Τα νέα δεδομένα που δημιουργεί στις ενεργειακές αγορές όλης της Ευρώπης η ρητή δήλωση της Μόσχας για τη μη αποκατάσταση της πλήρους λειτουργίας του αγωγού Nord Stream 1 έως ότου αρθούν οι δυτικές κυρώσεις κατά της Μόσχας, αλλά και πρωτοβουλίες για την περαιτέρω προστασία τους επόμενους μήνες καταναλωτών και επιχειρήσεων από την ενεργειακή κρίση, τέθηκαν σύμφωνα με πληροφορίες του Insider.gr επί τάπητος στη χθεσινή σύσκεψη της Ομάδας Διαχείρισης Κρίσεων του υπουργείου Ενέργειας, η οποία πραγματοποιήθηκε υπό την προεδρία του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη.
Όσον αφορά την ενεργειακή ασφάλεια, στη σύσκεψη διαπιστώθηκε ότι τουλάχιστον προς ώρας η Ελλάδα δεν αντιμετωπίζει πρόβλημα επάρκειας εφοδιασμού. Κι αυτό γιατί δεν έχει παρουσιαστεί το παραμικρό πρόβλημα στη λειτουργία του αγωγού Turk Stream, από το οποίο η Ελλάδα προμηθεύεται ρωσικό φυσικό αέριο.
Επιπλέον φορτία LNG
Επίσης, σύμφωνα με πηγές των Βρυξελλών, έως αυτή τη στιγμή η εκτίμηση τόσο της Κομισιόν όσο και της συντριπτικής πλειονότητας των κρατών-μελών είναι ότι δεν υπάρχει ανάγκη για ενεργοποίηση της υποχρεωτικής μείωσης κατά 15% της κατανάλωσης αερίου, η οποία αυτή τη στιγμή εφαρμόζεται σε εθελοντική βάση. Επομένως, όσο οι ευρωπαϊκές αποθήκες αερίου συνεχίζουν να γεμίζουν με καύσιμο ενόψει του επερχόμενου χειμώνα, ανεξάρτητα από το αν η Μόσχα έχει κλείσει ή όχι τη στρόφιγγα προς τη «Γηραιά Ήπειρο», δεν αναμένεται να υπάρξουν αναταράξεις στη χώρα μας, ούτε από την εφαρμογή μέτρων για την επίτευξη του στόχου περικοπής κατά 15%.
Πάντως, στη σύσκεψη τέθηκαν επί τάπητος και δυσοίωνα σενάρια εμφάνισης προβλημάτων στην τροφοδοσία της εγχώριας αγοράς με καύσιμο το φθινόπωρο ή τον χειμώνα. Στο πλαίσιο αυτών των σεναρίων, το κύριο «μέτρο άμυνας» που συζητήθηκε είναι η δυνατότητα εξεύρεσης επιπλέον φορτίων υγροποιημένου αερίου (LNG), το οποίο θα αντικαθιστούσε το έλλειμμα σε αέριο αγωγού. Όπως ειπώθηκε στη σύσκεψη, σύμφωνα με πληροφορίες, με τα έως τώρα δεδομένα είναι εφικτό να υπάρξουν νέες παραγγελίες LNG, οι οποίες θα κάλυπταν το κενό που θα δημιουργείτο.
Προτεραιότητα η μείωση της κατανάλωσης
Αξίζει να σημειωθεί ότι, όσον αφορά την πιθανή ενίσχυση στο «δίχτυ προστασίας» νοικοκυριών και επιχειρήσεων, αλλά και την προοπτική αναπροσαρμογής του, έγινε μία γενική επισκόπηση της κατάστασης, χωρίς να ληφθούν συγκεκριμένες και ποσοτικοποιημένες αποφάσεις. Ο λόγος είναι πως η κυβέρνηση (όπως και κάθε άλλο κράτος-μέλος), τελεί εν αναμονή των μέτρων που θα «κλειδώσουν» από τις Βρυξέλλες σε πανευρωπαϊκό επίπεδο και τα οποία, όπως φαίνεται, θα αλλάξουν άρδην το υφιστάμενο «τοπίο».
Ωστόσο, ακόμη και σε αυτό το πλαίσιο, από τη σύσκεψη προέκυψαν συγκεκριμένες πολιτικές που θα προωθηθούν το αμέσως επόμενο διάστημα, τόσο για την ακόμη μεγαλύτερη διασφάλιση της κάλυψης των ενεργειακών αναγκών των Ελλήνων καταναλωτών, όσο και για την προστασία τους από τις αυξημένες τιμές των ενεργειακών προϊόντων.
