Οι «φωνές» για την αναθεώρηση του NGEU, του Ταμείου Ανάκαμψης, έχουν αρχίσει να ακούγονται αρκετά πιο δυνατά στις Βρυξέλλες, καθώς η άνοδος των τιμών του φυσικού αερίου απειλεί πλέον και το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Ευρώπης.
Το βασικό επιχείρημα για την αναθεώρηση του Ταμείου Ανάκαμψης βασίζεται στο ότι ο σχεδιασμός του έχει βασισθεί στις ανάγκες ανάκαμψης από την πανδημία. Και δεν έχει συνυπολογίσει, λόγω του χρόνου που συγκροτήθηκε, καθόλου τον παράγοντα της έκρηξης του πληθωρισμού, ούτε της ενεργειακής κρίσης που προέκυψε μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Ακόμα περισσότερο οι τελευταίες αυξήσεις των τιμών του φυσικού αερίου, κυρίως όμως η επιδείνωση της προοπτικής των ροών φυσικού αερίου από την Ρωσία, έχουν προκαλέσει μια δραματική εξέλιξη στην ρευστότητα των μεγάλων ενεργειακών επιχειρήσεων. Αυτές βρέθηκαν ξαφνικά υποχρεωμένες να πληρώσουν τεράστια ποσά ως πρόσθετες εγγυήσεις για τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης (παράγωγα) που έχουν αγοράσει, καθώς αυξάνονται οι τιμές του φυσικού αερίου και επιδεινώνονται οι προοπτικές επάρκειάς του.
Στην πλειονότητα των περιπτώσεων όπως στην Γερμανία, τις Σκανδιναβικές χώρες (εκτός Νορβηγίας), στην Αυστρία, στην Ιταλία, οι μεγάλοι όμιλοι κοινής ωφέλειας στην ενέργεια, έχουν ήδη χρειασθεί τεράστια ποσά στήριξης από τους κρατικούς προϋπολογισμούς για να μη χρεοκοπήσουν.
Στην Φιλανδία και την Σουηδία από την πλευρά κυβερνητικών στελεχών αναφέρονται στην «στιγμή Lehman» της Ευρώπης.
Οι ενεργειακοί αυτοί κολοσσοί έχουν τεράστια «ανοίγματα» στο τραπεζικό σύστημα, με αποτέλεσμα οι κυβερνήσεις να υποχρεώνονται σε χρηματοδοτήσεις δεκάδων δισ. ευρώ, όπως για παράδειγμα στην Γερμανία όπου έχουν διατεθεί ήδη για την διάσωση 15 δισ. και θα χρειασθούν τουλάχιστον άλλα 7 δισ. μέσα στον Σεπτέμβριο για να αποφευχθεί η μετάδοση της κρίσης στο τραπεζικό σύστημα.
Για τον ίδιο λόγο, η Σουηδία έχει διαθέσει ήδη 23 δισ. και η Φιλανδία άλλα 10 δισ. ενώ στην Αυστρία οι σχετικές χρηματοδοτήσεις προβλέπονται να ξεπεράσουν τα 2 δισ. ευρώ προς το παρόν.
Κομισιόν και ευρω-ομόλογα
Το πλαίσιο της πρότασης που έχει ετοιμάσει η Κομισιόν για το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Παρασκευής, πέραν των εναλλακτικών σχεδίων για την επιβολή πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου και την απαγκίστρωση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος από εκείνη του φυσικού αερίου, προτείνεται η διακοπή της διαπραγμάτευσης των παραγώγων μελλοντικής εκπλήρωσης. Όπως επίσης και η δημιουργία ταμείου στήριξης των εταιρειών παραγωγής ηλεκτρικού από φυσικό αέριο.
Οι αντιρρήσεις προφανώς είναι ισχυρές από διάφορες πλευρές, όσον αφορά το πάγωμα της διαπραγμάτευσης των παραγώγων, αλλά έχουν αρχίσει να διατυπώνονται εναλλακτικές προτάσεις για την αναθεώρηση των επενδυτικών προτεραιοτήτων για το Ταμείο Ανάκαμψης.
Το κρίσιμο όμως σημείο στις εναλλακτικές προτάσεις που αφορούν στην διάσωση των ενεργειακών ομίλων της Ευρωζώνης, είναι το αν θα υπάρξει συμφωνία για την χρηματοδότησή τους, είτε μέσω Ταμείου Ανάκαμψης, είτε μέσω άλλων Ταμείων, με νέο ευρω-χρηματοδοτικό ομόλογο, όπως έχει γίνει για την χρηματοδότηση του NGEU.
H συνεδρίαση του Συμβουλίου την Παρασκευή εκτιμάται ότι θα είναι σημαντική για το αν και πότε θα αρχίσει νέος κύκλος ευρωπαϊκού χρέους με ευρω-ομόλογα, ή όχι...
