Εκπληκτική χρονιά αναδείχθηκε το 2024 για τον χρυσό, ο οποίος γνώρισε τα μεγαλύτερα κέρδη σε διάρκεια 14 ετών, χάρη στη χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής, τους κλιμακούμενους γεωπολιτικούς κινδύνους και τις συνεχιζόμενες αγορές από κεντρικές τράπεζες.
Παρότι, το ράλι ανακόπηκε μετά τη σαρωτική νίκη του Ντόναλντ Τραμπ στις αμερικανικές εκλογές, το πολύτιμο μέταλλο έχει ενισχυθεί φέτος 27%, ξεπερνώντας σε επίδοση τα περισσότερα από τα υπόλοιπα εμπορεύματα.
Από τα 2.064 δολάρια η ουγγιά που ξεκίνησε το 2024, ο χρυσός κατέρριψε αλλεπάλληλα ιστορικά υψηλά τα οποία τον έφεραν κοντά στα 2.800 δολάρια με κάποιες διορθώσεις και μάλιστα μεγάλες. Μία εξ αυτών, μετά τις αμερικανικές εκλογές, που οδήγησαν την τιμή κοντά στα 2.530 δολάρια με πτώση 10%.
Παρά την επιφυλακτικότητα που δημιούργησε στις αγορές η Federal Reserve στην τελευταία συνεδρίαση του 2024 όταν «έστειλε σήμα» για λιγότερες επιτοκιακές μειώσεις το 2025, οι περισσότεροι αναλυτές προβλέπουν ότι το ισχυρό ράλι του χρυσού θα συνεχιστεί.
Κόντρα στις παραδοσιακές δυναμικές
Το εντυπωσιακό, ωστόσο, είναι ότι το ισχυρό ράλι του χρυσού στη διάρκεια του 2024 έλαβε χώρα κόντρα στο ισχυρότερο δολάριο και στις αυξανόμενες ομολογιακές αποδόσεις, που λειτουργούν ως τροχοπέδη, γεγονός το οποίο σημαίνει ότι οι παραδοσιακές δυναμικές της αγοράς έχουν αλλάξει και ότι η πορεία του χρυσού έχει αποσυνδεθεί από τους παραδοσιακούς ιστορικούς παράγοντες επιρροής του.
Ο χρυσός αποτιμάται σε δολάρια και ένα ισχυρότερο αμερικανικό νόμισμα ασκεί πιέσεις στις τιμές του πολύτιμου μετάλλου. Την ίδια στιγμή, οι υψηλότερες ομολογιακές αποδόσεις κάμπτουν τη ζήτηση για χρυσό.
Να σημειωθεί ότι ο δείκτης του Bloomberg που παρακολουθεί το δολάριο ενισχύθηκε 8% το 2024 στην καλύτερη επίδοση από το 2015, ενώ η απόδοση του αμερικανικού 10ετούς κρατικού ομολόγου έκλεισε το 2024 στο 4,55%, αυξημένη κατά 18% από το 3,89% που άρχισε το έτος.
«Το πολύτιμο μέταλλο ήταν τόσο αξιοσημείωτο όσο και αστείρευτο, γεγονός που αποτέλεσε τη μεγαλύτερή μου έκπληξη στην αγορά για το 2024. Το παιχνίδι του χρυσού φαίνεται να έχει αλλάξει», δήλωσε στο Bloomberg ο Nτέιβιντ Σκατ, αναλυτής της StoneX Group.
Ο οικονομολόγος και σύμβουλος της Allianz, Μοχάμεντ Ελ Εριάν, χαρακτηρίζει τον χρυσό «asset παντός καιρού» που υπερβαίνει τις οικονομικές και γεωπολιτικές πολιτικές.
Η Capital Economics εκτιμά ότι παρά την ανοδική αναθεώρηση των προβλέψεών της για τον αμερικανικό δολάριο και τις αποδόσεις των αμερικανικών 10ετών κρατικών ομολόγων, η τιμή του χρυσού θα αυξηθεί περαιτέρω έως τα τέλη του 2025. Αυτό αντανακλά την άποψη των οικονομολόγων της Capital Economics, ότι η ισχυρότερη ζήτηση για χρυσό από την Κίνα και οι ευρύτερες ανησυχίες για τη δημοσιονομική βιωσιμότητα των ΗΠΑ θα αντισταθμίσουν τους υπόλοιπους μη ευνοϊκούς παράγοντες στη διαμόρφωση της τιμής του χρυσού.
«Οι προτάσεις του Τραμπ για τους δασμούς και μία πιο γερακίσια Fed αυξάνουν τους κινδύνους για τον χρυσό με πιθανότητα να ασκηθούν καθοδικές πιέσεις. Όμως, θεωρούμε ότι οι μη παραδοσιακοί παράγοντες θα είναι πιο ισχυροί το επόμενο έτος», δήλωσε στο CNBC ο Χάμαντ Χουσείν, οικονομολόγος της Capital Economics στην αγορά εμπορευμάτων.
Ποιοι παράγοντες καθοδηγούν τον χρυσό
Η άνοδος του χρυσού έχει να κάνει με τη δημιουργία ενός νέου πολυπολικού κόσμου που δεν θα έχει ως κεντρικό άξονα την Αμερική και το δολάριο. Συνδέεται με τη νέα γεωπολιτική τάξη πραγμάτων που αναδύεται με την ισχυροποίηση των BRICS και τη μεγαλύτερη χρήση των εθνικών νομισμάτων τους σε οικονομικές και εμπορικές συναλλαγές. Η επιβολή κυρώσεων της Δύσης στην Ρωσία και άλλες χώρες έχει οδηγήσει τις κορυφαίες αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες δυνάμεις του πλανήτη να εξετάσουν εναλλακτικές που θα υπερβαίνουν τα «όπλα» και τις πολιτικές των ΗΠΑ.
