Ροή
Παράνομες χρηματικές γονικές παροχές μέσω κατάθεσης μετρητών σε τραπεζικούς λογαριασμούς και τριγωνικές συναλλαγές μεταξύ γονέων και παιδιών, αποκαλύπτουν οι έλεγχοι του φοροελεγκτικού μηχανισμού μετά την καθιέρωση του αφορολόγητου ορίου των 800.000 ευρώ στις γονικές παροχές. Οι παραβάτες βρίσκονται αντιμέτωποι με φόρους και πρόστιμα.
Μάλιστα, χιλιάδες υποθέσεις έχουν φτάσει στη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών με τους φορολογούμενους να ζητούν να ακυρωθούν οι φόροι και τα πρόστιμα που τους έχει επιβάλει η εφορία. Οι περισσότερες προσφυγές αφορούν γονικές παροχές χρηματικών ποσών από 10.000 έως και 200.000 ευρώ οι οποίες δεν έγιναν με μεταφορά των ποσών μέσω τραπεζών αλλά με μετρητά κατά παράβαση του νόμου. Στην πλειονότητα τους οι προσφυγές απορρίφθηκαν και οι φορολογούμενοι καλούνται να πληρώσουν χιλιάδες ευρώ.
Μετά την καθιέρωση του αφορολόγητου ορίου των 800.000 ευρώ στις γονικές παροχές μεταξύ συγγενών της πρώτης κατηγορίας (σύζυγοι, γονείς, παιδιά, εγγόνια) χιλιάδες δηλώσεις υποβλήθηκαν στην πλατφόρμα myProperty της ΑΑΔΕ. Στο «μάτι» των φορο-ελεγκτών βρέθηκαν οι δηλώσεις χρηματικών γονικών παροχών οι οποίες διασταυρώθηκαν με τα στοιχεία των τραπεζών. Ο έλεγχος αποκάλυψε υποθέσεις δωρεών χρηματικών ποσών από τους γονείς στα παιδιά ή τους παππούδες και τις γιαγιάδες στα εγγόνια τους οι οποίες δεν πραγματοποιήθηκαν με μεταφορά των ποσών μέσω τραπεζών όπως ορίζει ο νόμος αλλά με κατάθεση μετρητών στον τραπεζικό λογαριασμό του δωρεοδόχου που σε αυτή τη περίπτωση δεν ισχύει το αφορολόγητο όριο και θα έπρεπε να καταβληθεί φόρος 10%.
Επίσης εντοπίστηκαν περιπτώσεις εικονικών γονικών παροχών σε πρόσωπα τα οποία δεν δικαιούνται το αφορολόγητο των 800.000 ευρώ. Χαρακτηριστική είναι η υπόθεση με παιδί που δώρισε χρήματα στον πατέρα ή τη μητέρα του και ο γονέας μέσα στην ίδια ημέρα με γονική παροχή έδωσε τα χρήματα στο άλλο του παιδί. Έτσι με ενδιάμεσο τον γονέα τα χρήματα περάσανε από τον έναν αδελφό στον άλλο χωρίς να καταβληθεί φόρος ενώ η ισχύουσα νομοθεσία ορίζει ότι στις δωρεές χρημάτων μεταξύ αδελφών δεν ισχύει το αφορολόγητο των 800.000 ευρώ και επιβάλλεται φόρος 20% από το πρώτο ευρώ. Σημειώνεται ότι στις διαδοχικές γονικές παροχές η εφορία ελέγχει το χρονικό διάστημα που έχει μεσολαβήσει μεταξύ των διαδοχικών δωρεών και σε περίπτωση που είναι μικρότερο των έξι μηνών η συναλλαγή θεωρείται ύποπτη και μπαίνει στο στόχαστρο του ελεγκτικού μηχανισμού.
Τι ισχύει
Το νομοθετικό καθεστώς για τις γονικές παροχές και δωρεές προβλέπει:
1. Το αφορολόγητο των 800.000 ευρώ αφορά γονικές παροχές και δωρεές οποιασδήποτε φύσεως περιουσίας (κινητής, ακίνητης, απαίτησης) με δωρεοδόχους μόνο τα πρόσωπα της α’ κατηγορίας (σύζυγος, μέρος συμφώνου συμβίωσης, τέκνα, εγγόνια και γονείς) και όχι αδέρφια, ανίψια, θείους και άλλους συγγενείς.
2. Για να ισχύσει το αφορολόγητο όριο οι χρηματικές γονικές παροχές και δωρεές θα πρέπει να αποδεικνύονται με μεταφορά χρημάτων μέσω χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων ενώ αν γίνουν με μετρητά φορολογούνται με αυτοτελή συντελεστή 10% από το πρώτο ευρώ.
3. Στις περιπτώσεις διαδοχικών δωρεών μεταξύ προσώπων της α’ κατηγορίας, με συνέπεια εν τέλει να λαμβάνει χώρα δωρεά μεταξύ προσώπων που δεν ανήκουν στην κατηγορία αυτή (π.χ. δωρεά από τέκνο σε γονέα και εν συνεχεία δωρεά από αυτόν τον γονέα σε άλλο τέκνο), η εφορία διερευνά τις πραγματικές συνθήκες και τη σκοπιμότητα των δωρεών αυτών, καθώς και το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε μεταξύ αυτών, για να διαπιστωθεί αν τίθεται θέμα καταστρατήγησης των ευνοϊκών διατάξεων. Στις περιπτώσεις που αποδεικνύεται ότι ο τελικά ωφελούμενος από τις διαδοχικές δωρεές είναι πρόσωπο που δεν ανήκει στην α’ κατηγορία δικαιούχων και ότι οι διαδοχικές δωρεές έχουν γίνει προς τον σκοπό αυτό, τότε επιβάλλεται φόρος χωρίς αφορολόγητο όριο. Κρίσιμο είναι το χρονικό διάστημα που έχει μεσολαβήσει μεταξύ των διαδοχικών δωρεών. Εάν αυτό είναι σύντομο, ενδεικτικά όχι μεγαλύτερο των έξι μηνών, προκύπτει ισχυρή ένδειξη ότι, κατ’ αρχήν, οι διαδοχικές δωρεές έχουν γίνει προς τον σκοπό αυτό και, εφόσον ο σκοπός καταστρατήγησης τεκμηριώνεται και από τα υπόλοιπα στοιχεία και πραγματικά περιστατικά, επιβάλλεται εις βάρος του τελευταίου (πραγματικού) δωρεοδόχου φόρος δωρεών, ως η δωρεά να είχε πραγματοποιηθεί απευθείας από τον πραγματικό δωρητή προς τον τελικό δικαιούχο αυτής.