«Αργά αντανακλαστικά» από το Δημόσιο στην εξοικονόμηση
Στην κορυφή της σχετικής λίστας βρίσκεται η προώθηση της ενεργειακής εξοικονόμησης, η οποία και ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια και «θωρακίζει» (έστω και σε μερικό βαθμό) την εγχώρια αγορά ρεύματος από τις διεθνείς ανατιμήσεις του αερίου. Έτσι, στη σύσκεψη αποφασίσθηκε να αυστηροποιηθεί η υιοθέτηση των μέτρων μείωσης της κατανάλωσης από το Δημόσιο, καθώς διαπιστώθηκε ότι οι κρατικοί φορείς έχουν επιδείξει έως τώρα «αργά αντανακλαστικά» στην εφαρμογή τους.
Είναι ενδεικτικό ότι, παρόλο που τα μέτρα τέθηκαν σε εφαρμογή από τον Ιούλιο, αρκετοί φορείς δεν έχουν καν καταχωρίσει τους ενεργειακούς υπεύθυνους, στη σχετική ηλεκτρονική πλατφόρμα που έχει δημιουργηθεί. Έτσι, δρομολογείται να υπάρξουν κυρώσεις, υπό τη μορφή του «μπλόκου» στις προσλήψεις, σε όσους φορείς δεν καθορίζουν ενεργειακούς υπεύθυνους ή δεν επιτυγχάνουν τους προβλεπόμενους στόχους εξοικονόμησης. Μάλιστα, το πλαίσιο αυτό των «ποινών» αναμένεται να ανακοινωθεί αύριο, Τετάρτη.
Παράλληλα, στη σύσκεψη αποφασίσθηκε η διενέργεια διαφημιστικών εκστρατειών για την προώθηση της ενεργειακής εξοικονόμησης από τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Για τις συγκεκριμένες κατηγορίες, η μείωση της κατανάλωσης τίθεται σε εθελοντική βάση.
«Ολική επαναφορά» του πετρελαίου θέρμανσης
Στο πλαίσιο της μείωσης της κατανάλωσης αερίου, η γενική κατεύθυνση που προέκυψε από τη σύσκεψη είναι η προώθηση της χρήσης του πετρελαίου θέρμανσης τον επόμενο χειμώνα. Η προώθηση αυτή αφορά και τους καταναλωτές που θερμαίνονται με κάποια ηλεκτρική συσκευή (όπως π.χ. κλιματιστικά), με δεδομένο ότι στη χώρα μας ένα μεγάλο ποσοστό του ρεύματος (πάνω από 40%) παράγεται από μονάδες αερίου.
Όπως είναι φυσικό, «όχημα» για την ενίσχυση του πετρελαίου θέρμανσης θα μπορούσε να είναι μόνο ένα γενναίο επίδομα για το καύσιμο. Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι ακόμη δεν έχει συγκεκριμενοποιηθεί με ποιον τρόπο θα μπορούσαν να «επιστρέψουν» στο πετρέλαιο θέρμανσης κάτοικοι διαμερισμάτων που στράφηκαν στο ρεύμα για να ζεσταθούν, καθώς εδώ και χρόνια έχουν σταματήσει να λειτουργούν οι κεντρικές θερμάνσεις των πολυκατοικιών τους.
Επομένως, σε τέτοιες περιπτώσεις, θα πρέπει να βρεθεί μία φόρμουλα ώστε η μείωση του κόστους προμήθειας πετρελαίου να το καθιστά προσιτό για τη συντριπτική πλειονότητα των κατοίκων μιας πολυκατοικίας. Κάτι που είναι απαραίτητο ώστε να «επανενεργοποιηθεί» η κεντρική θέρμανση.
Κίνητρο μέσω της επιδότησης για μικρότερη κατανάλωση ρεύματος
Με την ίδια λογική, η οριζόντια επιδότηση στο ρεύμα δημιουργεί τις προϋποθέσεις για αύξηση των καταναλώσεων, μειώνοντας το κόστος του πολλές φορές σε επίπεδα χαμηλότερα ακόμη κι απʼ ό,τι πριν από την ενεργειακή κρίση. Έτσι, στη χθεσινή σύσκεψη αποτυπώθηκε η ανάγκη να αλλάξει το υφιστάμενο μοντέλο ενισχύσεων, το οποίο καλύπτει το σύνολο της κατανάλωσης (ανεξαρτήτως ορίου) καθώς και όλες τις παροχές.
Αυτό σημαίνει ότι το υπάρχον μοντέλο θα αντικατασταθεί από ένα καινούριο πλαίσιο, στο οποίο η κρατική ενίσχυση θα διαφοροποιείται ανά κλίμακα κατανάλωσης. Επομένως, με την επιδότηση θα πριμοδοτείται η εξοικονόμηση στο ρεύμα.
