Ενώνει το Σαρωνικό με τον Κορινθιακό Κόλπο και είχε ξεκινήσει ως ιδέα από την εποχή του Περίανδρου και υλοποιήθηκε από το Χαρίλαο Τρικούπη. Η κατασκευή της έγινε μεταξύ 1880 -1893 και λόγω έλλειψης κονδυλίων ολοκληρώθηκε από την εταιρεία του Ανδρέα Συγγρού και για το λόφο αυτό θεωρείται το πρώτο έργο που έγινε με μέθοδο παραχώρησης.
Ο λόγος για την διώρυγα Κορίνθου, όπου πρόσφατα οι απαρχαιωμένες δομές των πρανών στη νοτιοδυτική πλευρά της διώρυγας υποχώρησαν από τη διάβρωση δεκαετιών και έτσι η σύνδεση του Σαρωνικού με τον Κορινθιακό, που επετεύχθη το 1893, διεκόπη.
Η διοίκηση της εταιρείας, ο έλεγχος της οποίας έχει περάσει από το υπουργείο Οικονομικών στην Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας (Υπερταμείο), αξιολογεί τις επιτπώσεις, ενώ το πόρισμα αναμένεται να βγει μέσα στις επόμενες ημέρες.
Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τον τελευταίο δημοσιευμένο ισολογισμό η Ανώνυμος Εταιρεία Διώρυγα της Κορίνθου (ΑΕΔΙΚ), κατέγραψε ζημίες 1,7 εκατ. ευρώ, συνολικές υποχρεώσεις 3,9 εκατ. και πωλήσεις 4,28 εκατ. ευρώ.
Η ιστορία της Διώρυγας
Η τομή της Διώρυγας αποφασίστηκε από την Κυβέρνηση Ζαΐμη όταν τον Νοέμβριο του 1869 ψήφισε το νόμο της «περί διορύξεως του Ισθμού της Κορίνθου». Με το νόμο αυτό είχε δικαίωμα να παραχωρήσει σε εταιρεία ή ιδιώτη το προνόμιο κατασκευής και εκμετάλλευσης της Διώρυγας. Το ελληνικό δημόσιο κατακύρωσε το έργο το 1881 στον στρατηγό Στέφανο Τύρρ, μαζί με το προνόμιο εκμετάλλευσης της διώρυγας για 99 χρόνια.
Οι εργασίες διάνοιξης ξεκίνησαν στις 23 Απριλίου 1882. Η μελέτη του έργου έγινε από τον Ούγγρο Β. Gerfer, αρχιμηχανικό της διώρυγας Φραγκίσκου στην Ουγγαρία, και ελέγχθηκε από τον μηχανικό Daujats, αρχιμηχανικό της διώρυγας του Σουέζ. Για την τελική κατάληξη έγιναν μελέτες τριών χαράξεων. Ως η πιο σωστή και οικονομική, προκρίθηκε η χάραξη που είχε εφαρμόσει ο Νέρωνας. Υστερα, όμως, από 8 χρόνια, η εταιρεία αυτή διέκοψε τις εργασίες της -εξαιτίας της εξάντλησης όλων των κεφαλαίων της- και τελικά διαλύθηκε.
Τη συνέχιση του έργου ανέλαβε ελληνική εταιρεία με την επωνυμία «Εταιρεία της Διώρυγας της Κορίνθου» υπό τον Ανδρέα Συγγρό, που ανέθεσε την εκτέλεση των εργασιών στην εργοληπτική εταιρεία του Α. Μάτσα, η οποία και αποπεράτωσε το έργο. Αυτό το οικονομικό τόλμημα, αυτός ο τεχνικός άθλος, με τη χρησιμοποίηση 2.500 εργατών και των τελειότερων μηχανικών μέσων της εποχής, ολοκληρώθηκε μετά 11 χρόνια. Τα εγκαίνια έγιναν με ιδιαίτερη μεγαλοπρέπεια στις 25 Ιουλίου 1893, από το πρωθυπουργό Σωτήριο Σωτηρόπουλο.
Η διώρυγα κόβει σε ευθεία γραμμή τον Ισθμό της Κορίνθου σε μήκος 6.346 μ. Το πλάτος της στην επιφάνεια της θάλασσας είναι 24,6 μ. και στο βυθό της 21,3 μ., ενώ το βάθος της κυμαίνεται μεταξύ 7,50 έως 8 μ. Ο συνολικός όγκος των χωμάτων που εξορύχτηκαν για την κατασκευή της έφθασε τα 12 εκατομμύρια κυβικά μέτρα.
Συνολικά, από την έναρξη λειτουργίας της έως το 1940, η Διώρυγα παρέμεινε κλειστή για διάστημα τεσσάρων χρόνων. Μεγάλη διακοπή της λειτουργίας της έγινε και το 1944, όταν οι Γερμανοί, κατά την αποχώρησή τους, ανατίναξαν τα πρανή, προκαλώντας την κατάπτωση 60.000 κυβικών μέτρων χωμάτων. Οι εργασίες εκφράξεως διήρκεσαν πέντε χρόνια (1944-1949).
Η σημασία της διώρυγας
Η συντόμευση του πλου από το Ιόνιο προς τον Πειραιά, αποτελεί το μεγαλύτερο κέρδος από τη λειτουργία της διώρυγας. Ενδεικτικά αναφέρεται:
Κέρκυρα – Πειραιάς 270 ναυτικά μίλια, ενώ με τον γύρο της Πελοποννήσου 370.
Πρίντεζι – Πειραιάς 333 ν.μ., έναντι 464 ν.μ.
Πάτρα – Πειραιάς 100 ν.μ. και 295 ν.μ. αντίστοιχα.
Πορθμός Μεσσήνης – Πειραιάς, 403 ν.μ., έναντι 477 ν.μ.
Υπολογίζεται, ότι κάθε χρόνο περνούν από τη διώρυγα της Κορίνθου 12.000 πλοία.
Σήμερα, η Διώρυγα της Κορίνθου αποτελεί διεθνή κόμβο θαλάσσιων συγκοινωνιών και εξυπηρετεί περί τα 12.000 πλοία ετησίως, όλων των εθνικοτήτων.
