Τον «χάρτη» της μελλοντικής αγοράς υδρογόνου σε Ελλάδα και Βουλγαρία επιδιώκουν να αποτυπώσουν ο ΔΕΣΦΑ και η Bulgartransgaz (Διαχειριστές των συστημάτων μεταφοράς φυσικού αερίου στις δύο χώρες), προχωρώντας από κοινού σε Πρόσκληση Ενδιαφέροντος, ώστε να καταγραφεί το ενδιαφέρον εταιρειών για τη χρήση του ανανεώσιμου αερίου.
Κίνητρο για τη συμμετοχή στη διαδικασία έχουν επιχειρήσεις οι οποίες σχεδιάζουν είτε να παράγουν υδρογόνο στην Ελλάδα ή στη Βουλγαρία, είτε να ενσωματώσουν την κατανάλωση ανανεώσιμου αερίου στην παραγωγική τους διαδικασία, είτε να δραστηριοποιηθούν στην εμπορία και την προμήθεια Η2. Οι επιχειρήσεις θα μπορούν να υποβάλουν μη δεσμευτικά αιτήματα σχετικά με τα υπό ανάπτυξη έργα υδρογόνου, ανεξάρτητα από το επίπεδο ωριμότητάς τους, μέχρι τις 30 Νοεμβρίου 2024.
Από τα μη δεσμευτικά αιτήματα, οι δύο Διαχειριστές θα προσδιορίζουν υποψήφιες τοποθεσίες παραγωγής και στις δύο χώρες, καθώς και σημεία παράδοσης στους τελικούς χρήστες. Έτσι, ΔΕΣΦΑ και Bulgartransgaz θα μπορούν να σχεδιάσουν δίκτυα αγωγών, για τη μεταφορά του υδρογόνου από τα κέντρα παραγωγής στα κέντρα κατανάλωσης.
«Αυτή η κοινή προσπάθεια υπογραμμίζει την αμοιβαία δέσμευσή μας για βιώσιμη ενέργεια και ανάπτυξη μιας ισχυρής αγοράς υδρογόνου στην περιοχή, με στόχο την προώθηση της οικονομίας του υδρογόνου στη Νοτιοανατολική Ευρώπη», σημειώνεται χαρακτηριστικά στο κείμενο της κοινής Πρόσκλησης Ενδιαφέροντος.
«Hydrogen Ready» οι νέοι αγωγοί
Ο ΔΕΣΦΑ ήδη προετοιμάζεται για την έλευση της οικονομίας του υδρογόνου στη χώρα μας, κατ' αρχάς κατασκευάζοντας όλους τους νέους αγωγούς μεταφοράς φυσικού αερίου με προδιαγραφές «Hydrogen Ready», ώστε δηλαδή να είναι συμβατοί με τη μεταφορά έως και 100% Η2. Τέτοια έργα είναι ο υπό ανάπτυξη αγωγός που θα επεκτείνει το σύστημα μεταφοράς στη Δυτική Μακεδονία, ο οποίος αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία τον Μάιο του 2025.
Επίσης «Hydrogen Ready» θα είναι οι αγωγοί Καρπερή – Κομοτηνή και Πάτημα – Λιβαδειά, που πρόκειται να κατασκευαστούν για να ενισχύσουν σε πρώτη φάση τη δυναμικότητα μεταφοράς φυσικού αερίου, συμπληρώνοντας το υφιστάμενο δίκτυο στις συγκεκριμένες περιοχές. Δυνατότητα μεταφοράς έως 100% Η2 θα έχει όμως και ο αγωγός ο οποίος θα συνδέσει το σύστημα μεταφοράς με την Πάτρα και ο οποίος θα είναι έτοιμος τον Μάρτιο του 2027.
Επίσης, συμβατός με την οικονομία του υδρογόνου θα είναι ο διασυνδετήριος αγωγός Ελλάδας – Βόρειας Μακεδονίας. Από την άλλη πλευρά, εξαρχής για τη μεταφορά Η2 προορίζεται ο κλάδος που θα κατασκευαστεί στην περιοχή του Αμύνταιου ώστε, όπως έχει γράψει το Insider.gr, να «πρασινίσει» η τηλεθέρμανση της Δυτικής Μακεδονίας, με τη μεταφορά «πράσινου» υδρογόνου που σχεδιάζει να παράγει η εταιρεία Hellenic Hydrogen εντός του πρώην Ατμοηλεκτρικού Σταθμού Αμυνταίου – Φιλώτα.
