Στο πόρισμα του Εθνικού Οργανισμού Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών (ΕΟΔΑΣΑΑΜ) και σε ειδικό κεφάλαιο για την ανάφλεξη αναφέρεται πως «Βάσει των παρατηρήσεων που μπορούσαν να γίνουν, δεν υπάρχει ένδειξη ότι ο τεχνικός εξοπλισμός του εμπλεκόμενου τροχαίου υλικού προκάλεσε το σχηματισμό και την επέκταση της τεράστιας πυρόσφαιρας που προέκυψε μετά την σύγκρουση, η οποία στη συνέχεια προκάλεσε δευτερεύουσες πυρκαγιές. Με τα υπάρχοντα στοιχεία είναι αδύνατο να προσδιοριστεί τι ακριβώς προκάλεσε αυτό το φαινόμενο, αλλά προσομοιώσεις και εκθέσεις ειδικών υποδεικνύουν την πιθανή παρουσία ενός άγνωστου μέχρι στιγμής καυσίμου».
- Πόρισμα Τεμπών: Πιθανή παρουσία αγνώστου καυσίμου - Διαχρονικά λάθη και παθογένειες - Όλο το πόρισμα
Στο αναλυτικό κείμενο της έκθεσης 178 σελίδων επισημαίνεται σχετικά και πως «Εάν είχε διενεργηθεί σωστή δειγματοληψία και έλεγχος στη σκηνή του ατυχήματος την 1η Μαρτίου 2023 (10 - 12 ώρες μετά από το ατύχημα) θα υπήρχαν επαρκή στοιχεία για την αναγνώριση του τύπου και της θέσης της πηγής προέλευσης του άγνωστου καυσίμου».
Επιπλέον υπογραμμίζεται πως «ακόμη και να γίνει αποδεκτή η υπόθεση για πρόκληση και δημιουργία της αρχικής πύρινης σφαίρας από τη σύγκρουση των δύο αμαξοστοιχιών, η δεύτερη φάση της φωτιάς είναι δυσκολότερο να εξηγηθεί με το έλαιο σιλικόνης ως καύσιμο καθώς η πυρόσφαιρα παρατηρείται να προέρχεται από μία πηγή καυσίμου που ήδη καιγόταν έντονα χωρίς καμία πρόσθετη πηγή θερμότητας και σε θερμοκρασία περιβάλλοντος. Οι επιζώντες από το βαγόνι που στέγαζε το εστιατόριο δεν ανέφεραν κάποια σημαντική αλλαγή θερμοκρασίας κατά τη διάρκεια αυτού του σταδίου και δεν εμφάνισαν εγκαύματα που προκλήθηκαν από ραδιενέργεια. Τα στοιχεία αυτά υποδεικνύουν ότι το άγνωστο καύσιμο είναι ασταθές και πολύ εύφλεκτο».
Για τα θύματα αναφέρεται πως «Παρόλο που δεν υπήρχε ρητή νομική υποχρέωση για τον εξοπλισμό του τροχαίου υλικού με καλύτερα αντιπυρικά υλικά, μένει να αξιολογηθεί εάν αυτό θα μπορούσε να διαδραματίσει ρόλο στην πιθανότητα επιβίωσης των λίγων θυμάτων που είχαν επιζήσει από την αρχική σύγκρουση και έχασαν τη ζωή τους από τη φωτιά».
Επίσης επισημαίνεται πως «τα περισσότερα από τα θύματα αυτού του ατυχήματος οφείλονται στις επιπτώσεις της σύγκρουσης των δύο τρένων. Τα σιδηροδρομικά οχήματα δεν είναι σχεδιασμένα για σύγκρουση με ταχύτητα άνω των 36 km/h, επομένως πρέπει να λαμβάνονται μέτρα ενεργητικής ασφάλειας για τη μείωση της σοβαρότητας των συνεπειών. Φαίνεται ότι δεν υπήρχε κανένα κριτήριο ή κανόνας στον ΟΣΕ για την προσαρμογή της μέγιστης επιτρεπόμενης ταχύτητας ανάλογα με την κατάσταση του συστήματος σηματοδότησης».
«Υπήρχε και εξακολουθεί να υπάρχει υψηλός κίνδυνος επιδείνωσης των αρχικών συνεπειών της Διαταραχής Μετατραυματικού Στρες (PTSD), ειδικά για όλους όσους δεν είχαν τη δυνατότητα έγκαιρης πρόσβασης σε σχετική υποστήριξη. Σημειώνουμε ότι εξακολουθούν να υπάρχουν τουλάχιστον 22 άτομα με «σοβαρό» επίπεδο Διαταραχής Μετατραυματικού Στρες και άνω, όπως προέκυψε από έρευνα που διεξήγαγε η ομάδα διερεύνησης (πάνω από το 25% των ερωτηθέντων οι οποίοι συμπλήρωσαν σχετικό ερωτηματολόγιο)».
