Σε βήματα-ορόσημα για την υλοποίηση νέων διεθνών διασυνδέσεων προχωρά άμεσα ο ΑΔΜΗΕ, στο πλαίσιο της ωρίμανσης καινούριων «ηλεκτρικών λεωφόρων» της Ελλάδας με όμορες χώρες, οι οποίες θα αυξήσουν την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας μας, θα επιτρέψουν την περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ, καθώς και θα δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για μείωση των χονδρεμπορικών τιμών, μέσω της ενίσχυσης του ανταγωνισμού.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με πληροφορίες του Insider.gr, ο Διαχειριστής του ελληνικού συστήματος μεταφοράς βρίσκεται σε προχωρημένες συζητήσεις με τον Euroasia Interconnector φορέα των διασυνδέσεων Ελλάδας (μέσω Κρήτης) – Κύπρου – Ισραήλ, για «είσοδο» στο μετοχικό του κεφάλαιο. Έτσι, καθώς έχει ολοκληρωθεί το due diligence από την πλευρά του ΑΔΜΗΕ, τις επόμενες λίγες ημέρες πρόκειται να υποβάλει επίσημη πρόταση για απόκτηση μετοχών της κυπριακών συμφερόντων εταιρείας.
Η περαιτέρω συμμετοχή του ΑΔΜΗΕ στο πρότζεκτ του Euroasia θα επιτάχυνε την έναρξη υλοποίησης της διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου (μέσω της Κρήτης), η οποία είναι το πιο ώριμο σκέλος του έργου.
Μέσα στις επόμενες λίγες ημέρες πρόκειται επίσης να υπογραφεί η σύμβαση ανάθεσης για το ελληνικό τμήμα της δεύτερης διασύνδεσης με τη Βουλγαρία (Ν. Σάντα – Maritsa). Ανάδοχος του έργου είναι η ΜΕΤΚΑ της Mytilineos, μέσω του σχετικού διαγωνισμού που «έτρεξε» ο ΑΔΜΗΕ. Επομένως, θα μπει άμεσα σε τροχιά η υλοποίηση της υποδομής, για την οποία μάλιστα θα καταβληθούν προσπάθειες ώστε να ολοκληρωθεί πριν από το πρώτο τρίμηνο του 2023, όπως προβλέπεται κανονικά.
Καταλύτης για εκκίνηση του Κύπρος-Κρήτη
Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, αν ο φορέας του Ελλάδα-Κύπρος-Ισραήλ απαντήσει θετικά στην πρόταση του ΑΔΜΗΕ, τότε από τις διαπραγματεύσεις των δύο πλευρών που θα ακολουθήσουν, θα προσδιορισθεί το ακριβές ποσοστό «εισόδου» του Διαχειριστή στην εταιρεία. Σε κάθε περίπτωση, η προοπτική μεγαλύτερης εμπλοκής του ΑΔΜΗΕ στο έργο που προωθεί ο Euroasia θεωρείται ότι θα αποτελέσει καταλύτη ώστε να δρομολογηθεί το ταχύτερο δυνατό η κατασκευή της ηλεκτρικής διασύνδεσης της Κρήτης με την Κύπρο.
Ένας σημαντικός λόγος είναι η «εισφορά» στο πρότζεκτ της σημαντικής τεχνογνωσίας που έχει αποκτήσει ο Έλληνας Διαχειριστής, από το εν εξελίξει πρότζεκτ διασύνδεσης σχεδόν όλων των νησιών, στο πλαίσιο του οποίου έχει ήδη επιτευχθεί η άρση της «ενεργειακής απομόνωσης» αρκετών νησιών του Αιγαίου, όπως επίσης και η κάλυψη μέρους των αναγκών της Κρήτης από το ηπειρωτικό σύστημα, μέσω της «μικρής» διασύνδεσης.
Επίσης, η «είσοδος» του ΑΔΜΗΕ στον EuroAsia θα σήμαινε και την εισροή ενός σημαντικού ποσού στον φορέα υλοποίησης του Κρήτη-Κύπρος, ώστε με τα ίδια κεφάλαια που θα συγκεντρώσει, να συμπληρώσει μέσω τραπεζικού δανεισμού το σύνολο χρηματοδότησης της υποδομής.
