Στο δεύτερο εξάμηνο του 2016 προβλέπει η Euler Hermes Hellas Ανώνυμη Ασφαλιστική Εταιρεία Πιστώσεων να υπάρξει επιστροφή σε θετικούς ρυθμούς μεταβολής του ΑΕΠ. Στην παρουσίαση μελέτης της εταιρείας, σχετικά με τις οικονομικές και εμπορικές εξελίξεις στην Ελλάδα και διεθνώς, καθώς και για τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις που παρουσιάζονται για τις ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις, επισημάνθηκε ότι η αναδιάρθρωση του τραπεζικού συστήματος στην Ελλάδα και η ανάκαμψη της εγχώριας εμπιστοσύνης θα επιτρέψουν αύξηση των πιστώσεων έως το τέλος του 2016.
Θέμα μηνών η άρση των capital controls
Η οικονομολόγος της Euler Hermes για την Ευρώπη, Άννα Μποάτα απάντησε σε ερώτηση δημοσιογράφου: «Εξακολουθεί να είναι ευαίσθητο το πολιτικό περιβάλλον στη χώρα, αλλά δεν είναι κάτι καινούργιο αυτό για την ελληνική οικονομία. Η Ελλάδα έχει κατανοήσει ότι πρέπει να γίνουν γρήγορα οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, αλλά, ταυτόχρονα, πρέπει να σημειωθεί ότι καμία κυβέρνηση δεν μπορεί να αποφύγει τις αντιστάσεις και τις αντιδράσεις. Ωστόσο, εκτιμούμε ότι δεν θα γίνουν εφέτος εκλογές και θα ολοκληρωθεί η αξιολόγηση».
Η ίδια σημείωσε ότι ίσως η άρση των capital controls να μην γίνει Ιούνιο ή Ιούλιο, αλλά είναι θέμα μηνών και συμπλήρωσε: «Η ολοκλήρωση της αξιολόγησης θα οδηγήσει σε αύξηση της εμπιστοσύνης των επιχειρήσεων και των καταναλωτών, ενώ πάντα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη για την πορεία προς την ανάπτυξη και τα όσα συμβαίνουν στο διεθνές περιβάλλον. Πάντως, πέρυσι τον Ιούλιο όλοι περίμεναν ότι μπορεί να φύγει η Ελλάδα από το ευρώ κι εμείς αναγνωρίζαμε ότι υπήρχε πίεση, αλλά πιστεύουμε ακράδαντα στις ευρωπαϊκές προοπτικές της».
Ακόμη, σημειώθηκε ότι υπήρξε αύξηση των επισφαλειών στις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στη χώρα το 2015 με τον κλάδο των κατασκευών να έχει μια ακόμη δύσκολη χρονιά, αντίθετα, όμως, το λιανεμπόριο πήγε καλύτερα το 2015 με θετικές εξελίξεις στα σούπερ μάρκετ, ενώ και ο τομέας της αγροδιατροφής δείχνει αντιστάσεις με εταιρείες που εμφανίζουν καλά αποτελέσματα.
Ακόμη, υπογραμμίστηκε ότι στην πορεία προς την ανάπτυξη το υψηλό χρέος της χώρας είναι εμπόδιο.
Η ανάλυση
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ανάλυσης, τα capital controls έπληξαν το εμπόριο στην Ελλάδα και ακύρωσαν τη θετική επίπτωση της θεαματικής πτώσης των διεθνών τιμών του πετρελαίου.
Οι βασικότεροι παράγοντες που αποδυνάμωσαν την ελληνική οικονομία το 2015, είναι, σύμφωνα με την ανάλυση, οι εξής:
- Οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων που επηρέασαν τις εμπορικές συναλλαγές (που επέστρεψαν στα επίπεδα του 2005) και στην ουσία ακύρωσαν την όποια θετική επίδραση των χαμηλών τιμών πετρελαίου στο λιανεμπόριο.
- Η αδυναμία του εγχώριου τραπεζικού κλάδου, η οποία περιόρισε τη δυνατότητα χρηματοδότησης του ιδιωτικού τομέα και διατήρησε τα επιτόκια σε υψηλό επίπεδο (>5% για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις) σε σύγκριση με την υπόλοιπη ευρωζώνη.
Οι προβλέψεις για την Ελλάδα
Η κ. Μποάτα δήλωσε πως η Ελλάδα αναμένεται να επιστρέψει σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης κατά το δεύτερο μισό του 2016, όταν τα capital controls αναμένονται να έχουν χαλαρώσει αισθητά. Παρ' όλα αυτά, το ΑΕΠ θα παραμείνει σε πτώση το 2016, καθώς αρκετοί είναι οι παράγοντες που έχουν αποδυναμώσει την ελληνική οικονομία. Συνολικά, η ανάκαμψη του ιδιωτικού τομέα εξακολουθεί να υστερεί, με τον κύκλο εργασιών των επιχειρήσεων να βρίσκεται σε πτώση, ενώ σημειώνεται και μειωμένη κερδοφορία, λόγω της έλλειψης χρηματοδότησης και της αυξανόμενης φορολογικής επιβάρυνσης. Συνολικά, οι εταιρικές επισφάλειες αναμένεται να αυξηθούν κατά 5% το 2016, για ένατη διαδοχική χρονιά, μετά από μία αύξηση +10% το 2015. Στη συνέχεια, αναφέρθηκαν οι τρεις άξονες της οικονομίας στους οποίους μπορεί να βασιστεί η αναπτυξιακή πορεία.
