Οι κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας μπορεί να στοιχίσουν στην οικονομία της τη μεγαλύτερη συρρίκνωση των τελευταίων δεκαετιών -αλλά το νόμισμα της χώρας έχει χαράξει... αντίθετη πορεία.
Το ρούβλι ενισχύθηκε αυτή την εβδομάδα σε επίπεδα που έχουν να καταγραφούν από το 2018, κατακτώντας τον τίτλο του νομίσματος με την καλύτερη απόδοση έναντι του δολαρίου φέτος, βάσει ανάλυσης 56 νομισμάτων από την Dow Jones Market Data. Από τις αρχές του 2022, το ρωσικό νόμισμα έχει ενισχυθεί κατά 22% έναντι του δολαρίου και κατά περίπου 160% από όταν άρχισε να ανακάμπτει από το χαμηλό του λίγες ημέρες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία πριν από τρεις μήνες.
Υπό φυσιολογικές συνθήκες, τα νομίσματα ακολουθούν τις οικονομίες προς τα πάνω ή προς τα κάτω. Στην περίπτωση της Ρωσίας, οι κυβερνητικές προσπάθειες που συγκράτησαν τις πωλήσεις και προκάλεσαν αναγκαστικές αγορές έδωσαν ώθηση στο νόμισμα, και μάλιστα τόσο μεγάλη που άρχισε να επηρεάζει αρνητικά την οικονομία.
«Δεν το φανταζόμουν αυτό», λέει η επικεφαλής στρατηγικής συναλλάγματος της Rabobank. «Αλλά όταν επιβάλεις capital controls, δεν βλέπεις κάτι πραγματικό».
Η Ρωσία έλαβε μέτρα για να αποδυναμώσει το ρούβλι αυτή την εβδομάδα. Σήμερα, η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας μείωσε τα επιτόκια στο 11%, από 14%, καθιστώντας τα ρούβλια λιγότερο ελκυστικά. Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, η Ρωσία χαλάρωσε τους ελέγχους κεφαλαίων που απαιτούσαν από τις εταιρείες να μετατρέπουν σε ρούβλια το 80% των εσόδων σε ξένο νόμισμα. Τώρα καλούνται να μετατρέψουν μόνο το 50%.
Το ρωσικό νόμισμα «αλλάζει χέρια» σήμερα στα περίπου 61 ρούβλια ανά δολάριο. Υποχώρησε σε ιστορικό ενδοσυνεδριακό χαμηλό στα περίπου 158 ρούβλια στις 7 Μαρτίου, σύμφωνα με στοιχεία της Tullett Prebon.
Το ρούβλι πηγαίνει κόντρα στην παγκόσμια τάση εξασθένισης των νομισμάτων έναντι του δολαρίου, η οποία επιτείνεται από την αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων και την ισχυρή οικονομία των ΗΠΑ. Το ευρώ έχει υποχωρήσει κατά 6,1% έναντι του δολαρίου φέτος. Άλλοι «νικητές» φέτος είναι η Βραζιλία και η Ουρουγουάη.
Τι ανεβάζει το ρούβλι
Οικονομολόγοι και traders θεωρούν ότι η ανάκαμψη του ρουβλίου είναι εν μέρει τεχνητή λόγω των πολιτικών της Ρωσίας και εν μέρει είναι αποτέλεσμα των μεγάλων εξαγωγών εμπορευμάτων της Ρωσίας και των επιπτώσεων των κυρώσεων. Εκτός από την αύξηση των επιτοκίων και τον εξαναγκασμό των εταιρειών να αγοράζουν ρούβλια, η Μόσχα περιόρισε το ποσό των δολαρίων που μπορούν να αποσύρουν οι Ρώσοι από τραπεζικούς λογαριασμούς σε ξένο νόμισμα και απαγόρευσε στις τράπεζες να πωλούν ξένα νομίσματα σε πελάτες.
