Από το σύνολο των πελατών της ζητά τελικά η Gazprom την καταβολή των εξαγωγών φυσικού αερίου σε ρούβλι, συμπεριλαμβάνοντας επίσης και τις εταιρείες με τις οποίες έχει μακροπρόθεσμα συμβόλαια, όπως αποδεικνύει το γεγονός ότι ανάλογη ενημέρωση κατέφθασε την Παρασκευή και στις τρεις εγχώριες εταιρείες που προμηθεύονται ρωσικό αέριο, δηλαδή τη ΔΕΠΑ Εμπορίας, τη Mytilineos και τον όμιλο Κοπελούζου.
Στην ενημέρωση προβλέπεται η καταβολή των προμηθειών με τη «φόρμουλα» που περιγράφεται στο διάταγμα το οποίο υπέγραψε την προηγούμενη εβδομάδα ο πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν. Έτσι, οι αγοραστές θα πρέπει να ανοίξουν δύο λογαριασμούς στην Gazprombank, συνεχίζοντας να εξοφλούν στον πρώτο λογαριασμό τις παραγγελίες στο νόμισμα που προβλέπουν οι υφιστάμενες συμφωνίες (ευρώ ή δολάρια).
Οι αγορές θα εξουσιοδοτήσουν την τράπεζα να μετατρέπει τα ποσά σε ρούβλια, στην αγορά συναλλάγματος της Μόσχας. Στη συνέχεια, τα ρούβλια θα κατατίθενται στον δεύτερο λογαριασμό, από τον οποίο θα γίνονται επίσημα οι αγορές αερίου. Οι παραγγελίες θα θεωρείται ότι έχουν εξοφληθεί με το πέρα της διαδικασίας, η υιοθέτηση της οποίας αποτελεί όπως αναφέρει στην ενημέρωσή της η ρωσική εταιρεία, προϋπόθεση για τη συνέχιση παράδοσης των παραγγελιών από εδώ και πέρα.
Διορία έως τις 25 Απριλίου
Σύμφωνα με χθεσινές δηλώσεις σε τηλεοπτικό σταθμό του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, η Gazprom θέτει διορία έως τις 25 Απριλίου στις ευρωπαϊκές εταιρείες για να υποβάλουν τις παρατάσεις τους σε σχέση με τον εν λόγω μηχανισμό. Επομένως, η επόμενη καταβολή της ΔΕΠΑ Εμπορίας, η οποία είναι προγραμματισμένη για τις 20 Απριλίου, θα πραγματοποιηθεί κανονικά, χωρίς κανένα πρόβλημα.
Όπως έχει γράψει το Insider.gr, τα μακροπρόθεσμα συμβόλαια των εγχώριων εταιρειών προβλέπουν την εξόφληση σε ευρώ, ενώ για οποιαδήποτε αλλαγή των όρων της διαδικασίας θα πρέπει να υπάρξει ρητή συναίνεση των δύο πλευρών. Ωστόσο, παράγοντες της αγοράς εκτιμούν πως, στη δεδομένη συγκυρία και με τον πόλεμο στην Ουκρανία να συνεχίζει να μαίνεται, η απάντηση στο αίτημα της ρωσικής εταιρείας έχει περισσότερο πολιτική, και λιγότερο εμπορική διάσταση.
Αυτό σημαίνει πως η στάση των εταιρειών θα καθορισθεί σε εθνικό επίπεδο και, σε τελική ανάλυση, στις αποφάσεις που θα ληφθούν σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Χαρακτηριστική ήταν εξάλλου η χθεσινή δήλωση του κ. Σκρέκα, για ευρωπαϊκή απάντηση στο αίτημα της Gazprom, καθώς πρόκειται για ένα πανευρωπαϊκό πρόβλημα.
Αντιφατικές δηλώσεις στην Ευρώπη
Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι προς το παρόν παραμένει «θολό» το τοπίο αναφορικά με το πώς εκλαμβάνεται στη «Γηραιά Ήπειρο» το αίτημα του Πούτιν. Έτσι, από τη μια μεριά υπάρχουν ήδη ευρωπαϊκές εταιρείες, όπως η Orsted από τη Δανία, οι οποίες διαμηνύουν ότι δεν πρόκειται να εξοφλήσουν σε ρούβλι τις παραγγελίες ρωσικού αερίου. Στο ίδιο μήκος κύματος, με δηλώσεις τους στο πρακτορείο Reuters, ανώτεροι κοινοτικοί αξιωματούχοι παροτρύνουν τις ευρωπαϊκές εταιρείες να απορρίψουν το τελεσίγραφο του Κρεμλίνου.