Ιδιωτικοποιήσεις
Το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων είναι ένα θετικό στοιχείο, όπως αναφέρθηκε. Συγκεκριμένα, η ιδιωτικοποίηση του λιμανιού του Πειραιά και τα 350 εκατομμύρια ευρώ προγραμματισμένων επενδύσεων τα επόμενα πέντε χρόνια προοιωνίζονται νέες εισαγωγικές/εξαγωγικές σχέσεις, κυρίως με την Ασία. Αυτό εκτιμάται ότι θα βοηθήσει την Ελλάδα να αντιμετωπίσει τον ανταγωνισμό στη Μεσόγειο και να εκμεταλλευτεί την ευνοϊκή γεωγραφική της θέση. Ακόμη, η Fraport, η οποία κέρδισε το διαγωνισμό για τη μίσθωση 14 περιφερειακών αεροδρομίων, έχει δεσμευθεί να επενδύσει 330 εκατομμύρια για την αναβάθμιση των τερματικών σταθμών κατά τα πρώτα τέσσερα χρόνια και συνολικά 1,4 δισ. ευρώ για τις επόμενες τέσσερις δεκαετίες.
Η ανάκαμψη του Ιράν
Η άρση των διεθνών κυρώσεων θα επηρεάσει σημαντικά το εμπόριο, με τις εξαγωγές και τις εισαγωγές να καταγράφουν εν δυνάμει αύξηση κατά +20% το 2016 και τις εισαγωγές να αυξάνονται περαιτέρω κατά +13% το 2017. Θα υπάρξουν ευκαιρίες για τους Έλληνες εξαγωγείς στα ιρανικά μέταλλα, τα μηχανήματα και τον εξοπλισμό, την αυτοκινητοβιομηχανία, καθώς και τις αγορές τροφίμων. Παράλληλα, τα ελληνικά διυλιστήρια ήταν ήδη σημαντικός αγοραστής ιρανικού αργού πετρελαίου, πριν από τις κυρώσεις, σε ποσοστό 26% των εισαγωγών ελληνικού αργού πετρελαίου και έχει εκ νέου ευκαιρίες για επενδύσεις στη χώρα αυτή.
Ο τουρισμός
Αποτελώντας το 8% του ΑΕΠ το 2015 με περισσότερους από 26 εκατομμύρια επισκέπτες, ο τουρισμός παραμένει ένας από τους κύριους πυλώνες ανάπτυξης της χώρας. Παραδοσιακά, οι τουρίστες προέρχονται από τη Βόρεια Ευρώπη (Ηνωμένο Βασίλειο, Γερμανία, Ολλανδία) και άλλες χώρες-μέλη τις ΕΕ, όπως η Γαλλία και η Ιταλία, ενώ αυξάνονται και οι ροές από νέες χώρες προέλευσης, όπως η Βουλγαρία, η Ρουμανία και η Πολωνία.
Η παγκόσμια οικονομία
Ο ρυθμός ανάκαμψης της παγκόσμιας οικονομίας θα παραμείνει κάτω του 3% το 2016 και το 2017, λόγω της αποκλίνουσας τάσης μεταξύ των αναδυόμενων αγορών (που αναμένονται εφέτος να φτάσουν στο +3,8%, μετά από ένα ταραχώδες 2015) και των προηγμένων αγορών που θα σημειώσουν μια ισχνή ανάπτυξη της τάξεως του +2%. Το παγκόσμιο εμπόριο αναμένεται να βελτιωθεί με αργό ρυθμό το 2016 (+0,9% σε αξία και +3,6% σε όγκο), καθώς οι τιμές θα παραμένουν ανασταλτικός παράγοντας, λόγω του τέλους του φθηνού δολαρίου, της πτώσης των τιμών των βασικών εμπορευμάτων και της βραδύνουσας παγκόσμια ζήτησης.
«Το παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον θα παραμείνει υποτονικό τους επόμενους μήνες» ανέφερε η κ. Μποάτα. «Η πολύ μικρή αύξηση του παγκόσμιου ΑΕΠ για το 2016 αντανακλά την οικονομική επιβράδυνση της Κίνας, τη διαρκή αστάθεια των αγορών, την περαιτέρω αύξηση των επιτοκίων στις ΗΠΑ, την πτώση των τιμών των βασικών εμπορευμάτων, την αβεβαιότητα του παγκόσμιου πολιτικού περιβάλλοντος και την αύξηση των εταιρικών επισφαλειών (+1%, παγκοσμίως, εφέτος, η πρώτη αύξηση από το 2009). Τα συστατικά για μια αξιοσημείωτη παγκόσμια οικονομική ανάκαμψη το 2016 απουσιάζουν. Παρ’ όλα αυτά, το 2016 φαίνεται να είναι η χρονιά της ευρωζώνης, καθώς στις περισσότερες χώρες σημειώνεται μία ήπια ανάπτυξη και θα καταγραφεί ανάπτυξη της τάξεως του +1,7%, το υψηλότερο ποσοστό από το 2007».
