Την χειρότερη επίδοση στην ευρωζώνη στην ανάκτηση μη εξυπηρετούμενων ενυπόθηκων δανείων καταγράφει η Ελλάδα σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιοποίησε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Τα στοιχεία περιλαμβάνονται σε έκθεση της ΕΚΤ για τα πλαίσια αφερεγγυότητας στην ευρωζώνη, από την οποία προκύπτει πως οι ελληνικές τράπεζες είναι ουραγοί τόσο στον αριθμό ανάκτησης μη εξυπηρετούμενων ενυπόθηκων δανείων, όσο και στο χρόνο που επιτυγχάνουν την ανάκτηση.
Από την εν λόγω έκθεση προκύπτει πως τα τελευταία πέντε χρόνια δίνεται διεθνώς ολοένα και μεγαλύτερη προσοχή στο ρόλο που διαδραματίζουν τα νομοθετικά πλαίσια αφερεγγυότητας στην αντιμετώπιση των «κόκκινων» δανείων και στον καθαρισμό των ισολογισμών των τραπεζών.
Όπως αναφέρεται, τα πιο αποτελεσματικά συστήματα αφερεγγυότητας και κανονιστικής ρύθμισης επιτρέπουν μια πιο προβλέψιμη, ταχύτερη και λιγότερο δαπανηρή επίλυση του χρέους, μειώνοντας έτσι τις εξωτερικές επιπτώσεις στους τραπεζικούς ισολογισμούς και στην ευρύτερη οικονομία.
Κατά την ΕΚΤ, τα πλαίσια αφερεγγυότητας θεωρούνται συνήθως αποτελεσματικά εάν εξασφαλίζουν ότι το μη βιώσιμο κομμάτι του χρέους διευθετείται γρήγορα και το βιώσιμο χρέος αναδιοργανώνεται αποτελεσματικά και με βιώσιμο τρόπο.
Αυτό προϋποθέτει μια ποιοτική νομοθεσία, η οποία καθορίζει με σαφήνεια τους όρους για την έναρξη των διαδικασιών αφερεγγυότητας ή την έγκαιρη αναδιάρθρωση του χρέους, περιγράφει επαρκώς τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του πιστωτικού φορέα και του οφειλέτη και περιγράφει τα βήματα που πρέπει να ακολουθηθούν μετά την έναρξη της διαδικασίας.
Η έκθεση της ΕΚΤ δείχνει ότι υπάρχει μεγάλη ετερογένεια στην αποτελεσματικότητα των καθεστώτων αφερεγγυότητας στη ζώνη του ευρώ.
Ενώ ορισμένες χώρες όπως η Φινλανδία, η Ιρλανδία, το Βέλγιο και η Ολλανδία φαίνεται να έχουν τις καλύτερες επιδόσεις, οι άλλες χώρες της Νότιας και Ανατολικής Ευρώπης και της Βαλτικής εξακολουθούν να υστερούν. Έτσι, αν και η βαθμολογία της ζώνης του ευρώ στο σύνολό της είναι πολύ κοντά στον μέσο όρο του ΟΟΣΑ, ανά χώρα οι διαφορές είναι μεγάλες.
Το ποσοστό ανάκτησης μη εξυπηρετούμενων ενυπόθηκων δανείων κυμαίνεται από περίπου 35% στην Ελλάδα έως το 91% στη Φινλανδία και ο χρόνος ανάκτησης των πιστώσεων κυμαίνεται από 4 έτη στη Σλοβακία έως 4 μήνες στην Ιρλανδία!
Δεν είναι τυχαίο πως ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός της ΕΚΤ (SSM) εξετάζοντας προ ημερών χαρτοφυλάκια ενυπόθηκων επιχειρηματικών δανείων ελληνικών τραπεζών διαπίστωσε πως οι ρυθμίσεις που έχουν εφαρμοστεί στις περιπτώσεις αυτές δεν ήταν οι ενδεδειγμένες και πως έπρεπε τα δάνεια να είχαν διασφαλιστεί με πιο ριζικές μεθόδους.
Ο SSM δίνει διαχρονικά βάρος στο δείκτη «Καθαρός δανεισμός προς EBITDA» που δείχνει την ικανότητα αποπληρωμής του δανεισμού από τη λειτουργική κερδοφορία (EBITDA) της εταιρείας.
Με τα σημερινά δεδομένα, εταιρείες με υψηλό δείκτη (μεγαλύτερο από 6) θεωρούνται υπερ-δανεισμένες με βάση το EBITDA και μη βιώσιμες, ενώ εταιρείες με «Καθαρό δανεισμό προς EBITDA» σε επίπεδα έως του 6 θεωρούνται «λογικά» δανεισμένες. Στην αξιολόγηση αυτή σημαντικό ρόλο παίζει και η φύση της δραστηριότητας της εταιρείας. Έτσι, εταιρείες εκμετάλλευσης ακινήτων και ναυτιλιακές εταιρείες δικαιολογούν υψηλότερα επίπεδα δανεισμού από εταιρείες χωρίς σημαντικά στοιχεία ενεργητικού.
Σε κάθε περίπτωση, το υφιστάμενο πλαίσιο αφερεγγυότητας που έχουν υποδείξει οι θεσμοί στις τράπεζες ξεκάθαρα ορίζει πως ένας δείκτης «καθαρού δανεισμού προς EBITDA» άνω του 6, απαιτεί από τις τράπεζες να προχωρούν σε άμεσα μέτρα διασφάλισης των συμφερόντων τους και όχι σε ήπιες αναδιαρθρώσεις δανείων.