Η πρώτη φάση για την οικονομία του υδρογόνου
Όσον αφορά τη διακίνηση ανανεώσιμου αερίου, το πρώτο βήμα που σχεδιάζει ο Διαχειριστής είναι με την ανάμειξή του με φυσικό αέριο και τη μεταφορά του μίγματος από το υφιστάμενο σύστημα μεταφοράς. Έτσι, το Η2 θα εγχέεται στο σύστημα από τα κέντρα παραγωγής, θα μεταφέρεται ως μίγμα με φυσικό αέριο μέχρι τα κέντρα κατανάλωσης, όπου θα απομονώνεται από το ορυκτό καύσιμο για να χρησιμοποιηθεί.
Προς αυτή την κατεύθυνση, «σύμμαχο» του Διαχειριστή αποτελεί το γεγονός ότι το ελληνικό σύστημα είναι αρκετά καινούριο. Ως συνέπεια, θα χρειαστούν μικρές αλλαγές για να γίνει πραγματικότητα το εν λόγω σχέδιο.
Μάλιστα, παρά το γεγονός ότι οι σχετικές ευρωπαϊκές Οδηγίες αναφέρουν ότι το ποσοστό πρόσμιξης Η2 θα κινείται στο 2%, στο ελληνικό σύστημα το νούμερο αυτό μπορεί εύκολα να αυξηθεί στο 5%.
Η «ραχοκοκαλιά» Η2
Η λύση αυτή θα επιτρέψει να γίνει πραγματικότητα η μεταφορά των πρώτων ποσοτήτων ανανεώσιμου αερίου. Όταν η αγορά θα αποκτήσει την απαιτούμενη κρίσιμη μάζα, στην αμέσως επόμενη φάση, το σχέδιο του Διαχειριστή είναι να κατασκευαστεί το πρώτο σκέλος της εγχώριας «ραχοκοκαλιάς» Η2, με έναν αγωγό μήκους 540 χλμ, που θα διασχίζει το μεγαλύτερο μέρος της ηπειρωτικής Ελλάδας και θα μεταφέρει αποκλειστικά «πράσινο» υδρογόνο.
Το συγκεκριμένο έργο «συντονίζεται» με ένα ανάλογο δίκτυο της Bulgartransgaz στη Βουλγαρία, μήκους 250 χιλιομέτρων, το οποίο θα επιτρέπει τη διακίνηση ανανεώσιμου αερίου ανάμεσα στις δύο χώρες. Υπενθυμίζεται ότι τα δύο πρότζεκτ υποβλήθηκαν από κοινού στην Κομισιόν και εντάχθηκαν στην νέα 6η λίστα των Έργων Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος (PCI) «Υδρογόνο», γεγονός το οποίο ανοίγει τον δρόμο για τη χρηματοδότηση μέσω του Μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη».
Παράλληλα, οι δύο Διαχειριστές βρίσκονται σε στενή συνεργασία με τους ανάλογους φορείς σε Ρουμανία, Ουγγαρία, Σλοβακία, Τσεχία και Γερμανία, ώστε υδρογόνο από την Ελλάδα να μπορεί να φτάσει στην κεντρική Ευρώπη. Σε αυτή τη δεύτερη φάση, η διακίνηση ανανεώσιμου υδρογόνου θα γίνεται παράλληλα με τη μεταφορά φυσικού αερίου. Στην τρίτη και τελευταία φάση, όταν η αγορά υδρογόνου θα είναι πιο ώριμη, επί της ουσίας στη «ραχοκοκαλιά» Η2 θα συνδεθούν οι νέοι αγωγοί του ΔΕΣΦΑ (π.χ. για τη Δυτική Μακεδονία), οι οποίοι πλέον θα μεταφέρουν κατά 100% υδρογόνο. Έτσι, πλέον θα υπάρχει ένα πλήρες δίκτυο, για τη διακίνηση Η2 σε όλη την επικράτεια, αλλά και για εισαγωγοές-εξαγωγές.
