Ροή
Παρατάσεις σε χρονοδιαγράμματα έργων, νέα αναθεώρηση τιμών στα υλικά (για το δ’ τρίμηνο του 2021, μετά και από αυτές που έγιναν για τα προηγούμενα) αλλά κατά τα φαινόμενα όχι ανοδικές αναθεωρήσεις συμβάσεων αναμένεται να περιλαμβάνονται στο νέο πακέτο παρεμβάσεων που προωθεί το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών.
Αξίζει να αναφερθεί ότι η περιρρέουσα ατμόσφαιρα που επικρατεί στον εργοληπτικό κλάδο, οι κίνδυνοι για τους μικρούς και οι «άμυνες» των ισχυρότερων, αλλά και η δέσμη μέτρων που στην παρούσα φάση φέρεται να μπορεί να φέρει το υπ. Υποδομών για το φλέγον αυτό θέμα της ραγδαίας αύξησης του κόστους, επί της ουσίας… «φωτογραφήθηκε» και στο περιθώριο της πρόσφατης ενημερωτικής εκδήλωσης της Ελλάκτωρ, με την ευκαιρία της παρουσίασης των αποτελεσμάτων του γκρουπ.
Επί της ουσίας, εμμέσως, μέσω της νέας αναθεώρησης τιμών στα υλικά, το υπουργείο θα προχωρήσει σε μια μικρή οικονομική ένεση προς τους κατασκευαστές που δικαίως «φωνάζουν» εδώ και πάνω από ένα χρόνο για τις υπέρογκες αυξήσεις υλικών, στις οποίες ήρθε να προστεθεί και η εκτίναξη του ενεργειακού κόστους με τις ανοδικές πληθωριστικές πιέσεις. Ωστόσο, ακόμα και τα ίδια τα κατασκευαστικά γκρουπ, αν και προφανώς θα ήθελαν και μια άνοδο στους προϋπολογισμούς των συμβάσεων (όχι απαραιτήτως μεγάλη αλλά όχι και 2%-3%), εντούτοις, αναγνωρίζουν ότι δεν υπάρχουν ιδιαίτερα δημοσιονομικά περιθώρια ενώ οι σχετικές αποφάσεις μάλλον απαιτούν όχι απλά την καλή διάθεση του υπουργείου Υποδομών αλλά και το «οκ» του οικονομικού επιτελείου, άρα και των Βρυξελλών.
Κατά συνέπεια, και εφόσον δεν προκύψει κάποια ανατροπή (γιατί γίνονται συνεχώς επαφές και ζυμώσεις για τα θέματα αυτά, οι σχετικές πληροφορίες αναφέρουν πως η κυβέρνηση πέρα από το Παρατηρητήριο Τιμών, το οποίο θεσπίστηκε αλλά θα χρειαστεί χρόνο για να λειτουργήσει και να φέρει εξισορρόπηση, θα προχωρήσει με αυτά που ζητούσαν κάποιοι κατασκευαστικοί φορείς και είχε αναδείξει πολλές φορές το insider.gr: δηλαδή παρατάσεις σε χρονοδιαγράμματα και νέες αναθεωρήσεις σε τιμές υλικών, με κάποιους ομίλους βέβαια, μικρότερους σε μέγεθος, να έχουν αφήσει να εννοηθεί ότι κινδυνεύουν με λουκέτο τόσο τα… εργοτάξια (άρα να παγώσουν έργα) όσο και οι ίδιοι.
Αλλά και από το «βήμα» της παρουσίασης, ο CEO του ομίλου ΕΛΛΑΚΤΩΡ, Ευθ. Μπουλούτας, ανέφερε ότι τα παλαιότερα έργα χρειάστηκαν περισσότερα κεφάλαια για να ολοκληρωθούν (υπάρχει εκτίμηση ότι το κόστος «έφαγε» 12 εκατ. ευρώ περίπου από τα EIBITDA του 2021), ενώ για τα μελλοντικά έργα έχει περιοριστεί σημαντικά το περιθώριο κέρδους καθώς έχουν προβλεφθεί ανατιμήσεις στις προσφορές. Ο δε πρόεδρος της ΑΚΤΩΡ, Χρ. Παναγιωτόπουλος, αν και σημείωσε ότι στη Ρουμανία έγινε αναθεώρηση συμβάσεων (50% του κατασκευαστικού τζίρου εκεί), στην Ελλάδα παραδέχτηκε ότι υπάρχει πρόβλημα. Μάλιστα, ανέφερε ότι η τιμή της ασφάλτου από τα 350 ευρώ ο τόνος έχει σκαρφαλώσει στα 650 ευρώ, ενώ η τιμή του μετρικού τόνου για το αλουμίνιο από τα 1.020 δολ. στα 4.000 δολ.