Τα στάδια της φωτιάς
Παρατηρώντας την πορεία της φωτιάς, οι εμπειρογνώμονες του ΕΟΔΑΣΑΑΜ αναφέρουν ότι μπορεί να γίνει διάκριση σε τρία διαφορετικά στάδια:
Στάδιο 1: Απελευθέρωση καυσίμου, ανάφλεξή του και δημιουργία μιας αρχικής σφαίρας φωτιάς που διαρκεί περίπου 2 δευτερόλεπτα και μεγαλώνει σε μέγεθος 40 μέτρων.
Στάδιο 2: Δεύτερη απελευθέρωση καυσίμου, δημιουργώντας νέο πύρινο νέφος που προστίθεται στο αρχικό και την κάνει να μεγαλώνει για άλλα 4 δευτερόλεπτα σε μέγεθος 80 μέτρων. Η συνδυασμένη πύρινη σφαίρα εισέρχεται στη φάση της καύσης περίπου 6 δευτερόλεπτα μετά την ανάφλεξη και σβήνει περίπου 10,5 δευτερόλεπτα μετά την ανάφλεξη.
Στάδιο 3: Κύρια πυρκαγιά κάτω από το βαγόνι που στέγαζε το εστιατόριο για συνολικό χρόνο περίπου 2 ωρών, η οποία αρχικά καταναλώνει το καύσιμο που έχει απομείνει μετά την πύρινη σφαίρα και σε μεταγενέστερο στάδιο τροφοδοτείται με άλλα καύσιμα.
Το γεγονός ότι από τα 31 άτομα (επιβάτες και προσωπικό) που βρίσκονταν μέσα στο βαγόνι του εστιατορίου κατά τη στιγμή της σύγκρουσης υπάρχουν 6 επιζώντες (και μάλιστα, ο 1 από τους 6 δεν υπέστη καθόλου εγκαύματα) αποτελεί ένδειξη ότι η ίδια η πύρινη σφαίρα δεν ήταν αρκετή για να προκαλέσει θανάτους κατά τη διάρκειά της. Είναι πιο πιθανό ότι οι θάνατοι σε αυτό το στάδιο προκλήθηκαν από τη δευτερογενή επίδραση της φωτιάς που συνέχισε να καίει.
Δύο διαφορετικά υπολείμματα
«Το γεγονός ότι η φωτιά έχει αφήσει δύο διαφορετικά υπολείμματα είναι άμεση ένδειξη ότι δύο διαφορετικά καύσιμα εμπλέκονται στο γεγονός. 1) λευκό υπόλειμμα που είναι SiO2, χαρακτηριστικό για την καύση λαδιού σιλικόνης και 2) μαύρο υπόλειμμα με ίχνη ξυλολίου, που συνάδει με καύσιμα υδρογονανθράκων.
Η μικρή ποσότητα SiO2 που παρατηρήθηκε στη σύγκρουση συμβαδίζει με την τοπική πυρκαγιά μετά την αρχική εκτόνωση, αλλά όχι με την ποσότητα που μπορεί να αναμένεται εάν είχε καεί μεγάλη ποσότητα καυσίμου.
Ακόμα και έτσι, μια παρατήρηση που μπορεί να σημειωθεί είναι το γεγονός ότι βρέθηκαν ίχνη διαφόρων υδρογονανθράκων, μεταξύ των οποίων κυρίως ίχνη ξυλολίου που βρέθηκαν στο δείγμα με αριθμό EMP12-21 σε δείγμα εδάφους στην πλευρά των γραμμών.
Όταν πραγματοποιήθηκε μια δεύτερη δειγματοληψία τον Οκτώβριο του 2023, δύο δείγματα εδάφους που ελήφθησαν από την ίδια ακριβώς περιοχή (δείγματα με αριθμούς EMP51-5 και EMP51-6) δεν περιείχαν καθόλου ξυλόλιο, γεγονός που υποδεικνύει ότι το ξυλόλιο δεν υπάρχει κανονικά ως αποτέλεσμα ρύπανσης ή άλλων φυσικών λόγων. Αυτό ενισχύει την ασυνήθιστη παρουσία ξυλολίου στο πρώτο δείγμα.
