Ροή
Ακυρώσεις συνεδρίων, μείωση των κρατήσεων, διακοπή των αεροπορικών συνδέσεων, επιστροφές προκαταβολών, αλλαγή της πολιτικής ακυρώσεων και «ερημωμένα» ξενοδοχεία ειδικά στην Αττική είναι το σκηνικό που έχει διαμορφωθεί στη χώρα εξαιτίας της πανδημίας του κορονοϊού. Φορείς του τουρισμού αναφέρουν πως η περίοδος του Πάσχα η οποία εισφέρει παραδοσιακά το 10-15% των εσόδων της χρονιάς έχει ήδη χαθεί, ενώ φόβοι εκφράζονται και για τον πρώτο μήνα της θερινής τουριστικής περιόδου, τον Μάιο, οι ακυρώσεις για τον οποίο αυξάνονται εκθετικά. Όσο μάλιστα οι ταξιδιωτικές οδηγίες των χωρών πληθαίνουν και μετά και την προσωρινή διακοπή της αεροπορικής σύνδεσης της Ευρώπης με την Αμερική, πολλοί ισχυρίζονται ότι ο τζίρος της χρονιάς δύσκολα θα ανακάμψει όσο καλά κι αν κινηθεί η θερινή περίοδος, γεγονός που σύμφωνα με τραπεζικούς παράγοντες θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέο κύμα κόκκινων δανείων.
Ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατεί είναι πως πεντάστερο ξενοδοχείο των Αθηνών με δυναμικότητα άνω των 300 δωματίων και σουιτών είχε στην αρχή της εβδομάδας μόνο 18 δωμάτια γεμάτα, ενώ ένα άλλο δυναμικότητας πλέον των 150 κλινών την Τρίτη είχε μόνο 2 δωμάτια γεμάτα. Σύμφωνα με πληροφορίες του insider.gr η πτώση των κρατήσεων γνωστού ξενοδοχειακού ομίλου με μονάδες σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Δωδεκάνησα φτάνει το 40% ενώ σε άλλο ξενοδοχειακό όμιλο με μονάδες δωδεκάμηνης λειτουργίας πάνω από 10 γκρουπ ακύρωσαν τις κρατήσεις τους μέσα σε μια μόνο ημέρα.
Κι όλα τα παραπάνω προτού η κυβέρνηση αποφασίσει την προσωρινή απαγόρευση λειτουργίας εποχικών τουριστικών καταλυμάτων από 15.3.2020 έως και 30.4.2020, αργά το βράδυ του Σαββάτου, 14 Μαρτίου.
Το μεγάλο κύμα των ακυρώσεων επιβεβαιώνει στο insider.gr και η κα Βίκυ Δορζιώτη, Sales Director της Axia Hospitality, εταιρείας που δραστηριοποιείται στη διαχείριση ξενοδοχειακών κρατήσεων και εσόδων, με πολυάριθμους και σημαντικούς πελάτες στο χαρτοφυλάκιό της.
«Το κύμα ακυρώσεων είναι μεγάλο ενώ μετά και την εντολή Τραμπ για διακοπή της αεροπορικής σύνδεσης με την Ευρώπη παρατηρείται κι ένα πάγωμα στις κρατήσεις του καλοκαιριού, γεγονός που εντείνει τις ανησυχίες του κλάδου», σημειώνει χαρακτηριστικά (σ.σ η συνέντευξη με την κ. Δορζιώτη πραγματοποίηθηκε προτού ανακοινωθούν τα πρόσφατα μέτρα της κυβέρνησης).
Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα στοιχεία, όπως αναφέρει η κα Δορζιώτη, ο τζίρος των ξενοδοχείων είναι «ήδη κάτω κατά 22% εν συγκρίσει με πέρυσι». Ο ρυθμός μάλιστα της πτώσης αυξάνει ραγδαία, αν σκεφτεί κανείς ότι το ποσοστό αυτό ήταν στο 18,5% στα μέσα της τρέχουσας εβδομάδας.
Όπως εξηγεί «το πρώτο κύμα ακυρώσεων ξεκίνησε την εβδομάδα που παρατηρήθηκαν τα πρώτα κρούσματα στη χώρα, μεταξύ 24 Φεβρουαρίου και 1 Μαρτίου, κι αφορούσε τον Μάρτιο και τον Απρίλιο. Όσο όμως περνά ο καιρός και η ανησυχία για την εξάπλωση της πανδημίας μεγαλώνει, το φαινόμενο κλιμακώνεται. Το Πάσχα έχει χαθεί. Το ανησυχητικό όμως είναι ότι οι ακυρώσεις αφορούν πλέον και τον Μάιο, όπου παραδοσιακά ξεκινά η σεζόν για πολλά καταλύματα.