Από την άλλη πλευρά, η υπουργός Οικολογίας της Γαλλίας, Μπαρμπαρά Πομπιλί, δήλωσε την Παρασκευή ότι δεν θεωρεί πως το αίτημα της Gazprom παραβιάζει τις συμβάσεις με τους πελάτες της, καθώς οι ευρωπαϊκές εταιρείες θα μπορούν να συνεχίσουν να αποπληρώνουν σε ευρώ. Όπως σημείωσε, αυτό σημαίνει πως δεν υπάρχει ουσιώδεις αλλαγή στους όρους προμήθειας και των γαλλικών εταιρειών, με συνέπεια η ίδια να εκτιμά πως δεν υπάρχει κίνδυνος διακοπής των ρωσικών εξαγωγών αερίου.
Προβλήματα από το καλοκαίρι
Όπως έχει γράψει το Insider.gr, στο ακραίο σενάριο που έκλειναν άμεσα οι ρωσικές στρόφιγγες αερίου και για την Ελλάδα, η χώρα μας θα διέθετε επάρκεια ηλεκτρικής ενέργειας για το επόμενο δίμηνο, παρόλο που στη δεδομένη χρονική φάση το μερίδιο του ρωσικού αερίου στην εγχώρια προμήθεια αγγίζει το 53%. Ο λόγος είναι πως βρισκόμαστε σε περίοδο χαμηλής ζήτησης σε ηλεκτρική ενέργεια και αυξημένες παραγωγής των ΑΠΕ, με συνέπεια οι εγχώριες ανάγκες να μπορούν να καλυφθούν με τις ήδη προγραμματισμένες εισαγωγές LNG.
Τα σημαντικότερα προβλήματα θα ανέκυπταν από την έναρξη του καλοκαιριού, όταν η άνοδος των θερμοκρασιών αυξάνει και την κατανάλωση ρεύματος. Με δεδομένο μάλιστα ότι ανάλογη κατάσταση θα επικρατούσε σε όλη την Ευρώπη, αυξάνοντας τη ζήτηση για αέριο, θα ήταν δύσκολη και η ανεύρεση πρόσθετων φορτίων LNG.
Επομένως, το καλοκαίρι ενδεχομένως θα χρειαζόταν να επιστρατευθούν όλα τα άμεσα έκτακτα μέτρα που έχει καταρτίσει το ΥΠΕΝ (όπως για παράδειγμα η έναρξη κατανάλωσης πετρελαίου από τις πέντε μονάδες αερίου που έχουν αυτή τη δυνατότητα, καθώς και η όσο το δυνατόν πιο ενισχυμένη παραγωγή των λιγνιτικών μονάδων). Μάλιστα, για τη συγκεκριμένη περίοδο δεν θα μπορούσε να αποκλειστεί και το ενδεχόμενο να υπάρξουν προγραμματισμένες περικοπές φορτίων, κατά κύριο λόγο με τη διακοπή λειτουργίας ενεργοβόρων βιομηχανιών.
Προχωρά το σχέδιο της πλωτής δεξαμενής
Την ίδια στιγμή, σε εξέλιξη βρίσκεται η υλοποίηση και του μεσοπρόθεσμου σχεδίου του ΥΠΕΝ για τη θωράκιση του εγχώριου ενεργειακού συστήματος έως την επόμενη χειμερινή περίοδο. Κεντρικός «πυλώνας» αυτού του σχεδίου είναι η αύξηση της δυνατότητας «υποδοχής» φορτίων LNG, καθώς όπως είναι φυσικό, στην περίπτωση που έχει διακοπεί η προμήθεια ρωσικού αερίου, θα πρέπει να αυξηθούν κατά πολύ οι εισαγωγές υγροποιημένου καυσίμου, ώστε να το αντικαταστήσουν.
