Η αύξηση των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων είναι το «μικρότερο κακό» που μπορεί να προκύψει από μια κλιμάκωση της ιταλικής πολιτικής κρίσης. Οι πλέον σοβαρές επιπτώσεις αφορούν στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) και στο πλήγμα που θα δεχόταν από μια σοβαρή υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ιταλίας.
Η ραγδαία επιδείνωση των ιταλικών ομολόγων δημιουργεί τις τελευταίες εβδομάδες μεγάλο άγος στους επενδυτές. Το ιταλικό δεκαετές ομόλογο σημείωσε χθες απόδοση 2,7%, με το spread, να διαμορφώνεται στις 235 μονάδες βάσης. Είναι χαρακτηριστικό πως το ελληνικό δεκαετές ομόλογο κατέγραψε χθες απόδοση 4,47% με το spread, δηλαδή τη διαφορά απόδοσης με το γερμανικό ομόλογο αναφοράς, να διαμορφώνεται στις 413 μονάδες βάσης, όταν στις 2 Μάιου η σχετική διαφορά ήταν στις 331 μονάδες βάσης!
Ωστόσο, η επιδείνωση της κρίσης στην Ιταλία είναι ικανή να οδηγήσει στην αύξηση του κόστους δανεισμού όχι μόνον της Ελλάδος, αλλά ακόμη και του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας. Ο ESM έχει συνολικά καταβεβλημένο κεφάλαιο ύψους 80,55 δισ. ευρώ ή 11% του συνολικού εγγεγραμμένου κεφαλαίου ύψους 704,8 δισ. ευρώ. Η Ιταλία είναι ο τρίτος μεγαλύτερος μέτοχος του ESM συμμετέχοντας με ποσοστό 17,79% στο μετοχικό του κεφάλαιο. Συνολικά η χώρα έχει συμμετοχή 125 δισ. ευρώ στο μετοχικό κεφάλαιο του ESM, εκ των οποίων έχει καταβάλει τα 14 δισ. ευρώ.
Μια επιδείνωση της πιστοληπτικής ικανότητας των κύριων μετόχων του ESM, ιδιαίτερα εάν συσχετίζεται με συστημική κρίση, θα προκαλούσε σημαντική πίεση στις αξιολογήσεις του ESM.
Ο ESM είχε υποβαθμιστεί το 2015 όταν υποβαθμίστηκε η γαλλική οικονομία από τους οίκους αξιολόγησης και το ενδεχόμενο αυτό να επαναληφθεί και με την περίπτωση της Ιταλίας είναι κάτι που αυξάνεται ημέρα με την ημέρα.
Αυτό θα είχε άμεση επίπτωση στο κόστος δανεισμού του ESM και συνακόλουθα στο κόστος των χωρών που δανείζονται από αυτόν. Έτσι, ο μηχανισμός διάσωσης της ευρωζώνης θα δεχόταν ένα σοβαρό πλήγμα, καθώς θα μειωνόταν αισθητά η αποτελεσματικότητα του.
