Ο απολογισμός του 2022 που έκανε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καταγράφει μία σειρά από πρωτιές της Ελλάδος αναφορικά με την ενεργειακή κρίση και τα μέτρα στήριξης που ελήφθησαν. Το γνωστό «νούμερο» είναι πως σε αξία τα μέτρα έχουν τελικό κόστος στο 2,3% του ΑΕΠ και είναι τα τρίτα υψηλότερα ανά την Ευρωζώνη.
Ωστόσο, η ανάλυση της Κομισιόν δείχνει ότι στην πράξη, στους πολίτες και στις επιχειρήσεις, έφτασε το 2022 ένα ποσό πολύ υψηλότερο. Αναλυτικά, η στήριξη ήταν σε αξία της τάξης του 6% του ΑΕΠ. Ήταν μάλιστα με διαφορά η υψηλότερη ανάμεσα στα κράτη μέλη.
Δημοσιονομικά, αυτή η πολύ μεγάλη δαπάνη αντισταθμίστηκε σε πολύ μεγάλο βαθμό από μία άλλη «πρωτιά» που είχε η χώρα μας το 2022: πέτυχε να αντλήσει ο κρατικός μηχανισμός τα πιο υψηλά σε αξία ανά την Ευρωζώνη ποσά από τα υπερέσοδα των εταιρειών ενέργειας (πάνω από το 3% του ΑΕΠ σε αξία). Και αυτά τα έσοδα είναι που κάλυψαν ένα πολύ μεγάλο μέρος των δαπανών του κράτους για τα μέτρα στήριξης., κυρίως για την επιδότηση των τιμολογίων ρεύματος.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρόλα αυτά το 2022 το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού ήταν σχετικά συγκρατημένο. Για το 2023 εκτιμά ότι η Ελλάδα, παρά τη συνέχιση των μέτρων στήριξης, θα πετύχει την πιο ισχυρή δημοσιονομική θέση σε επίπεδο Ευρωζώνης. Δεύτερη ακολουθεί η Λετονία και μετά η Ιρλανδία.
Η Επιτροπή επισημαίνει στην ανάλυσή της πως ο δημοσιονομικός προσανατολισμός της Ευρωζώνης συνέχισε να είναι πολύ υποστηρικτικός το 2022. Περισσότερο από το ήμισυ της επέκτασης σχετίζεται με μέτρα που έλαβαν οι κυβερνήσεις για τον μετριασμό των επιπτώσεων των υψηλών τιμών της ενέργειας, ενώ αυξήθηκαν και οι δαπάνες για Επενδύσεις.
Για το 2023, ο δημοσιονομικός προσανατολισμός της ζώνης του ευρώ αναμένεται επί του παρόντος να γίνει σε γενικές γραμμές ουδέτερος, αναφέρεται, υπό την προϋπόθεση όμως της άρσης των μέτρων στήριξης που σχετίζονται με την αγορά ενέργειας στα μέσα του χρόνου, κάτι που προεξοφλείται πως δεν θα συμβεί. Στα σενάρια ανατροπών περιλαμβάνεται και η παράταση των υφιστάμενων ή η υιοθέτηση νέων μέτρων από τα κράτη, αλλά και η εξέλιξη των τιμών της ενέργειας και ο πραγματικός δημοσιονομικός αντίκτυπός τους. Επισημαίνεται επίσης πως ο δημοσιονομικός προσανατολισμός προβλέπεται να είναι άνισος μεταξύ των κρατών μελών, ειδικά στα κράτη με υψηλό χρέος όπως η Ελλάδα.
