Ερωτηματικά επικρατούν στην κατασκευαστική αγορά για την τύχη κάποιων έργων, όπως οι περίφημες επεκτάσεις της Αττικής Οδού ιδίως ως προς το χρηματοδοτικό μοντέλο και την εξασφάλιση αναγκαίων πόρων, δίχως να είναι και το μοναδικό έργο που έχει εμπλακεί σε σενάρια αναζήτησης κεφαλαίων.
Οι δε επεκτάσεις αυτές Αττικής Οδού σε έναν μεγάλο βαθμό έχουν συνδεθεί και με νέα μοντέλα προώθησης που είχε φέρει η προηγούμενη ηγεσία του υπ. Υποδομών και Μεταφορών, όπως οι Πρότυπες Προτάσεις.
Επιφυλάξεις για το μοντέλο και τη χρηματοδότηση;
Πάντως, για το μοντέλο των Πρότυπων Προτάσεων γενικότερα αλλά και ειδικότερα σε σχέση με το κοινό σχέδιο των που κατέθεσαν οι 3 ισχυροί του κλάδου των υποδομών ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ (ΕΛΛΑΚΤΩΡ) – ΑΒΑΞ για την υλοποίηση των επεκτάσεων της Αττικής Οδού, ο υφυπουργός Υποδομών, Νίκος Ταχιάος, δείχνει να έχει επιφυλάξεις. Αυτή η εντύπωση τουλάχιστον επικρατεί στην αγορά.
Σύμφωνα με τον κ. Ταχιάο, ο οποίος χτες μίλησε σε σχετικό πάνελ στο «1ο Growthfund Summit – Υπερταμείο», ο αυτοκινητόδρομος της Αττικής Οδού είναι δεδομένο ότι έχει φτάσει στα όριά του, ενώ δήλωσε υπέρ της συνεργασίας του δημοσίου με τους ιδιώτες για την προώθηση υποδομών, κυρίως όμως μέσω παραχωρήσεων παρά μέσω ΣΔΙΤ (πληρωμών διαθεσιμότητας).
Ωστόσο, αναφέρθηκε, επί της ουσίας, και στην Πρότυπη Πρόταση που έχει υποβληθεί από τους κατασκευαστές αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι τα οδικά έργα εντός της Αττικής δεν είναι επιλέξιμα από το ΕΣΠΑ, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η πρόταση των τριών ομίλων ίσως συμπεριλαμβάνει σημαντική συμμετοχή και συνδρομή του δημοσίου στο χρηματοδοτικό σκέλος. «Είναι πολύ σημαντικό είναι προχωρήσει όσο το δυνατόν γρηγορότερα η νέα παραχώρηση. Έχουν κατατεθεί πρότυπες προτάσεις, αλλά πρέπει να πούμε πως τα οδικά έργα στην Αττική δεν είναι επιλέξιμα στο νέο ΕΣΠΑ, κατά συνέπεια θα πρέπει να απευθυνθούμε στον ιδιωτικό τομέα για να βρούμε λύσεις χρηματοδότησης», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Υπενθυμίζεται ότι οι ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ (ΕΛΛΑΚΤΩΡ) – ΑΒΑΞ έχουν από καιρό υποβάλει σχέδιο, μέσω Πρότυπης Πρότασης, για το έργο ΑΘΗΝΑ Ι, που περιλαμβάνει επεκτάσεις του οδικού δικτύου της Αττικής προς Λαύριο, Ραφήνα και Λ. Βουλιαγμένης. Αυτό που επίσης έχει προκύψει είναι ότι το σχέδιο κάνει λόγο για νέα Παραχώρηση (όχι δημόσιο έργο ή ΣΔΙΤ). Να σημειωθεί ότι βάσει του μοντέλου των Πρότυπων Προτάσεων, το υπουργείο Υποδομών επιλέγει μια μελέτη – πρόταση που υποβάλλεται από ένα σχήμα και προωθεί σχετικό διαγωνισμό βάσει αυτής, ενδέχεται όμως το έργο να κερδίσει άλλος ενδιαφερόμενος.
