Για την πράσινη μετάβαση ετοιμάζεται η επιβατηγός ναυτιλία μέσω συνεργασιών που θα κάνουν πιο ομαλή την εισαγωγή των εναλλακτικών καυσίμων και της ηλεκτροδότησης από ΑΠΕ στα ακτοπλοϊκά πλοία. Ζητούμενο παραμένει το πώς θα χρηματοδοτηθούν οι απαραίτητες επενδύσεις, ώστε το κόστος να μην περάσει στα εισιτήρια και το καταναλωτικό κοινό, όταν μόνο από την εφαρμογή του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων ρύπων (ETS) της ΕΕ το επιπλέον κόστος για την ακτοπλοϊκή αγορά εκτιμάται σε περίπου 169 εκατ. ευρώ.
Όπως τόνισε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας (ΣΕΕΝ) Διονύσης Θεοδωράτος κατά την διάρκεια ημερίδας στον ΟΛΠ επικαλούμενος στοιχεία έρευνας του ΙΟΒΕ, η εφαρμογή της δέσμης «Fit for 55» της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα οδηγήσει σε σημαντική αύξηση των λειτουργικών εξόδων της επιβατηγού ναυτιλίας, στην περίπτωση που δεν γίνουν οι κατάλληλες προσαρμογές στον στόλο και στις υποστηρικτικές υποδομές των λιμένων.
Σημειώνεται ότι το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων ρύπων θα ξεκινήσει να εφαρμόζεται στην ναυτιλία από την 1η Ιανουαρίου 2024. Το μέτρο ειδικά για την ακτοπλοΐα αφορά μόνο πλοία κατηγορίας Α, χωρητικότητας 5.000 κόρων και άνω, που δραστηριοποιούνται στις διεθνείς γραμμές αλλά και σε νησιά. Για την Ελλάδα έχει εξασφαλιστεί εξαίρεση από τον κανονισμό έως 31 Δεκεμβρίου 2029 για τα ακτοπλοϊκά πλοία που είναι δρομολογημένα σε λιμένες νησιών με λιγότερους από 200.000 κατοίκους, πρακτικά για όλα τα νησιά πλην της Κρήτης. Έτσι για τη χώρα μας η εφαρμογή του ETS θα ξεκινήσει από τη νέα χρονιά στις γραμμές της Αδριατικής και της Κρήτης.
Σύμφωνα με τον κ. Θεοδωράτο, «η υποχρέωση της ακτοπλοϊκής αγοράς του συνόλου των δικαιωμάτων εκπομπής εκτιμάται σε συνολικό κόστος περίπου 169 εκατ. ευρώ. Όπως έχει τονιστεί από το ΙΟΒΕ, η κάλυψη της επιπλέον δαπάνης, λόγω της δέσμης Fit for 55, αναμένεται να επιβαρύνει τις τιμές των εισιτηρίων».
Οι επενδύσεις και τα προβλήματα
Υπό αυτό το πλαίσιο, σημείωσε ακόμη ο πρόεδρος του ΣΕΕΝ, η ηλεκτροδότηση των ακτοπλοϊκών πλοίων στα λιμάνια με χρεώσεις οικονομικότερες θα απορροφήσει μέρος του αυξημένου λειτουργικού κόστους. Όμως απαιτούνται σημαντικές επενδύσεις καθώς για τη μετασκευή και χρήσης της ηλεκτρικής διασύνδεσης ενός ακτοπλοϊκού πλοίου με απαίτηση ισχύος 2MVA, η δαπάνη αυτή ξεπερνά κατά μέσο όρο για τα ακτοπλοϊκά πλοία τις 300.000 ευρώ, ενώ για τα μεγαλύτερα πλοία μπορεί να φτάσει και το 1 εκατ. ευρώ.
Μάλιστα, όπως τόνισε ο κ. Θεοδωράτος, οι επενδύσεις αυτές μέχρι στιγμής δεν συνοδεύονται με προγράμματα συγχρηματοδότησης ή επιχορήγησης, όπως συμβαίνει σε άλλους κλάδους και στις υποδομές.
Ακόμη σε ό,τι αφορά την ηλεκτροδότηση «υπάρχουν ανησυχίες εκ μέρους των μελών επιχειρήσεων του Συνδέσμου μας ως προς την τιμολογιακή πολιτική και τους τρόπους χρέωσης από τους λιμένες», είπε ακόμη ο πρόεδρος του ΣΕΕΝ.
Σύμφωνα με το σχέδιο Οδηγίας για τη Φορολόγηση Ενέργειας (Energy Taxation Directive), προκρίνονται διάφορα μέτρα ελάφρυνσης των επιβαλλόμενων φόρων προς τα εναλλακτικά καύσιμα και ειδικότερα για το ναυτιλιακό ηλεκτρικό ρεύμα για το οποίο θα υπάρξει περίοδος πλήρους φοροαπαλλαγής. «Η επιλογή της ηλεκτροδότησης των πλοίων ως ναυτιλιακό καύσιμο θα αποτελούσε ένα βασικό κριτήριο ως αφορολόγητο λαμβανομένου υπόψη ότι το θεσμικό πλαίσιο της εφαρμογής της δέσμης των μέτρων Fit for 55 δίνει κίνητρα για αφορολόγητο ρεύμα για 10 έτη υπό προϋποθέσεις», είπε ο κ. Θεοδωράτος.
Προετοιμασία για τη νέα εποχή
Η ηλεκτρική διασύνδεση πλοίων με τους λιμένες θεωρείται κομβικής σημασίας για την πράσινη μετάβαση, καθώς έτσι τα πλοία θα μπορούν όσο μένουν δεμένα στα λιμάνια να σβήνουν τις μηχανές και να μην καίνε καύσιμα, αξιοποιώντας ενέργεια από Ανανεώσιμες Πηγές. Μάλιστα, στο πλαίσιο της εφαρμογής της δέσμης μέτρων «Fit for 55» μέχρι το 2030 η ηλεκτρική διασύνδεση θα είναι υποχρεωτική για το 90% των πλοίων που δένουν στα ευρωπαϊκά λιμάνια.
Ενόψει των σημαντικών αλλαγών, ο ΣΕΕΝ έχει υπογράψει μνημόνιο συνεργασίας με το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο με στόχο τη δημιουργία ενός «οδικού χάρτη» για την μετάβαση στην εποχή της ηλεκτροδότησης και όπως σημείωσε ο κ. Θεοδωράτος έχει έρθει σε επικοινωνία με την Ένωση Λιμένων (Ε.ΛΙΜ.Ε.) για την υπογραφή Συμφώνου Συνεργασίας με στόχο την ομογενοποιημένη εφαρμογή της ηλεκτρικής διασύνδεσης των ακτοπλοϊκών πλοίων σε όλα τα λιμάνια της Ελλάδας μέσω ενός κοινού χρονοδιαγράμματος ούτως ώστε να συμβαδίζει η προετοιμασία των συστημάτων και εγκαταστάσεων παροχής ρεύματος των λιμένων με την αντίστοιχη προετοιμασία σε εξοπλισμό υποδοχής του ρεύματος στα πλοία.
