Το νέο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), το οποίο αποτελεί τον οδικό χάρτη της Ελλάδας για την ενεργειακή μετάβαση και την επίτευξη των στόχων για καθαρές μηδενικές εκπομπές μέχρι το 2050 έχει ολοκληρωθεί και αναμένεται να παρουσιαστεί στο Ελληνικό Κοινοβούλιο. Πρόκειται για ένα φιλόδοξο κείμενο 530 σελίδων το οποίο περιγράφει τους στόχους και τους τρόπους επίτευξής τους και όπως ανέφερε κατά την παρουσίασή του πριν από λίγες ημέρες ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρος Σκυλακάκης, αποτελεί ένα Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και τη μείωση των Αερίων του Θερμοκηπίου και όχι ένα Εθνικό Σχέδιο για την προσαρμογή στο νέο κλίμα. Ωστόσο, οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης και η προσαρμογή στα νέα δεδομένα που δημιουργούν τα ακραία καιρικά φαινόμενα δεν περιλαμβάνονται στο σχέδιο και αυτό, όπως ανέφερε ο υπουργός, αποτελεί εν γένει αδυναμία της ευρωπαϊκής πολιτικής.
«Το λέω αυτό, διότι έχω την πολιτική ευθύνη και για τα θέματα των δασών, των νερών και της χωροταξίας, συνεπώς και φαινομένων, όπως είναι οι μεγάλες πυρκαγιές, η λειψυδρία, οι πλημμύρες, η θερμική νησίδα στις μεγαλουπόλεις, κ.ά. Για τα κομμάτια, δηλαδή, της προσαρμογής στην κλιματική κρίση που είναι, ήδη, εδώ, τα οποία δεν καλύπτονται από αυτό το ενεργειακό κείμενο. Και κάνω αυτήν την παρατήρηση, διότι αυτή είναι μια θεμελιώδης αδυναμία της Ευρωπαϊκής πολιτικής και συνολικά της πολιτικής σε ολόκληρο τον πλανήτη στα θέματα του κλίματος. Το παρόν Σχέδιο αφορά στην ενέργεια και στους ρύπους, όχι στην κλιματική κρίση. Πολλά άλλα πράγματα που κάνουμε αφορούν στην κλιματική κρίση, αλλά συνολικά -και εδώ θα το πω και προς τη διοίκηση της Τράπεζας της Ελλάδος, το λέω και προς τους υπεύθυνους της δημοσιονομικής μας πολιτικής και το λέω και στα Συμβούλια Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας- δεν υπάρχει σοβαρό Σχέδιο στην Ευρώπη για τις δημοσιονομικές και άλλες επιπτώσεις της προσαρμογής στο καινούριο κλίμα. Υπάρχει, όμως, αυτή η προσπάθεια που κάνουμε για να αποτρέψουμε τα χειρότερα. Και να τα αποτρέψουμε, ώστε η ζημιά που θα υπάρξει, να είναι περιορισμένη», επεσήμανε σχετικά ο κ. Σκυλακάκης. Και πρόσθεσε ότι ακριβώς επειδή υπάρχει αυτή η μη προϋπολογισμένη στους λογαριασμούς όλων δημοσιονομική και οικονομική επιβάρυνση από την κλιματική κρίση, πρέπει η μετάβασή μας να είναι όσο πιο οικονομικά αποτελεσματική γίνεται και αυτή είναι η προσπάθεια αυτού του Σχεδίου.
Οι ραγδαίες μεταβολές που επιφέρει η κλιματική κρίση απαιτεί την βίαιη προσαρμογή της κοινωνίας και αλλαγή οπτικής καθώς, ενέργειες που θεωρούνταν επιβλαβείς για το περιβάλλον στο παρελθόν ίσως να είναι απαραίτητες για να αποφευχθούν μεγαλύτερες οικολογικές καταστροφές στο παρόν. Όπως εξήγησε ο υπουργός, η περιβαλλοντική επίπτωση που μπορεί να επιφέρει ένα έργο δεν είναι πάντα αυτονόητη σε μια εποχή κλιματικής κρίσης. Ως παράδειγμα έφερε την περίπτωση όπου για την εγκατάσταση ΑΠΕ (ειδικά ανεμογεννητριών) που διέρχεται από δάσος θα έπρεπε να διανοιχτεί δρόμος. Αυτός ο δρόμος θα έπρεπε να διέρχεται μέσα από το δάσος. Με βάση τα παλαιότερα δεδομένα για το κλίμα, το να κοπούν στρέμματα δάσους θα είχε αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Ωστόσο, με βάση τα νέα δεδομένα όπου δαπανώνται μεγάλα χρηματικά ποσά για ανοιχτούν και να συντηρηθούν δρόμοι για λόγους αντιπυρικής προστασίας, το συγκεκριμένο έργο μπορεί να σώσει δεκάδες χιλιάδες στρέμματα δάσους σε περίπτωση πυρκαγιάς. «Συνεπώς το τι συνεπάγεται περιβαλλοντικά έχει και αυτό αλλάξει λόγω της κλιματικής κρίσης και είναι κρίσιμο να αντιλαμβανόμαστε αυτή την καινούρια πραγματικότητα. Αυτό είναι πολύ δύσκολο στις ανθρώπινες κοινωνίες, Οι ανθρώπινες κοινωνίες είναι φτιαγμένες για να κρίνουν τα πράγματα με βάση αυτά που βίωσαν στο παρελθόν και όταν υπάρχει μια βίαιη αλλαγή έχουν μεγάλη δυσκολία να διαμορφώσουν σωστή κρίση για το τι πρέπει να κάνουν. Και αυτός είναι και ο ρόλος του δικού μας υπουργείου, να βοηθάμε με τεχνοκρατική γνώση και ήπια επιχειρηματολογία για να διαμορφώνει κάθε φορά η κοινωνία μια ορθότερη κρίση για το τι πρέπει να γίνει», ανέφερε σχετικά ο υπουργός ΠΕΝ.
Στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή αναφέρθηκε και ο Γενικός Γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων, Πέτρος Βαρελίδης. Όπως σημείωσε, σε ό,τι αφορά το κομμάτι της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, οι δύο τομείς στους οποίους κυρίως βλέπουμε τις επιπτώσεις είναι τα δάση και τα νερά, είτε πρόκειται για πλημμύρες είτε για ζητήματα διαθεσιμότητας των υδατικών πόρων, θέματα τα οποία απασχολούν το υπουργείο πάρα πολύ τον τελευταίο ενάμιση χρόνο και σύντομα θα εκδηλωθούν και οι σχετικές νομοθετικές πρωτοβουλίες προς την κατεύθυνση αυτή.
