Μια νέα λειτουργία ενεργοποιείται από σήμερα, Παρασκευή 29/10, στην πλατφόρμα emvolio.gov.gr.
Όπως ανακοίνωσε την Τρίτη ο γενικός γραμματέας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) Μάριος Θεμιστκλέους, δίπλα από κάθε εμβολιαστικό κέντρο θα εμφανίζεται στο εξής το είδος του εμβολίου που διενεργείται, έτσι ώστε οι πολίτες να μπορούν να επιλέγουν ποιο επιθυμούν να τους χορηγηθεί ως επαναληπτική δόση, ανεξάρτητα από το ποιο έλαβαν κατά το βασικό εμβολιασμό τους.
Η κίνηση αυτή έρχεται σε συνέχεια των νέων επιστημονικών στοιχείων σχετικά με το συνδυασμό διαφορετικών εμβολίων αλλά και ακολουθεί την έγκριση από τις αμερικανικές ρυθμιστικές αρχές για μικτό ή ετερόλογο σχήμα εμβολιασμού ή αλλιώς mix’n’match.
Σύμφωνα με τις συστάσεις η επαναληπτική δόση χορηγείται αφού έχει περάσει ένα εξάμηνο από την ολοκλήρωση του βασικού εμβολιασμού, σε πολίτες που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου. Εξαίρεση αποτελούν όσοι έλαβαν το μονοδοσικό της Johnson & Johnson οι οποίοι, λόγω της μειωμένης αποτελεσματικότητος σε σύγκριση με τα υπόλοιπα - είναι της τάξης του 74%- συστήνεται να επανεμβολιάζονται δυο μήνες μετά την ολοκλήρωση του βασικού εμβολιασμού τους.
Στην Ευρώπη για ενισχυτική δόση σε άτομα 18 και άνω ήταν εγκεκριμένο μέχρι πρότινος μόνο το εμβόλιο των Pfizer/BioNTech, ωστόσο, προ ημερών εγκρίθηκε από τον ΕΜΑ και η χορήγηση του εμβολίου της Moderna με μισή δόση. Υπενθυμίζεται ότι η δοσολογία του συγκεκριμένου εμβολίου ήταν γύρω στα 100 μικρογραμμάρια στο αρχικό σχήμα, ενώ για τον επανεμβολιασμό συστήνονται 50 μικρογραμμάρια.
Μέχρι στιγμής στη χώρα μας έχουν ήδη λάβει την τρίτη δόση περισσότεροι από 300.000 πολίτες, ενώ πάνω από 35.000 έχουν κλείσει το ραντεβού τους.
Για όσους έχουν ολοκληρώσει τον εμβολιασμό τους με Johnson & Johnson η πλατφόρμα των ραντεβού για επαναληπτική δόση αναμένεται να ανοίξει στις 5 Νοεμβρίου.
Τι δείχνουν τα στοιχεία από την Αμερική
Πρόσφατα ο αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) ενέκρινε την πρακτική συνδυασμού διαφορετικών εμβολίων για την ενισχυτική δόση -όχι μόνο ως επιτρεπτή αλλά και ως ιδιαίτερα αποτελεσματική- δίνοντας το «πράσινο» φως σε ενήλικες που πληρούν τα κριτήρια να επιλέξουν ένα διαφορετικό εμβόλιο από αυτό που τους χορηγήθηκε κατά τον βασικό εμβολιασμό τους.
Οι συνδυασμοί που δοκιμάστηκαν στις κλινικές μελέτες και έλαβαν την τελική έγκριση για mix n’ match χορήγηση ήταν μεταξύ των εμβολίων των Pfizer-BioNTech, της Moderna και της Johnson & Johnson.
Προδημοσιευμένα δεδομένα που παρουσιάστηκαν στον FDA από τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ καταδεικνύουν πως όλες οι ενισχυτικές δόσεις των εμβολίων διέγειραν την ανοσιακή απόκριση στον οργανισμό των εθελοντών και ευνοούσαν την παραγωγή αντισωμάτων. Εντούτοις, υπήρχαν και διαφορές στα αποτελέσματα μεταξύ των συνδυασμών.
Όσοι έλαβαν τρεις δόσεις του εμβολίου Moderna, εμφάνιζαν τα υψηλότερα επίπεδα αντισωμάτων από όλους τους συνδυασμούς. Ακολούθησαν όσοι έλαβαν δύο δόσεις εμβολίου της Pfizer και επαναληπτική με Moderna.
Οι μεγαλύτερες διαφορές, ωστόσο, παρατηρήθηκαν στους λήπτες του μονοδοσικού εμβολίου της Johnson & Johnson. Ενώ μετά τη χορήγηση της επαναληπτικής δόσης με το ίδιο εμβόλιο εμφάνισαν τετραπλάσια αύξηση των εξουδετερωτικών αντισωμάτων, όταν χορηγήθηκε ενισχυτική δόση με Pfizer, τα αντισώματα παρουσίασαν άνοδο κατά 35 φορές και κατά 76 φορές μετά από ενισχυτική δόση με Moderna.