Σε έναν κόσμο που έχει χάσει την εμπιστοσύνη του στον τρόπο με τον οποίο η Δύση διαχειρίζεται τη διεθνή τάξη πραγμάτων, ο χρυσός αναδύεται ως η πιο ασφαλής και ελκυστική εναλλακτική λύση σε αυτή τη νέα ισορροπία δυνάμεων που προσπαθεί να δημιουργήσει το «αντίιπαλον δέος» της Δύσης.
Στο πλαίσιο αυτό, κεντρικές τράπεζες σε κορυφαίες αναδυόμενες αγορές, όπως Ρωσία, αυξάνουν τις αγορές χρυσού ως αντιστάθμισμα σε νέες πιθανές οικονομικές κυρώσεις, ειδικά αφότου η Δύση «πάγωσε» το ενεργητικό της ρωσικής κεντρικής τράπεζας το 2022, μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Η Κίνα διακρατεί το 5% των αποθεματικών της σε χρυσό, ενώ ΗΠΑ, Γαλλία, Γερμανία και Ιταλία διακρατούν το 70% των αποθεματικών τους στο πολύτιμο μέταλλο. Ωστόσο είναι οι κεντρικές τράπεζες των χωρών BRICS, που έχουν επιδοθεί τον τελευταίο καιρό σε ξέφρενες αγορές και οι οποίες ορθώνουν ανάστημα απέναντι στη Δύση και στην κυριαρχία του δολαρίου, χρησιμοποιώντας τον χρυσό ως «αντιστάθμισμα».
Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Συμβουλίου Χρυσού, οι κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο έχουν ξεπεράσει τους 1.000 τόνους χρυσού σε αγορές τα τελευταία δύο χρόνια – οι αγορές τους έχουν τριπλασιαστεί από τις αρχές του 2022. Μόνο στο πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, αγόρασαν 483 τόνους χρυσού, ποσότητα αντίστοιχη με 40.000 μπάρες, επίπεδο ρεκόρ. Οι ΗΠΑ αποτελούν την χώρα με τον περισσότερο χρυσό, με την Fed και το υπουργείο Οικονομικών να διακρατούν περισσότερους από 8.133,46 τόνους σε ράβδους χρυσού και νομίσματα αξίας 640 δισ. δολαρίων.
Την ίδια στιγμή, το υπέρογκο χρέος και τα τεράστια ελλείμματα των ΗΠΑ ανησυχούν τους επενδυτές, καθώς οι ΗΠΑ ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για την παγκόσμια αύξηση του χρέους, αφού κόβουν συνεχώς νέο χρήμα για να χρηματοδοτούν τις τεράστιες δαπάνες τους, μία τάση που δεν πρόκειται να σταματήσει, με το χρέος να έχει ξεπεράσει τα 36 τρις.δολάρια. Στο πλαίσιο αυτό, χώρες που μέχρι πρότινος ήταν οι μεγαλύτεροι αγοραστές αμερικανικών κρατικών ομολόγων, όπως η Κίνα, μειώνουν την έκθεσή τους και στρέφονται σε άλλες κατηγορίες ενεργητικού, όπως ο χρυσός.
Θα συνεχιστεί το ράλι;
Συνεπώς, οι περισσότεροι αναλυτές βλέπουν την τιμή χρυσού να παραμένει κοντά στα ιστορικά υψηλά του καθ΄όλη τη διάρκεια του 2025.
Από τις αρχές της χιλιετίας, ο χρυσός παρουσιάζει κέρδη της τάξης του 811%. Εάν κάποιος αγόρασε χρυσό το 2008, στις αρχές της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, σε μία τιμή χαμηλότερη των 900 δολαρίων η ουγγιά και τον έχει διακρατήσει στο χαρτοφυλάκιό του, έχει σήμερα κέρδη άνω του 200% ήτοι 12% ετησίως κατά μέσο όρο. Η ράβδος χρυσού βάρους 400 ουγγιών, έχει ξεπεράσει πλέον σε αξία το ένα εκατομμύριο δολάρια.
Το μεγάλο ερώτημα είναι πού θα σταματήσει αυτό το ράλι και ποιο το ανώτατο σημείο του. Αναλυτές της JPMorgan «βλέπουν» την τιμή του χρυσού στα 2.850 δολάρια η ουγγιά τους επόμενους μήνες, ενώ η Saxo βλέπει μία άνοδο 10% στα 2.917 δολάρια. Σε αυτό που συμφωνούν όλοι οι επενδυτικοί οίκοι είναι ότι παρά τα αλλεπάλληλα ιστορικά υψηλά, υπάρχουν άπλετα περιθώρια ανόδου για το πολύτιμο μέταλλο τους επόμενους έξι έως 12 μήνες με επόμενο στόχο τα 3.000 δολάρια εντός του 2025.
Υπενθυμίζεται ότι ο χρυσός έχει γνωρίσει ακόμη δύο μεγάλα ράλι από το 2000. Πρώτον, στην χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και το ράλι άνω του 25% το 2020, υπό το βάρος των lockdown στην πανδημία του κορονοϊού, των διαταραχών στην αλυσίδα τροφοδοσίας και της έξαρσης του πληθωρισμού.
