Μπορεί η Ελλάδα να είναι στην ευρωζώνη, αλλά οι επενδυτές την κατατάσσουν ως αγορά στις αναδυόμενες οικονομίες (emerging markets) και αντίστοιχα λαμβάνουν και τις επενδυτικές τους αποφάσεις.
Η κατάταξη της χώρας μας στις emerging markets γίνεται λόγω της αξιολόγησης «ΒΒ-« που λαμβάνει από τους οίκους πιστοληπτικής διαβάθμισης και η οποία για τους επενδυτές σημαίνει πως η χώρα έχει ρίσκο αναδυόμενης αγοράς.
Και εάν το τελευταίο διάστημα τα ελληνικά ομολόγα και οι ελληνικές τραπεζικές μετοχές είναι υπό πίεση, αυτό οφείλεται στο ότι μπαίνουν στο ίδιο «καλάθι» με τα assets των αναδυομένων οικονομιών, τα οποία είναι στο επίκεντρο των ρευστοποιήσεων.
Και το παράδοξο στην περίπτωση αυτή είναι πως αν και τα ελληνικά χρεόγραφα δεν κινδυνεύουν από το δολαριακό κίνδυνο όπως τα ομολόγα αναδυομένων οικονομιών, ωστόσο τυγχάνουν της ίδιας μεταχείρισης με εκείνα χωρών της Νότιας Αμερικής, της Τουρκίας, της Νότιας Αφρικής, κ.α.. Ο λόγος αυτός έχει να κάνει με το υπέρογκο ελληνικό χρέος που είναι ο «συνδετικός κρίκος» της Ελλάδος με τις emerging markets.
Οι αναδυόμενες αγορές πλήττονται από το ισχυρότερο δολάριο που καθιστά πιο δύσκολη την αποπληρωμή των χρεών τους. Και αυτά τα χρέη είναι διόλου ευκαταφρόνητα. Τα τελευταία στοιχεία από το Διεθνές Χρηματοοικονομικό Ινστιτούτο (IIF) δείχνουν ότι το χρέος στις αναδυόμενες αγορές, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας, αυξήθηκε από 9 τρισ. δολάρια το 2002, σε 21 τρισ. δολάρια το 2007 και σε 63 τρισ. δολάρια το 2017.
Υπό το φόβο που προκαλεί η εξυπηρέτηση αυτού του χρέους το δίλημμα των επενδυτών είναι εάν θα διατηρήσουν την έκθεσή τους στις αναδυόμενες οικονομίες ή θα κάνουν ένα βήμα πίσω. Αν και οι υψηλότεροι κίνδυνοι αποφέρουν υψηλότερες αποδόσεις, τα θεμελιώδη στοιχεία της αγοράς σήμερα δεν προσφέρονται για αισιόδοξα σενάρια.
Την ίδια στιγμή, αναπτύσσονται «αντίρροπες δυνάμεις», καθώς τα αυξανόμενα επιτόκια στις ΗΠΑ και σε άλλες μεγάλες οικονομίες οδηγούν τους επενδυτές που ψάχνουν αποδόσεις στις ανεπτυγμένες αγορές. Αυτό κάνει πολλούς να μιλούν για επικείμενο σκάσιμο της «φούσκας» των αναδυόμενων αγορών.
Και η ανησυχία αυτή αποτυπώνεται στο ταμπλό. Ο δείκτης MSCI Emerging Markets από την αρχή του έτους υποχωρεί κατά 10%, το Vanguard FTSE Emerging Markets ETF χάνει 9,78% και το Schwab Emerging Markets Equity ETF χάνει 7,37%.
Και οι ομοιότητες με τα ελληνικά assets δεν είναι τυχαίες. Από την αρχή του 2018 η απόδοση του δεκαετούς ελληνικού ομολόγου σημειώνει αύξηση 8,14% και σήμερα ανέρχεται στο απογοητευτικό 4,56%, ενδεικτικό της συσχέτισης της ελληνικής οικονομίας με τις αναδυόμενες. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, το spread, ήτοι η απόδοση του δεκαετούς ελληνικού ομολόγου με το γερμανικό, έχει ανέλθει στις 421 μονάδες βάσης.
Η πτώση στις ελληνικές τραπεζικές μετοχές είναι πολλαπλάσια, καθώς επιβαρύνεται και από τις αυξημένες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σε επίπεδο «κόκκινων» δανείων και λειτουργικής κερδοφορίας. Σε βάθος δωδεκαμήνου ο τραπεζικός δείκτης καταγράφει απώλειες 31,31%, ενώ σε βάθος τριμήνου η πτώση διαμορφώνεται στο 25,59%.
Δεδομένου ότι η κατάσταση στις αναδυόμενες οικονομίες δείχνει πως θα επιδεινωθεί η μοναδική ελπίδα της Ελλάδος να ξεφύγει από αυτό το σπιράλ είναι να αναβαθμιστεί από τους οίκους αξιολόγησης σε κατηγορία επενδυτικής βαθμίδας (ΒΒΒ-). Ωστόσο, σύμφωνα με αναλυτές και επενδυτικούς οίκους, αυτό δεν αναμένεται να γίνει νωρίτερα από τις εθνικές εκλογές του 2019.
