλών καναλιών διανομής και η χρήση Ψηφιακών Βοηθών ως απαραίτητο εργαλείο για την εξυπηρέτηση των ταξιδιωτών μέσω της αυτοματοποίησης των διαδικασιών και αναδιανομής προσωπικού σε εργασίες υψηλότερης προστιθέμενης αξίας.
Ειδικότερα, τα Έξυπνα Καταλύματα και τα Έξυπνα Αεροδρόμια, μέσα από την υιοθέτηση κατάλληλης τεχνολογίας, μπορούν να εξασφαλίσουν βελτιστοποίηση εσωτερικών λειτουργιών, καθώς επίσης και αύξηση εσόδων, μέσω παροχής αναβαθμισμένων εμπειριών στους πελάτες και στοχευμένων προτάσεων για αγορές.
- Ψηφιακές δεξιότητες
Ο συντονισμός και η διαχείριση της εκπαίδευσης των απασχολούμενων στον τουρισμό, αποτελεί βασικό προαπαιτούμενο για την υιοθέτηση ψηφιακών τεχνολογιών στον τομέα και μπορεί να γίνει μέσω της δημιουργίας ενός κέντρου κατάρτισης ψηφιακών δεξιοτήτων με τη συμβολή τόσο του ιδιωτικού, όσο και του δημοσίου τομέα.
Στις απαραίτητες ψηφιακές δεξιότητες κατ’ ελάχιστο περιλαμβάνονται οι εξής: εξυπηρέτηση πελατών, ανάλυση δεδομένων, big data, επιχειρηματική νοημοσύνη, ψηφιακή ασφάλεια, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ψηφιακό μάρκετινγκ, Online κρατήσεις και διαχείριση εσόδων, ανάπτυξη ιστοσελίδας, ανίχνευση βάσει τοποθεσίας, Cloud computing, παρακολούθηση online αξιολογήσεων, χρήση CRM, ERP & PMS, δημιουργία εμπειριών VR και AR, εργαλεία παραγωγής και δημοσίευσης.
Ανάγκη για αποτελεσματικό πλαίσιο υποστήριξης
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός του ελληνικού τουρισμού, μπορεί να επιτευχθεί μέσα από την υλοποίηση των παραπάνω κάθετων και οριζόντιων δράσεων, συμβάλλοντας σημαντικά στην αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος την επόμενη μέρα.
Αναγκαία ωστόσο κρίνεται και η δημιουργία ενός αποτελεσματικού πλαισίου υποστήριξης, το οποίο θα εστιάσει σε πέντε άξονες Ψηφιακές Υποδομές, Νομικό/Ρυθμιστικό πλαίσιο, Χρηματοδότηση, Τεχνική Υποστήριξη και Ασφάλεια θα επιταχύνει σημαντικά την υιοθέτηση ψηφιακών τεχνολογιών από τις επιχειρήσεις.
Βασικός παράγοντας για την επιτυχή ανάπτυξη του πλαισίου υποστήριξης, είναι η δημιουργία συνεργειών μεταξύ του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα.
Η ψηφιακή ωριμότητα της χώρας
Να θυμίσουμε ότι σύμφωνα με τον δείκτη DESI 2020 της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ελλάδα κατατάσσεται στην 27η θέση στο σύνολο των 28 κρατών μελών, γεγονός το οποίο υπογραμμίζει το έλλειμα ψηφιακής ωριμότητας της χώρας έναντι των άλλων ευρωπαϊκών χωρών.
Παρόμοια συμπεράσματα προέκυψαν, από την μελέτη της Accenture για το ΙΝΣΕΤΕ όπου αξιοποιήθηκαν πρωτογενή και δευτερογενή στοιχεία, επιβεβαιώνοντας ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις βρίσκονται ακόμα στα αρχικά στάδια της ψηφιακής τους διαδρομής.
Βάσει δομημένων συνεντεύξεων σε επιλεγμένο δείγμα επιχειρήσεων, οι συμμετέχοντες αναγνωρίζουν τη σημασία υιοθέτησης ψηφιακών τεχνολογιών για την ανταγωνιστικότητα της επιχείρησής τους και συνολικά του τουριστικού τομέα και δηλώνουν πρόθεση αξιοποίησης τουλάχιστον μίας ψηφιακής τεχνολογίας μέσα στα επόμενα χρόνια.