Για την αύξηση αυτής της δυνατότητας, έχει προκριθεί η προσθήκη μίας νέας πλωτής δεξαμενής αποθήκευσης (FSU) στο τέρμιναλ του ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα. Ωστόσο, η υλοποίηση της λύσης αυτής κάθε άλλο παρά εύκολη είναι, με συνέπεια να χρειαστεί ένας πραγματικός αγώνας δρόμου, ώστε η δεξαμενή αυτή να βρίσκεται στη Ρεβυθούσα πριν από τον επόμενο χειμώνα.
Την Παρασκευή ο ΔΕΣΦΑ παρέδωσε τη μελέτη κόστους-οφέλους για την υποδομή, την οποία ο Διαχειριστής θα παρουσιάσει στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου μέσα στην τρέχουσα εβδομάδα. Σύμφωνα με πληροφορίες του Insider.gr, η μελέτη προβλέπει πως το FSU θα έχει χωρητικότητα 130.000 με 150.000 κυβικά μέτρα. Επομένως, θα αυξήσει κατακόρυφα την υφιστάμενη χωρητικότητα του τέρμιναλ, οι τρεις δεξαμενές του οποίου μπορούν να «υποδεχθούν» 225.000 κυβικά μέτρα καυσίμου.
Ξεκίνησε η αναζήτηση FSU
Το FSU όχι μόνο θα επιτρέψει να «πυκνώσουν» οι εισαγωγές LNG, αλλά θα κάνει ακόμη πιο ευέλικτο τον προγραμματισμό των αφίξεών τους – κάτι εξίσου σημαντικό, με δεδομένο ότι πολλές ευρωπαϊκές χώρες (αν όχι όλες) θα αναζητούν φορτία την ίδια χρονική περίοδο. Το μεγαλύτερο πρόβλημα, ωστόσο, είναι πως για τον ίδιο λόγο ανάλογες υποδομές αναζητούν αρκετά ακόμη κράτη, τη στιγμή που η προσφορά τους είναι περιορισμένη στη διεθνή αγορά.
Σε αυτό το πλαίσιο, σύμφωνα με πληροφορίες, παρόλο που ακόμη δεν έχει δοθεί τυπικά το «πράσινο φως» για την υλοποίηση της συγκεκριμένης λύσης, ήδη έχει ξεκινήσει το «σκανάρισμα» της αγοράς, ώστε να εντοπισθούν έτοιμα FSU προς απόκτηση. Παράλληλα, στη μελέτη αναλύονται και οι δύο εναλλακτικές επιλογές, δηλαδή η ενοικίαση ή η αγορά μίας τέτοιας υποδομής, κάτι που θα «κλειδώσει» το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα από το υπουργείο σε συνεργασία με τον ΔΕΣΦΑ, λαμβάνοντας υπόψη παραμέτρους όπως η εκτίμηση για την πορεία κατανάλωσης αερίου στη χώρα μας.
Παράλληλα, ο ΔΕΣΦΑ «τρέχει» τις διαπραγματεύσεις με την ιταλική Snam, για τη δέσμευση χωρητικότητας σε μία από τις υπόγειες αποθήκες της Ιταλίας, όπως η χώρα μας θα «στοκάρει» αέριο για την επόμενη χειμερινή περίοδο. Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, η ιδανική θωράκιση του εγχώριου συστήματος προϋποθέτει και τις δύο λύσεις (αποθήκευση στην Ιταλία και FSU), ώστε να μπορεί να αντεπεξέλθει σε κάθε περίπτωση.
Εξάλλου, αν τεθεί τελικά σε εφαρμογή η εισήγηση της Κομισιόν αναφορικά με την προετοιμασία των ευρωπαϊκών χωρών που δεν έχουν αποθήκες αερίου (η Ελλάδα είναι η μοναδική) και χρειαστεί να «στοκαριστεί» το 15% της ετήσιας κατανάλωσης έως την 1η Νοεμβρίου, τότε το FSU δεν είναι αρκετό. Κι αυτό γιατί το ποσοστό αυτό «μεταφράζεται» στην αποθήκευση 1 bcm καυσίμου, κάτι που σημαίνει πως δεν επαρκεί η χωρητικότητα του FSU.
