Η παράταση της λειτουργίας του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) κατά δύο χρόνια, έως το 2022, αποφασίσθηκε για ένα και μόνον λόγο από τους δανειστές της Ελλάδος. Διότι οι ελληνικές τράπεζες δεν μπόρεσαν την τελευταία τριετία να χαρακτηριστούν επενδύσιμες και να προσελκύσουν νέους επενδυτές και νέα κεφάλαια.
Τα λάθη στρατηγικής που έγιναν από θεσμούς και ελληνικές αρχές την τελευταία οκταετία στον τρόπο κεφαλαιακής στήριξης των ελληνικών τραπεζών, αλλά και το πλήθος οικονομικών ατασθαλιών που διαρκώς αναφύονται από το τραπεζικό σύστημα και κλονίζουν την επενδυτική εμπιστοσύνη, έχουν καταστήσει τις ελληνικές τράπεζες παρίες μέσα στο Ευρωσύστημα.
Χθες από το βήμα του συνεδρίου της Capital+Vision στην Αθήνα ο διευθύνων σύμβουλος του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας Μάρτιν Τζούρντα, ανέφερε μια πικρή αλήθεια. Ότι η απουσία εύρωστων επενδυτών από τις ελληνικές τράπεζες, ικανών να μπουν σε μεγάλες αυξήσεις κεφαλαίου αναγκαστικά παρατείνει το ρόλο και τη χρησιμότητα του ΤΧΣ ως «επενδυτή τελευταίας καταφυγής».
«Δεν βλέπουμε να έχουμε στρατηγικούς εταίρους ή μετόχους που να μπορούν να φέρουν την αλλαγή στις τράπεζες και ηγηθούν. Για το λόγο αυτό ο ρόλος του ΤΧΣ είναι σημαντικός όσον αφορά στις τράπεζες», τόνισε.
Ο Μάρτιν Τζούρντα έδειξε πάντως πως το ΤΧΣ δεν έχει επεξεργαστεί στρατηγικής αξιοποίησης του 18% που διαθέτει σήμερα στις ελληνικές τράπεζες. Μένοντας σε γενικολογίες είπε πως το «όραμά» του ΤΧΣ είναι να υπάρξουν στρατηγικοί επενδυτές οι οποίοι θα αγοράσουν κομμάτι των ελληνικών τραπεζών και θα φέρουν ρευστότητα, η οποία θα καλύψει τα κεφαλαιακά ελλείμματα από τα «κόκκινα» δάνεια και θα βοηθήσει την ελληνική οικονομία όσον αφορά στις επενδύσεις.
Πάντως, καθώς ημέρα με την ημέρα έρχονται στο φως όλο και περισσότερες περιπτώσεις μεγάλων επιχειρήσεων που αδυνατούν να εξυπηρετήσουν τα ήδη – ευνοϊκά- ρυθμισμένα δάνεια τους προς τις τράπεζες, η κατάσταση φαίνεται πως απέχει από το να εξομαλυνθεί.
Στη βάση αυτή ήδη αναλαμβάνονται πρωτοβουλίες για την επιτάχυνση του ειδικού εγγυητικού σχήματος (Asset Protection Scheme), που θα εφαρμοστεί με στόχο την κεφαλαιακή ανακούφισή των τραπεζών και την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του μεγάλου προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Η κυβέρνηση εξετάζει να εφαρμόσει το εγγυητικό σχήμα που εφάρμοσε η Ιταλία, καθώς θεωρεί πως αυτό δεν θα σκοντάψει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και δεν θα θεωρηθεί αθέμιτη κρατική ενίσχυση.
Στη βάση του μοντέλου αυτού στις τιτλοποιήσεις δανείων που θα πραγματοποιούν τα τραπεζικά ιδρύματα το Δημόσιο θα εγγυάται τα senior ομόλογα, τα οποία σήμερα επιβαρύνουν ως risk assets τα κεφάλαια των τραπεζών. Ουσιαστικά η κρατική εγγύηση θα εξουδετερώνει το κίνδυνο και θα ανεβάζει την τιμή των ομολόγων, βελτιώνοντας την τιμή του τιτλοποιημένου χαρτοφυλακίου, αλλά και τους κεφαλαιακούς δείκτες των τραπεζών.
Ωστόσο, υπάρχουν δύο κρίσιμες παράμετροι για να προχωρήσει το Asset Protection Scheme και να μην απορριφτεί είτε από την Κομισιόν, είτε από τους επενδυτές.
Αρχικά θα πρέπει να προσδιοριστεί το ύψος της προμήθειας που θα λαμβάνει το Δημόσιο για την χορήγηση της κρατικής εγγύησης. Χωρίς την προμήθεια αυτή το Asset Protection Scheme θα χαρακτηριζόταν ως αθέμιτη κρατική ενίσχυση από την ΕΕ και ως εκ τούτου η επιβολή της είναι απαραίτητη.
Όμως το ύψος της προμήθειας που θα δίνεται από τις τράπεζες στο Δημόσιο, για τη χρήση της κρατικής εγγύησης θα ενσωματώνεται στο κουπόνι των τιτλοποιημένων προϊόντων που θα εκδίδουν οι τράπεζες επηρεάζοντας έτσι την τιμολόγησή τους. Έτσι, σε δεύτερη φάση θα πρέπει να τρέξουν σενάρια για το πώς θα μπορούσε να υπάρξει ένα κουπόνι αρκετά ελκυστικό για τους επενδυτές και παράλληλα βιώσιμο για τις τράπεζες.