Το μεγαλύτερο πλήγμα μέχρι στιγμής έχουν υποστεί τα ξενοδοχεία δωδεκάμηνης λειτουργίας κυρίως στην πρωτεύουσα, δεδομένου ότι έχουν ακυρωθεί σχεδόν όλα τα προγραμματισμένα συνέδρια καθώς και οι city break αποδράσεις. Οι ακυρώσεις των συνεδρίων ξεπερνούν το 90%, με τα μόνα που δεν έχουν ακυρωθεί να είναι τα εταιρικά λίγων συνέδρων, όπως αναφέρει στο insider.gr ο κ. Παναγιώτης Ποδηματάς, αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Επαγγελματιών Οργανωτών Συνεδρίων HAPCO και CEO της εταιρείας διοργάνωσης συνεδρίων Podimatas Group.
Το ανησυχητικό ωστόσο είναι ότι η ματαίωση των συνεδρίων επεκτείνεται μέχρι τον Ιούνιο, ανά περιπτώσεις και αργότερα. «Ενδεικτικά να αναφέρω ότι ακυρώθηκε πρόσφατα ένα συνέδριο που είχαμε κλείσει για τον Οκτώβριο στο Costa Navarino». Αυτό που προβληματίζει τους φορείς του συνεδριακού κλάδου, μετά το τεράστιο κύμα των ακυρώσεων είναι και το τι θα γίνει με το προσωπικό, αυτός είναι και ο λόγος που η HAPCO ζητά στήριξη από την πλευρά της πολιτείας με μέτρα ενίσχυσης του κλάδου ώστε να διασφαλιστούν οι θέσεις εργασίας του προσωπικού.
«Οι μήνες που διανύουμε είναι πράγματι καταστροφικοί για την Αθήνα» επιβεβαιώνει και η κα Δορζιώτη εκφράζοντας φόβους πως αν η κατάσταση συνεχιστεί μέχρι και τον Μάιο όπως εικάζουν διάφοροι λοιμωξιολόγοι, «η ζημιά θα επεκταθεί και στα εποχικά καταλύματα».
Πέρα από την Αθήνα βέβαια έχουν πληγεί κι άλλοι ηπειρωτικοί αλλά και νησιωτικοί προορισμοί. Μεγάλη, για παράδειγμα, είναι η πτώση στην Σαντορίνη, εξαιτίας των ακυρώσεων που σημειώθηκαν με το που ξέσπασε ο ιός στην Κίνα. «Στην περίπτωση της Σαντορίνης μόνο το δίμηνο Γενάρη - Φλεβάρη η πτώση έφτασε το 47% για το σύνολο της σεζόν» εξηγεί η κα Δροζιώτη. Σχεδόν στο 100% φτάνουν και οι ακυρώσεις για εκδρομές εξωτερικού κι εσωτερικού για την Θεσσαλονίκη, σύμφωνα με τον Πρόεδρο της Ένωσης Τουριστικών Γραφείων Μακεδονίας – Θράκης κ. Βύρων Θεολόγη ενώ η πτώση στις κρατήσεις ξενοδοχείων αγγίζει το 50%, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Πανελλήνιας Ένωσης Ξενοδόχων, Γρηγόρη Τάσιο.
Το top ten των χωρών με τις περισσότερες ακυρώσεις
Όσο για τις αγορές από τις οποίες προέρχονται οι ακυρώσεις, πρώτη είναι η Αμερική με ποσοστό 25%, ακολουθεί η Κίνα με ποσοστό 24%, η Βρετανία με 12,5% η Ισπανία με 7,6% και η Ιταλία με 6,8%. «Αν και μετά την ραγδαία αύξηση των κρουσμάτων στην Ιταλία, το ποσοστό των ακυρώσεων παραμένει μικρό γιατί οι Ιταλοί όπως και οι Έλληνες προτιμούν τις κρατήσεις της τελευταίας στιγμής, σε αντίθεση για παράδειγμα με τους Αμερικανούς και τους Κινέζους, οι οποίοι προγραμματίζουν τα ταξίδια τους έναν χρόνο πριν».