Οι επιστήμονες επισημαίνουν, ωστόσο, ότι τα αντισώματα είναι μόνο μια πτυχή της ανοσολογικής προστασίας που προσφέρει ο εμβολιασμός. Οι αποκρίσεις των Β και Τ κυττάρων μνήμης παίζουν επίσης ρόλο στην προστασία από λοιμώξεις και σοβαρές ασθένειες.
Σε δεύτερη μελέτη αποδείχθηκε ότι η ενισχυτική δόση σε άτομα που έλαβαν το εμβόλιο αυτό προσφέρει προστασία από ήπια έως σοβαρή νόσηση από Covid-19, της τάξεως του 94%.
Το πιο ενδιαφέρον εύρημα, ωστόσο, είναι ότι η ενισχυτική δόση με mRNA εμβόλιο φαίνεται να ενεργοποιεί ένα διαφορετικό μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος, διεγείροντας όχι μόνο τα εξουδετερωτικά αντισώματα αλλά και τα Τ κύτταρα (κυτταρική ανοσία), με πιθανό αποτέλεσμα την ακόμα πιο ανθεκτική και ευρεία προστασία από την Covid-19.
Τι δείχνουν τα στοιχεία από την Ευρώπη
Τα πιο πρόσφατα δεδομένα από την Ευρώπη, σχετικά με την mix’n’match προσέγγιση, παρουσίασαν τις προηγούμενες ημέρες οι καθηγητές της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Γκίκας Μαγιορκίνης και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ).
Οι περισσότερες σχετικές μελέτες έχουν διεξαχθεί με πρώτο σχήμα το εμβόλιο της AstraZeneca. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι σε κάποιες χώρες διακόπηκε η χορήγησή του συγκεκριμένου εμβολίου με αποτέλεσμα όσοι είχαν κάνει την πρώτη δόση με AstraZeneca να έπρεπε να ολοκληρώσουν τον εμβολιασμό τους με ετερόλογο mRNA εμβόλιο.
Οι πρώτες μελέτες που υποστήριξαν την σχετική αποτελεσματικότητα των συνδυαστικών σχημάτων είχαν δείξει ότι η παραγωγή αντισωμάτων ήταν τουλάχιστον τόσο καλή, ή και καλύτερη, σε σύγκριση με άτομα που ολοκλήρωσαν τον εμβολιασμό με ένα σχήμα. Με την πάροδο του χρόνου έχουν συλλεχθεί πλέον δεδομένα για την κλινική αποτελεσματικότητα των συνδυασμών, δηλαδή για το ποσοστό προστασίας από σοβαρή νόσο.
Μία τέτοια κλινική μελέτη έρχεται από τη Σουηδία όπου περίπου 100.000 λήπτες πρώτης δόσης AstraZeneca ολοκλήρωσαν τον εμβολιασμό τους με μία δόση Moderna ή Pfizer. Η μελέτη βρίσκει ότι οι λήπτες του συνδυασμού των εμβολίων είχαν αρκετά υψηλότερη προστασία (68%) για συμπτωματική λοίμωξη από τον κορωονοϊό από τους λήπτες 2 δόσεων εμβολίου της AstraZeneca.
Παρόμοια αποτελέσματα έρχονται και από τη Δανία όπου η αποτελεσματικότητα 1 δόσης Pfizer μετά από 1 δόση AstraZeneca αγγίζει το 88%.
Μία ακόμα ανάλυση από τη Γαλλία, η οποία δημοσιεύεται στο περιοδικό Nature, έδειξε ότι οι λοιμώξεις σε άτομα που έλαβαν 1 δόση AstraZeneca και 1 δόση Pfizer ήταν μισές από αυτούς που έλαβαν 2 δόσεις Pfizer. Η υψηλότερη αυτή αποτελεσματικότητα μπορεί ωστόσο να οφείλεται και στο γεγονός ότι η δεύτερη δόση μετά από AstraZeneca κατά κόρον γινόταν σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από την πρώτη με αποτέλεσμα να γίνεται πιο αποτελεσματική επέκταση των β-κυττάρων μνήμης.
Τα στοιχεία ωστόσο της μελέτης δείχνουν ότι η αρχική δόση με AstraZeneca δημιουργεί ισχυρότερη απόκριση από τα T-κύτταρα σε σύγκριση με το Pfizer ενώ το Pfizer κτίζει ισχυρότερη απόκριση αντισωμάτων. Με αυτόν τον τρόπο οι συγγραφείς προτείνουν ότι τα 2 εμβόλια λειτουργούν συμπληρωματικά δημιουργώντας πιο ολοκληρωμένη ανοσολογική απόκριση.
«Το μεγάλο κέρδος από τη συνδυαστική χρήση των εμβολίων πιθανολογείται ότι θα είναι για τις ομάδες υψηλού κινδύνου και κυρίως για τις ομάδες των ανοσοκατεσταλμένων, όπου η ανάπτυξη επαρκούς ανοσίας είναι μία πρόκληση. Καθώς τα δεδομένα θα συνεχίσουν να συλλέγονται είναι σημαντικό να μελετηθούν τα πλεονεκτήματα από τις στρατηγικές συνδυασμού εμβολίων με σκοπό να βελτιωθεί η ανοσολογική απόκριση στις ομάδες υψηλού κινδύνου», συμπεραίνουν οι καθηγητές του ΕΚΠΑ.
Φωτογραφία: Eurokinissi
