Τη συμμετοχή της στο ENKORE, ένα καινοτόμο ευρωπαϊκό ερευνητικό έργο που στοχεύει στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος του τομέα της υγείας, μέσω της εφαρμογής αρχών κυκλικής οικονομίας και οικολογικού σχεδιασμού για τις συσκευασίες φαρμάκων και αναλώσιμων υλικών ανακοίνωσε η Ένωση Ασθενών Ελλάδας (ΕΝ.ΑΣ.ΕΛ.). Οι ασθενείς υποστηρίζουν τη δημιουργία ενός υγειονομικού συστήματος που θα συνδυάζει τη φιλικότητα προς το περιβάλλον με την ασφάλεια των ληπτών υγειονομικής περίθαλψης. Μέσα από τη συμμετοχή της, η ΕΝ.ΑΣ.ΕΛ. προάγει τη σύνδεση βιωσιμότητας και ασφάλειας, διασφαλίζοντας ότι οι λύσεις που προτείνονται θα είναι πραγματικά ωφέλιμες για όλους.
Το ENKORE ξεκίνησε την 1η Ιανουαρίου 2025 και θα διαρκέσει 48 μήνες, έως τον Δεκέμβριο του 2028. Υλοποιείται από 39 δημόσιους και ιδιωτικούς εταίρους, συμπεριλαμβανομένων πανεπιστημίων, ερευνητικών κέντρων, τεχνολογικών εταιρειών και εταιρειών υγειονομικής περίθαλψης και 13 συνεργαζόμενα μέλη από όλη την Ευρώπη, με επικεφαλής το Πολυτεχνείο της Μαδρίτης (Universidad Politécnica de Madrid) και την εταιρεία Medtronic. Το έργο υποστηρίζεται από την Innovative Health Initiative (IHI), ένα δημόσιο-ιδιωτικό εταιρικό σχήμα μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της ευρωπαϊκής βιομηχανίας υγείας, και χρηματοδοτείται με 19,6 εκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων 7,7 εκατομμύρια ευρώ προέρχονται από το πρόγραμμα Horizon Europe της ΕΕ και τα υπόλοιπα 11,3 εκατομμύρια ευρώ από τους εταίρους της βιομηχανίας που συμμετέχουν στο IHI.
Βιωσιμότητα και κυκλική οικονομία στον τομέα της Υγείας
Ο τομέας της υγείας είναι υπεύθυνος για το 5% των παγκόσμιων εκπομπών άνθρακα, ενώ οι συσκευασίες φαρμάκων και αναλώσιμων υλικών, κυρίως από πλαστικό, αποτελούν σημαντικό μέρος της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης. Ωστόσο, η εφαρμογή αρχών κυκλικής οικονομίας στον κλάδο συναντά εμπόδια λόγω των αυστηρών κανονισμών που διασφαλίζουν την αποστείρωση και την ασφάλεια των ιατρικών προϊόντων.
Για να αντιμετωπίσει αυτή την πρόκληση, το ENKORE, χρηματοδοτούμενο από την Πρωτοβουλία για την Καινοτομία στην Υγεία (IHI JU), επιδιώκει να ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο στη βιωσιμότητα του τομέα της υγείας εισάγοντας ένα πλαίσιο οικολογικού σχεδιασμού (eco-design) για τις συσκευασίες φαρμάκων και αναλώσιμων υλικών, με σκοπό τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος του τομέα της υγείας. Η IHI JU είναι μια δημόσια-ιδιωτική σύμπραξη μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων υγείας, που εκπροσωπούνται από τους συνδέσμους COCIR, EFPIA (συμπεριλαμβανομένου του Vaccines Europe), Europa Bio και MedTech Europe, η οποία θα διαθέσει συνολική χρηματοδότηση 15,1 εκατομμυρίων ευρώ για την υλοποίηση του έργου τα επόμενα τέσσερα χρόνια.
