Η χθεσινή απόφαση του πρώην Προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, για επιβολή δασμών 20% σε προϊόντα προέλευσης Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πρέπει να δημιουργεί σημαντικές ανησυχίες και προκλήσεις για την ελληνική οικονομία.
Το 2024, οι ελληνικές εξαγωγές προς τις Ηνωμένες Πολιτείες ανήλθαν σε 2,411 δισ. ευρώ, γεγονός που καθιστά τις ΗΠΑ τον πέμπτο μεγαλύτερο εξαγωγικό προορισμό για την Ελλάδα. Από την άλλη, οι εισαγωγές από τις ΗΠΑ διαμορφώθηκαν στα 2,143 δισ. ευρώ, υπογραμμίζοντας τη σημασία των εμπορικών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών. Όπως καταλαβαίνει κανείς από τα παραπάνω, ένας εμπορικός πόλεμος μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ στον αγροδιατροφικό τομέα δεν θα αφήσει ανεπηρέαστη και τη χώρα μας.
- Φον ντερ Λάιεν για δασμούς: «Μείζον πλήγμα» στην παγκόσμια οικονομία - Η ΕΕ είναι «έτοιμη να ανταποδώσει»
- Παγκόσμιες αντιδράσεις για τους δασμούς: Η Κίνα ζητά άμεση ακύρωση - Η Βρετανία δεν θα ανταποδώσει άμεσα
Πιο αναλυτικά οι δασμοί του Τραμπ για την Ελλάδα
Η επίδραση των νέων δασμών αναμένεται ιδιαίτερα έντονη στον αγροδιατροφικό τομέα, ο οποίος αντιπροσωπεύει περίπου το 31% των ελληνικών εξαγωγών προς τις ΗΠΑ. Κορυφαία ελληνικά προϊόντα, όπως το ελαιόλαδο, οι επιτραπέζιες ελιές, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, ιδιαίτερα η φέτα, και το κρασί, αντιμετωπίζουν άμεσα το ενδεχόμενο απώλειας της ανταγωνιστικότητάς τους στην αμερικανική αγορά, αφού είναι δύσκολο να απορροφηθούν δασμοί τέτοιου μεγέθους από τους ενδιάμεσους κρίκους της αγοράς πριν τα Ελληνικά προϊόντα φτάσουν στα Αμερικανικά ράφια.
Ειδικότερα, οι δασμοί του Τραμπ αναμένεται να αυξήσουν σημαντικά την τιμή λιανικής πώλησης των ελληνικών προϊόντων για τους Αμερικανούς καταναλωτές, κάτι που είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα οδηγήσει σε μείωση της ζήτησής τους. Ο Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου (ΣΕΟ) ήδη εκφράζει έντονη ανησυχία, καθώς το 2024 οι πωλήσεις ελληνικών κρασιών στις ΗΠΑ έφτασαν τα 19 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας σημαντική άνοδο συγκριτικά με προηγούμενα έτη. Η εφαρμογή των δασμών μπορεί να περιορίσει την ανάπτυξη του ελληνικού κρασιού στην αμερικανική αγορά, η οποία μέχρι πρότινος παρουσίαζε ανοδική τάση και αυξημένη προτίμηση από τους Αμερικανούς καταναλωτές.
Παράλληλα, το ελληνικό ελαιόλαδο και οι επιτραπέζιες ελιές κινδυνεύουν να χάσουν σημαντικό μέρος της ανταγωνιστικής τους δύναμης. Η αύξηση της τιμής τους στις ΗΠΑ θα ευνοήσει αντίστοιχα προϊόντα τρίτων χωρών, όπως της Τουρκίας ή της Τυνησίας, που θα μπορούν να καλύψουν το κενό με πιο προσιτές τιμές για τους καταναλωτές.
Οι επιπτώσεις των δασμών δεν περιορίζονται μόνο σε οικονομικό επίπεδο, αλλά επεκτείνονται και στον κοινωνικό τομέα. Μια ενδεχόμενη μείωση των εξαγωγών θα επιφέρει οικονομικές απώλειες στους Έλληνες παραγωγούς και τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον αγροδιατροφικό τομέα, βραχυπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα. Αυτό με τη σειρά του ενδέχεται να οδηγήσει σε μειωμένη απασχόληση, ιδιαίτερα στις αγροτικές περιοχές, επιδεινώνοντας περαιτέρω τη θέση των ήδη επιβαρυμένων τοπικών οικονομιών.
Επιπλέον, η γενικότερη οικονομική αβεβαιότητα που προκαλείται από τους δασμούς μπορεί να λειτουργήσει αρνητικά και σε άλλους τομείς της οικονομίας. Αν η ΕΕ από την πλευρά της απαντήσει και αυτή με μέτρα, αντίστοιχα των δασμών των ΗΠΑ, θα δημιουργηθούν εκ νέου πληθωριστικές πιέσεις στα αγροδιατροφικά προϊόντα, με κύριους χαμένους, τους ίδιους του καταναλωτές και τελικά η αύξηση αυτή θα επηρεάσει αρνητικά την ανάπτυξη τόσο της Ελλάδας όσο και της Ευρωζώνης γενικότερα.
Συνοψίζοντας, οι δασμοί Τραμπ αποτελούν μια σοβαρή πρόκληση για την ελληνική οικονομία, η οποία καλείται να βρει άμεσα τρόπους διαχείρισης των νέων δεδομένων, ενδεχομένως μέσω ενίσχυσης άλλων αγορών ή αναζήτησης νέων στρατηγικών προώθησης των προϊόντων της.
Ένας πολύπλευρος εμπορικός πόλεμος έχει ήδη ξεκινήσει…