Πάντως, ο κ. Ταχιάος έχει εγείρει κατά καιρούς επιφυλάξεις και για το θεσμικό πλαίσιο προαναγγέλλοντας αλλαγές καθώς θεωρεί ότι υπάρχει προβλήματα και αντιφάσεις στον σχεδιασμό που πρέπει να λυθούν. «Θα προχωρήσουν με σύνεση και λογική, δεν θα ανοίγουμε την πλατφόρμα κάθε 3μηνο, ιδίως για έργα μεγάλα. Το υπουργείο θα παρουσιάσει πολύ σύντομα ΚΥΑ με την οποία θα εκσυγχρονίζει το νομοθετικό πλαίσιο για τις πρότυπες προτάσεις, με στόχο να λειτουργεί πιο αποτελεσματικά το μοντέλο», σημείωνε, μεταξύ άλλων, πρόσφατα ο υφυπουργός Υποδομών.
Δεν είναι λύση το πριμ 5% σε αναδόχους
Γενικότερα για τις υποδομές, στο χτεσινό συνέδριο ο κ. Ταχιάος εξέφρασε την πεποίθησή του πως όλα τα μεγάλα έργα που προχωρούν αυτήν την περίοδο θα ολοκληρωθούν παρά τις μεγάλες προκλήσεις «Έχουμε έλλειμμα προσωπικού. Χρειαζόμαστε μελετητές και δεν έχουμε. Χρειαζόμαστε μηχανικούς και δεν έχουμε. Το ίδιο συμβαίνει και με τους τεχνίτες και τους ανειδίκευτους εργάτες. Θα βρούμε λύσεις. Χρειάζονται όμως ρηξικέλευθες λύσεις για να ξεπεράσουμε αυτά προβλήματα».
Τόνισε, όμως, πως οι λύσεις θα πρέπει να είναι σε συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα και να έχουν διάρκεια. «Θέλουμε μόνιμες λύσεις», υπογράμμισε, εκφράζοντας επίσης ενστάσεις και για την παροχή πριμ 5% στους αναδόχους για να προχωρούν τα έργα εντός χρονοδιαγράμματος, ένα εργαλείο που δόθηκε ως μερικό αντιστάθμισμα για την ραγδαία άνοδο του κόστους υλικών, το οποίο όμως, σύμφωνα με τον υφυπουργό, δεν είναι λύση διαρκείας και μπορεί να οδηγήσει και σε διαμάχες με αναδόχους αλλά και προσφυγές σε διαιτησία. Γενικότερα πάντως, θεωρεί ότι ο ιδιωτικός τομέας είναι συνεργάσιμος, αξιόπιστος και θα βρεθούν λύσεις τα προβλήματα.
Τα έργα «επόμενης γενιάς»
Σε σχέση με τα έργα «επόμενης γενιάς», αναφέρθηκε στη Γραμμή 4 του Μετρό που προωθείται, στην επέκταση της Λ. Κύμης όπου είναι προς συμβασιοποίησης (εκκρεμεί εκδίκασης προσφυγής στο ΣτΕ από τον Δήμο Ηρακλείου), αν και σημείωσε ότι υπάρχει διαδικασία για εξασφάλιση χρηματοδότησης, στις επεκτάσεις Αττικής Οδού κ.α., ενώ θεώρησε κρίσιμο να ολοκληρωθούν οι παραχωρήσεις της Αττικής Οδού και της Εγνατίας Οδού.
Για την πρώτη ανέφερε ότι αν υπάρξουν καθυστερήσεις και δεν γίνει το κλείσιμο έως τον Οκτώβριο 2024 τότε ίσως γίνει διαγωνισμός εξπρές για να βγει ανάδοχος συντήρησης/λειτουργίας για το μεταβατικό στάδιο που χρειαστεί (θα επιστρέψει το asset στο δημόσιο), ενώ για τη δεύτερη ανέφερε ότι είναι πολύ σημαντικό στοίχημα και η ολοκλήρωση της παραχώρησης της Εγνατίας Οδού και το δημόσιο είναι εδώ να βοηθήσει σε ότι χρειαστεί προς την κατεύθυνση αυτή.