Βασικές καινοτομίες του ENKORE
Το ENKORE θα αναπτύξει ένα καινοτόμο οικολογικό πλαίσιο σχεδιασμού, το οποίο θα εφαρμόζεται σε όλο τον κύκλο ζωής των συσκευασιών φαρμάκων και αναλώσιμων υλικών.
Μεταξύ των βασικών καινοτομιών του έργου περιλαμβάνονται:
- Κατάλογοι Βασικών Υλικών (Key Enabling Materials - KEM) και Λύσεων Τέλους Κύκλου (Key End-of-Cycle Solutions - KES): Βελτιστοποίηση της χρήσης υλικών και ανάπτυξη βιώσιμων επιλογών για την αντικατάσταση συμβατικών πλαστικών.
- Ψηφιακό Διαβατήριο Προϊόντων (Digital Product Passport - DPP): Ένα καινοτόμο εργαλείο που θα διευκολύνει την ιχνηλασιμότητα και την ανακύκλωση των ιατροτεχνολογικών προϊόντων.
- Περιβαλλοντικές και Κοινωνικές Αναλύσεις Κύκλου Ζωής (ELCA/SLCA): Αξιολόγηση των περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιπτώσεων των προϊόντων σε κάθε στάδιο της ζωής τους.
Το ENKORE θα δοκιμάσει το πλαίσιο οικολογικού σχεδιασμού μέσω πιλοτικών εφαρμογών σε πέντε περιφερειακά συστήματα υγείας στην Ευρώπη, εστιάζοντας στους εξής τομείς:
- Συσκευές έγχυσης φαρμάκων: Βελτίωση της βιωσιμότητας αυτόματων εγχυτήρων και προγεμισμένων συριγγών.
- Αναλώσιμα προϊόντα αιμοκάθαρσης και ενδοφλέβιας θεραπείας: Εξερεύνηση ανακυκλώσιμων υλικών που πληρούν αυστηρές τεχνικές προδιαγραφές, ενώ παράλληλα θα διασφαλίζεται ένα προσιτό κόστος παραγωγής.
- Βιώσιμα πλαστικά για συσκευασίες: Διερεύνηση βιοδιασπώμενων και ανακυκλώσιμων εναλλακτικών λύσεων που πληρούν τις αυστηρές προδιαγραφές ανθεκτικότητας, αποστείρωσης και συμβατότητας αποστείρωσης.
- Συσκευασίες από κυτταρίνη: Ανάπτυξη υλικών συσκευασίας που είναι κομποστοποιήσιμα ή ανακυκλώσιμα για τη μείωση της εξάρτησης από μη ανανεώσιμους πόρους.
- Ανακύκλωση νοσοκομειακών αποβλήτων: Βελτίωση της συλλογής, διαλογής και απολύμανσης νοσοκομειακών αποβλήτων.
Ο ρόλος της Ένωσης Ασθενών Ελλάδας
Η Ένωση Ασθενών Ελλάδας συμμετέχει στο ENKORE, διασφαλίζοντας ότι οι ανάγκες και οι προτεραιότητες των ασθενών λαμβάνονται υπόψη στη διαμόρφωση βιώσιμων λύσεων για τις συσκευασίες φαρμάκων και αναλώσιμων υλικών. Μέσω της συμμετοχής της, η ΈΝ.ΑΣ.ΕΛ. επιδιώκει να ενισχύσει τον διάλογο για τη βιώσιμη καινοτομία στον τομέα της υγείας και να συμβάλει στη διαμόρφωση πολιτικών που εξασφαλίζουν τόσο την περιβαλλοντική υπευθυνότητα όσο και την ασφάλεια και ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας. «Είναι εξαιρετικά σημαντικό να αναπτύξουμε καινοτόμες λύσεις που θα μειώσουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του τομέα της υγείας χωρίς να διακυβεύεται η ασφάλεια των ασθενών», δήλωσε η Πρόεδρος της ΈΝ.ΑΣ.ΕΛ., Βάσω Ραφαέλα Βακουφτσή, επιβεβαιώνοντας τη δέσμευσή της Ένωσης για ένα πιο βιώσιμο μέλλον στην υγειονομική περίθαλψη.