Σε κάθε περίπτωση, οι υπέρογκες ανατιμήσεις αποτελούν απειλή για τον κλάδο, με εργολαβίες προηγούμενων ετών στις οποίες έχουν δοθεί μεγάλες εκπτώσεις να βρίσκονται στο «όριο». Πάντως, οι συζητήσεις με το αρμόδιο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών βρίσκονται σε εξέλιξη, ενώ ήδη, το 2021, με την εμφάνιση του πρώτου κύματος ανατιμήσεων ενεργοποιήθηκε για πρώτη φορά στην τελευταία 15ετία μηχανισμός αναθεώρησης. Όμως, η κατάσταση επιδεινώθηκε περαιτέρω και όπως σημείωναν στελέχη του χώρου μία αναθεώρηση της τάξεως του 20% ή και του 30% δεν μπορεί να καλύψει το τεράστιο κόστος των ανατιμήσεων.
Υπενθυμίζεται ότι ο ΣΤΕΑΤ, ο σύνδεσμος τεχνικών εταιρειών ανώτερων τάξεων, στα τέλη Μαρτίου με επιστολή – παρέμβασή του (που είχε αναδείξει το insider.gr) στην οποία «χτυπούσε καμπανάκι» για την αύξηση του κόστους σε υλικά και ενέργεια και τις επιπτώσεις στα μεγάλα έργα, πέρα από νομοθετικές παρεμβάσεις για το κόστος των υλικών, πρότεινε, μεταξύ άλλων, να επικαιροποιηθούν το συντομότερο όλοι οι προϋπολογισμοί των προς δημοπράτηση δημοσίων έργων, έργων παραχώρησης και έργων ΣΔΙΤ στο προσεχές διάστημα, να ληφθούν τα αναγκαία μέτρα για την δυνατότητα παρατάσεων ή και προσωρινής αναστολής συμβατικών υποχρεώσεων σε όσα έργα αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα. Ωστόσο, προχωρούσε το θέμα… ακόμα παρακάτω, και μάλλον σε πιο κεντρικό επίπεδο. Από τον σύνδεσμο προτείνεται σοβαρό ποσοστό και συγκεκριμένα πάνω από το ήμισυ των χρημάτων που καταβάλλονται για την ανάληψη έργου Παραχώρησης (Upfront – fee), να καταβάλλεται για την χρηματοδότηση έργων (απευθείας ή με Πληρωμές Διαθεσιμότητας) και το υπόλοιπο να καταβάλλεται για την αποπληρωμή του χρέους.
Την ανάγκη να ληφθούν από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών άμεσα μέτρα και αποφάσεις προκειμένου να αντιμετωπιστεί η εκτίναξη των τιμών και να προχωρήσει ομαλά η υλοποίηση των έργων υποδομών, που εκτελούνται ή πρόκειται να εκτελεστούν σε όλους τους Δήμους της χώρας, υπογράμμισε και ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Δ. Παπαστεργίου.
Ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ με επιστολή που απέστειλε στον υπουργό Υποδομών και Μεταφορών Κ. Καραμανλή μετέφερε την έντονη ανησυχία των δημάρχων της χώρας σχετικά με τις επιπτώσεις που έχει στην ομαλή υλοποίηση των έργων υποδομών που εκτελούνται ή πρόκειται να εκτελεστούν στο επόμενο διάστημα, η εκτίναξη του κόστους κατασκευής τους.
Επισήμανε πως το πρόβλημα ξεκίνησε μεν από τα τέλη του 2020, αλλά οξύνθηκε τις τελευταίες εβδομάδες, από την έναρξη των πολεμικών επιχειρήσεων στην Ουκρανία μέχρι σήμερα.
Χαρακτηριστικά ανέφερε ότι σήμερα έχουν σταματήσει να υλοποιούνται πολλά έργα ύδρευσης και αποχέτευσης με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση από το Πρόγραμμα Φιλόδημος, εξαιτίας της μεγάλης αύξησης στις τιμές των σωληνώσεων PVC, που ξεπερνά το 100%. Αντίστοιχο πρόβλημα δημιουργείται στην υλοποίηση έργων που αφορούν νέες κτιριακές υποδομές και μεταλλικά κτίρια, λόγω της αύξησης των τιμών χάλυβα – οικοδομικού σιδήρου άνω του 100%. Στα δε έργα ασφαλτόστρωσης, όπου το κόστος της ασφάλτου έχει αυξηθεί κατά 200%, το πρόβλημα είναι ακόμη μεγαλύτερο.
Αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης είναι πως έργα που ήδη «τρέχουν» να σταματούν, με τους αναδόχους να ελπίζουν ότι θα υπάρξει αποκλιμάκωση των τιμών κάποια στιγμή στο μέλλον, προκειμένου να τα συνεχίσουν. Ενώ σε κάποιες άλλες περιπτώσεις, εργοληπτικές εταιρείες που έχουν αναλάβει μετά από διαγωνισμούς την κατακύρωση των έργων, να μην έρχονται να υπογράψουν τις συμβάσεις προτιμώντας την κατάπτωση των εγγυήσεων που έχουν δώσει, από το να αναλάβουν ένα έργο που «δεν τους βγαίνει οικονομικά».