Υπενθυμίζεται ότι το Κρήτη-Κύπρος έχουν διασφαλισθεί ευρωπαϊκοί πόροι ύψους 657 εκατ. ευρώ, μέσω του μηχανισμού Connecting Europe Facility. Σύμφωνα με πληροφορίες, τα κεφάλαια που απομένουν εκτιμώνται σε 800 εκατ. ευρώ περίπου, από τα οποία το 35% θα καλυφθεί από την Ελλάδα μέσω των ρυθμιζόμενων χρεώσεων των εγχώριων καταναλωτών, όπως προβλέπει η συμφωνία διασυνοριακού επιμερισμού κόστους (CBCA) μεταξύ των ρυθμιστικών αρχών των δύο κρατών.
Το Κρήτη-Κύπρος προβλέπει τη μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας και προς τις δύο κατευθύνσεις, μέσω καλωδίων 898 χιλιομέτρων που θα ποντιστούν σε βάθος έως 3.000 μέτρων. Και τα δύο αυτά χαρακτηριστικά αποτελούν παγκόσμια ρεκόρ για τέτοιου είδους έργα. ΑΔΜΗΕ και EuroAsia συνεργάζονται ήδη στενά για τη διαλειτουργικότητα του έργου με το ελληνικό σύστημα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ έχουν υπογράψει σύμβαση για τη διασφάλιση της τεχνικής και επιχειρησιακής επάρκειας της νέας διασύνδεσης.
Προσπάθεια επιτάχυνσης της νέας διασύνδεσης με Βουλγαρία
Όσον αφορά τη νέα διασύνδεση με τη Βουλγαρία, το ελληνικό σκέλος θα έχει μήκος 30 χλμ., από τα 151 χλμ. περίπου. Η νέα «ηλεκτρική λεωφόρος» θα αυξήσει τη μεταφορική ικανότητα στο σύνορο των δύο χωρών σε 1.400 MW για την κατεύθυνση από την Ελλάδα προς τη Βουλγαρία και σε 1.700 MW για την κατεύθυνση από τη Βουλγαρία προς την Ελλάδα.
Με δεδομένο τον κρίσιμο ρόλο που παίζουν οι διεθνείς διασυνδέσεις για την ενεργειακή ασφάλεια, θα γίνει ό,τι δυνατόν ώστε το έργο να ολοκληρωθεί μέσα στο τέταρτο τρίμηνο του 2022, αντί για το πρώτο τρίμηνο του 2022. Προς αυτή την κατεύθυνση η ΜΕΤΚΑ πρόκειται να καταθέσει άμεσα πρόταση με τρόπους επιτάχυνσης του έργου.
Πέρα από την ενίσχυση της επάρκειας τροφοδοσίας, η αύξηση της δυνατότητας διακίνησης ηλεκτρικής ενέργειας ανάμεσα στις δύο χώρες θα βοηθήσει στην αξιοποίηση της «πράσινης» ηλεκτροπαραγωγής. Κι αυτό γιατί, μέσω των εισαγωγών-εξαγωγών, θα μπορεί να αξιοποιηθεί μέρος της παραγωγής μονάδων ΑΠΕ, που σε άλλη περίπτωση θα περικοπτόταν, έως ότου τουλάχιστον αναπτυχθεί ένα επαρκές χαρτοφυλάκιο μονάδων αποθήκευσης.
Παράλληλα, χάρις στη νέα διασύνδεση θα ενισχυθούν τα αποτελέσματα από τη σύζευξη (coupling) της ελληνικής και της βουλγαρικής Αγοράς Επόμενης Ημέρας. Το coupling διασφαλίζει πως οι διασυνοριακές συναλλαγές γίνονται από την αγορά με τις χαμηλότερες κατά περίπτωση τιμές, προς εκείνη με τις υψηλότερες, οδηγώντας τη σύγκλιση του χονδρεμπορικού τους κόστους ανάμεσα στις δύο χώρες.
