Σε ασφυκτικό ελεγκτικό κλοιό θα βρεθούν το 2024 επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα που κρύβουν από την εφορία πραγματικούς τζίρους και εισοδήματα. Με το νέο φορολογικό νομοσχέδιο επεκτείνονται οι έμμεσες τεχνικές ελέγχου, τις οποίες χρησιμοποιεί ο φοροελεγκτικός μηχανισμός, για να ράψει κουστούμι έξτρα φόρων και προστίμων κατά της φοροδιαφυγής.
Οι έμμεσες τεχνικές, που βασίζονται σε στοιχεία, όπως οι τραπεζικές καταθέσεις, οι δαπάνες σε μετρητά, η ρευστότητα του φορολογουμένου επεκτείνονται πλέον για τον προσδιορισμό των εισοδημάτων και στις ακόλουθες περιπτώσεις:
- Όταν δηλώνεται ζημία σε τρία τουλάχιστον συνεχόμενα έτη και δεν προκύπτει ο τρόπος χρηματοδότησης της επιχείρησης, με τον οποίο καλύπτονται οι υποχρεώσεις της.
- Όταν υπάρχει σημαντική αναντιστοιχία μεταξύ αγορών, πωλήσεων και αποθεμάτων.
- Όταν ο συντελεστής μικτού κέρδους που προκύπτει από τα δηλούμενα αποτελέσματα είναι διαφορετικός από αυτόν που προκύπτει βάσει των παραστατικών αγορών και πωλήσεων.
- Όταν η επιχείρηση δεν προσκομίζει στοιχεία που ζητά η φορολογική διοίκηση, ύστερα από δύο προσκλήσεις.
Οι έμμεσες τεχνικές ελέγχου αποτελούν μια σειρά από μεθόδους έμμεσου προσδιορισμού των εισοδημάτων των φορολογουμένων. Πρόκειται για πέντε μεθόδους, μέσω των οποίων, επαναπροσδιορίζεται το συνολικό εισόδημα των φορολογουμένων. Αφορούν όλα τα φυσικά πρόσωπα, καθώς και τα νομικά πρόσωπα που ασκούν εμπορική δραστηριότητα. Επομένως, με τις έμμεσες μεθόδου μπορούν να επαναπροσδιορίζονται τα εισοδήματα και φυσικών και νομικών προσώπων.
Η Φορολογική Αρχή θεωρώντας ότι το πραγματικό εισόδημα του φορολογούμενου αποκρύπτεται, εφαρμόζει τις έμμεσες τεχνικές ελέγχου με σκοπό τον εντοπισμό του πραγματικού εισοδήματος. Στα φυσικά πρόσωπα οι έμμεσες τεχνικές ελέγχου χρησιμοποιούνται όταν το ποσό του δηλούμενου εισοδήματος δεν επαρκεί για την κάλυψη των προσωπικών δαπανών διαβίωσης, ή όταν υπάρχει περίπτωση προσαύξησης περιουσίας η οποία δεν καλύπτεται από το δηλούμενο εισόδημα.
Σύμφωνα με την νομοθεσία οι έμμεσες τεχνικές που εφαρμόζονται σήμερα είναι οι εξής:
1. Η αρχή των αναλογιών: Με την μέθοδο αυτή προσδιορίζονται τα έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα, οι εκροές και τα φορολογητέα κέρδη του ελεγχόμενου προσώπου βάσει αναλογιών και ιδίως, του περιθωρίου μικτού κέρδους.
2. Η αρχή ανάλυσης ρευστότητας του φορολογούμενου: Η τεχνική προσδιορίζει τη φορολογητέα ύλη αναλύοντας τα έσοδα (φορολογητέα και μη), τις αγορές και δαπάνες (επαγγελματικές, ατομικές και οικογενειακές) και τις αυξήσεις και μειώσεις των περιουσιακών στοιχείων και των υποχρεώσεων (επαγγελματικών, ατομικών και οικογενειακών) του φορολογούμενου φυσικού προσώπου.
3. Η αρχή της καθαρής θέσης του φορολογούμενου: Η τεχνική αυτή αναδημιουργεί το οικονομικό ιστορικό του φορολογούμενου φυσικού προσώπου και προσδιορίζει φορολογητέα ύλη, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα περιουσιακά στοιχεία και τα διαθέσιμα κεφάλαια προσωπικά, οικογενειακά, επαγγελματικά, τις διάφορες απαιτήσεις προσωπικές, οικογενειακές, επαγγελματικές (ενεργητικό), τις υποχρεώσεις προσωπικές, οικογενειακές ή επαγγελματικές (παθητικό), τις ατομικές, οικογενειακές και επαγγελματικές δαπάνες ως και τα εισοδήματα από λοιπές πηγές (ατομικά και οικογενειακά).
4. Η αρχή της σχέσης τιμής πώλησης προς το συνολικό όγκο κύκλου εργασιών: Με την μέθοδο αυτή προσδιορίζονται τα έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα αξιοποιώντας τη σχέση της τιμής πώλησης προς το συνολικό όγκο κύκλου εργασιών.
5. Η αρχή του ύψους των τραπεζικών καταθέσεων και των δαπανών σε μετρητά: Η τεχνική αυτή προσδιορίζει φορολογητέα ύλη παρακολουθώντας την κίνηση των (διαθεσίμων) κεφαλαίων του φορολογούμενου, του/της συζύγου και των προστατευομένων μελών αυτών, είτε με την κατάθεση αυτών σε χρηματοπιστωτικούς λογαριασμούς είτε με την ανάλωση τους σε διάφορες συναλλαγές με χρήση μετρητών. Αναλύει τις συνολικές καταθέσεις σε χρηματοπιστωτικούς λογαριασμούς, τα διαθέσιμα, τις αγορές και δαπάνες σε μετρητά τόσο σε επαγγελματικό όσο και σε οικογενειακό επίπεδο κατά τη διάρκεια της ελεγχομένης φορολογικής περιόδου και τα συγκρίνει με τα συνολικά δηλωθέντα έσοδα.
