Χειροπιαστές αποδείξεις για τα πλεονεκτήματα που έχει η άρση της «ηλεκτρικής απομόνωσης» της Κρήτης, προκύπτουν ήδη από τον πρώτο μήνα λειτουργίας του υποβρύχιου καλωδίου του ΑΔΜΗΕ, με το οποίο πλέον το νησί διασυνδέεται με το ηπειρωτικό σύστημα μέσω της Πελοποννήσου.
Έτσι όπως δείχνει πρόσφατη απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ), χάρις στη μεταφορά φορτίων από το ηπειρωτικό σύστημα από τον Ιούλιο, η διασύνδεση μείωσε την ανάγκη για φορητές «εφεδρείες» (ηλεκτροπαραγωγά ζεύγη) που επιστρατεύονται κάθε καλοκαίρι για να ικανοποιηθεί η αυξημένη τοπική ζήτηση, λόγω του τουρισμού. Κι αυτό γιατί η διασύνδεση κάλυψε ένα μέρος αυτού του ελλείμματος, ενισχύοντας την επάρκεια ισχύος στο νησί.
Αυτό είχε ως συνέπεια, σύμφωνα με την απόφαση, τελικά να χρησιμοποιηθούν φέτος ηλεκτροπαραγωγά ζεύγη συνολικής ισχύος 52 MW (Μεγαβάτ), από τα 80 MW που προβλεπόταν να μισθωθούν αρχικά, με την υπόθεση ότι η «πρεμιέρα» της διασύνδεσης θα γινόταν αργότερα. Κάτι που σημαίνει ότι θα αποφευχθεί η μίσθωση φορητών «εφεδρειών» 28 MW και, κατά συνέπεια, το αντίστοιχο κόστος που θα επιβάρυνε τους Έλληνες καταναλωτές μέσω των χρεώσεων για Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ).
Όπως αναφέρει η ΡΑΕ, από τα μεσάνυχτα της 4ης Ιουλίου, όταν και τέθηκε εκτάκτως σε λειτουργία η διασύνδεση, διοχετεύει σταθερά στο νησί ισχύ από 50 MW έως 90 MW. Μάλιστα, το έργο «έσωσε» το νησί από διακοπές ηλεκτροδότησης στις 10 Ιουλίου, όταν και λόγω βλάβης τέθηκε εκτός λειτουργίας μία τοπική πετρελαϊκή μονάδα. Κι αυτό γιατί τότε αυξήθηκε προσωρινά η μεταφερόμενη ισχύς στα επίπεδα των 108 MW, δηλαδή αρκετά κοντά στην ονομαστική ισχύ της διασύνδεσης (150 MW).
Μείωση ρύπων και ΥΚΩ
Τα παραπάνω στοιχεία δίνουν μία πρόγευση για τα οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη της διασύνδεσης, από τη στιγμή που θα ξεκινήσει να λειτουργεί σε πλήρη ισχύ. Σύμφωνα με τον ΑΔΜΗΕ, περίπου το 34% των αναγκών του νησιού σε ρεύμα θα καλύπτεται πλέον από το ηπειρωτικό δίκτυο, μειώνοντας σημαντικά τη λειτουργία των κοστοβόρων τοπικών πετρελαϊκών μονάδων.
Έτσι, θα βελτιωθεί κατακόρυφα το περιβαλλοντικό προφίλ του νησιού, με τη μείωση των εκπομπών CO2 κατά 100.000 τόνους ανά έτος. Επίσης, ο περιορισμός της κατανάλωσης υγρών καυσίμων για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας «μεταφράζεται» σε μείωση του κόστους ηλεκτροδότησης. Είναι ενδεικτικό ότι για κάθε μέρα λειτουργίας της διασύνδεσης, οι καταναλωτές της χώρας εξοικονομούν 1 εκατ. ευρώ από τους λογαριασμούς ρεύματος.
Συνολικά, η εξοικονόμηση των ΥΚΩ για το 2022 υπολογίζεται σε 380 εκατ. ευρώ – όσο δηλαδή κόστισε και η κατασκευή του έργου, γεγονός που σημαίνει ότι μια τόσο μεγάλη επένδυση θα αποσβεστεί σε μόλις ένα έτος. Παράλληλα, η διασύνδεση θα επιφέρει άμεσα αναβάθμιση της ποιότητας ηλεκτροδότησης, όπως είναι η σταθεροποίηση των τάσεων.
Σε κανονική εμπορική λειτουργία από τον Οκτώβριο
Το έργο θα «περάσει» σε κανονική εμπορική λειτουργία την 1η Οκτωβρίου (από το καθεστώς έκτακτης λειτουργίας στο οποίο βρίσκεται σήμερα), καθώς σύμφωνα με πρόσφατη τροπολογία του ΥΠΕΝ από τη συγκεκριμένη ημερομηνία θα τεθεί σε εφαρμογή το μεταβατικό καθεστώς συμμετοχής της τοπικής αγοράς ρεύματος στο Target Model. Το μεταβατικό αυτό πλαίσιο θα ισχύσει έως την ολοκλήρωση της διασύνδεσης Κρήτη-Αττική, με την οποία το νησί θα ενταχθεί πλήρως στο διασυνδεδεμένο σύστημα.
Με άλλο άρθρο στην ίδια τροπολογία του ΥΠΕΝ, επιλύεται και η δεύτερη εκκρεμότητα για την εμπορική λειτουργία της διασύνδεσης, δηλαδή η μεταβίβαση από τον ΔΕΔΔΗΕ στον ΑΔΜΗΕ του δικτύου υψηλής τάσης της Κρήτης, ώστε να μπορεί να αναλάβει ο ΑΔΜΗΕ τη λειτουργία της διασύνδεσης. Με το άρθρο αναγνωρίζεται η κυριότητα του ΑΔΜΗΕ επί των παγίων από την 1η Αυγούστου, ενώ το ποσό της συναλλαγής θα οριστικοποιηθεί έπειτα από την αποτίμηση ανεξάρτητου εκτιμητή.