Ο συνδυασμός των κυρώσεων, που βύθισαν τις εισαγωγές, και των εξαγωγών εμπορευμάτων της Ρωσίας, οι οποίες ενισχύθηκαν από τις υψηλές τιμές, έδωσε στο ρούβλι περαιτέρω ανοδική ώθηση. Η Ρωσία ζήτησε επίσης από τα ευρωπαϊκά κράτη να πληρώσουν για το φυσικό αέριο σε ρούβλια.
Αυτές οι προσπάθειες είχαν κόστος. Η κεντρική τράπεζα διπλασίασε το βασικό της επιτόκιο στο 20% αμέσως μετά τον πόλεμο, ανταμείβοντας ουσιαστικά τον κόσμο για την κατοχή ρουβλίων, αλλά ασκώντας περαιτέρω πίεση στην οικονομία. Η μείωση των επιτοκίων της Πέμπτης ήταν η τρίτη της κεντρικής τράπεζας από τότε που ξεκίνησε να αυξάνει τα επιτόκια.
Ένα ισχυρό νόμισμα παρέχει συνήθως οφέλη στις χώρες, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης του πληθωρισμού και των φθηνότερων εισαγωγών. Αλλά οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας έχουν ανατρέψει τη συνήθη δυναμική. Η Ρωσία δεν μπορεί να εισάγει πολλά λόγω των κυρώσεων.
Ο πληθωρισμός αυξάνεται λόγω των ελλείψεων, με τις τιμές των τροφίμων να έχουν αυξηθεί κατά 1/5 σε σύγκριση με ένα χρόνο πριν. Οι μισθοί των Ρώσων εργαζομένων δεν συμβαδίζουν, με το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα να έχει μειωθεί κατά 1,2% τους πρώτους τρεις μήνες του 2022 σε σχέση με ένα χρόνο πριν. Οι οικονομολόγοι αναμένουν ότι η ρωσική οικονομία θα συρρικνωθεί κατά περίπου 10% φέτος.
Εν τω μεταξύ, το ισχυρό ρούβλι απειλεί να πλήξει τον προϋπολογισμό της χώρας μειώνοντας την αξία των φορολογικών εσόδων πετρελαίου και φυσικού αερίου που αποτιμώνται σε δολάρια.
Η Capital Economics εκτιμά ότι με τις ρωσικές ενεργειακές εταιρείες να μετατρέπουν πληρωμές σε ξένο νόμισμα σε ρούβλια, το ισχυρότερο νόμισμα σημαίνει ότι «λαμβάνετε λιγότερα ρούβλια ανά δολάριο».
«Από τη σκοπιά των δημοσίων οικονομικών, με όλα τα άλλα σταθερά, το ισχυρό ρούβλι μειώνει την αξία των εσόδων από φυσικό αέριο σε τοπικό νόμισμα που καταγράφονται στον προϋπολογισμό», εξηγεί. «Αυτό έρχεται την ίδια στιγμή που η Ρωσία αντιμετωπίζει άλλες πιέσεις, από το κόστος του πολέμου στην Ουκρανία έως τις αυξημένες κοινωνικές δαπάνες».
Τα τελευταία μέτρα της Ρωσίας είχαν περιορισμένο αντίκτυπο στο ρούβλι, το οποίο αυξήθηκε κατά 1,9% έναντι του δολαρίου αυτή την εβδομάδα, ακόμη και μετά την πτώση μετά τη μείωση των επιτοκίων της Πέμπτης. Οι παρατηρητές της αγοράς λένε ότι η μελλοντική πορεία του outlook για το ρούβλι είναι πιο δύσκολο να εκιμηθεί.
Πολλοί σημειώνουν ότι λίγοι επενδυτές διαπραγματεύονται το ρούβλι. Μετά το ξέσπασμα του πολέμου, η αγορά του ρουβλίου διαχωρίστηκε για να αποκτήσει μια onshore αγορά εντός της Ρωσίας και μια άλλη για τις διεθνείς αγορές. Μετά τον πόλεμο, πολλές δυτικές τράπεζες σταμάτησαν να παρέχουν ηλεκτρονικές τιμές για να αγοράσουν και να πουλήσουν το ρούβλι.