Το top ten των χωρών με τις περισσότερες ακυρώσεις συμπληρώνουν η Γαλλία με ποσοστό 6,1%, η Ελλάδα με ποσοστό 5,35%, η Γερμανία με ποσοστό 5% και τέλος η Αυστραλία και το Ισραήλ με ποσοστό 4% έκαστη.
Φόβοι για νέα γενιά κόκκινων δανείων
Δεδομένης της χαμηλής πληρότητας σε συνδυασμό με τις πολυάριθμες μικρές μονάδες που έχουν ανοίξει το τελευταίο διάστημα στη χώρα και οι οποίες φέρουν δανειακά βάρη πολλοί είναι εκείνοι που εκτιμούν ότι θα υπάρξει πρόβλημα βιωσιμότητας των ξενοδοχείων το επόμενο διάστημα. Τραπεζικές πηγές αναφέρουν μάλιστα στο insider.gr ότι αν η επιδημία διαρκέσει πολύ, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα μπορεί να έρθουν αντιμέτωπα με μια νέα γενιά κόκκινων δανείων προερχόμενα από ξενοδοχεία.
Ανησυχίες για την πορεία της τουριστικής περιόδου στην Ελλάδα εκφράζει και η HSBC. Σε νέα έκθεσή της αναφέρει ότι η εξάπλωση του κορονοϊού στη χώρα θα μπορούσε να επιφέρει σοβαρό πλήγμα στον τουρισμό, κλάδο που εισφέρει μεγάλο ποσοστό του ΑΕΠ της χώρας. Δεδομένου ότι τα τελευταία χρόνια ο τουρισμός αναπτύσσεται με σχεδόν διψήφια ποσοστά, μια πτώση της τάξης του 10% κατά την φετινή χρονιά θα μπορούσε να επιβαρύνει την ανάπτυξη της οικονομίας κατά 1%.
Το «δυστοπικό» αυτό σενάριο για τον τουρισμό βέβαια δεν αφορά μόνο την Ελλάδα. Η αύξηση των κρουσμάτων στην Ευρώπη και η ανησυχία για την δημόσια υγεία πλήττει την διάθεση του κόσμου όχι απλά να ταξιδέψει αλλά και να προγραμματίσει τις διακοπές του. Η κάμψη της ζήτησης στον τουρισμό διεθνώς υπολογίζεται να φτάσει το 40% για την τρέχουσα χρονιά, σύμφωνα με εκτιμήσεις της McKinsey.
Το ενθαρρυντικό στοιχείο στην περίπτωση της χώρας μας είναι ότι η τουριστική σεζόν αρχίζει αργότερα σε σχέση με χώρες όπως η Ιταλία και η Ισπανία (το 86-87% των επισκεπτών φτάνουν στη χώρα μας μεταξύ Ιουνίου και Οκτωβρίου).
Σε τρικυμία και η κρουαζιέρα
Σε ταραγμένα νερά πλέει την ίδια στιγμή και ο πολλά υποσχόμενος κλάδος της κρουαζιέρας, με την Wall Street να αποτιμά την πιθανότητα μιας επιλεκτικής χρεοκοπίας ενός από τους τρεις μεγαλύτερους ομίλους κρουαζιέρας (Carnival Gorp, Royal Caribbean Cruises, Norwegian Cruise Line Holdings) στο 21,9%, όπως προκύπτει από τα ασφάλιστρα κινδύνου των ομολόγων τους.
Κι αυτό γιατί, μετά και την επιδημία που ξέσπασε στο Diamond Princess της Carnival – το κρουαζιερόπλοιο μπήκε σε καραντίνα στην Ιαπωνία για τρεις εβδομάδες καθώς περισσότεροι από 700 επιβάτες μολύνθηκαν και 4 πέθαναν - οι ακυρώσεις αυξάνονται με τον ρυθμό που αυξάνει και η διασπορά του ιού.
Μόνο στην περίπτωση της Ιταλίας οι ακυρώσεις υπολογίζεται ότι έφτασαν στο 70% ενώ πηγές της αγοράς στην Ελλάδα κάνουν λόγο για ακυρώσεις που φτάνουν στο 50% των κρατήσεων, σε μια χρονιά που αναμέναμε να υποδεχτούμε σχεδόν 100 κρουαζιερόπλοια παραπάνω σε σχέση με πέρυσι (το 2020, είχαν προγραμματιστεί 729 προσεγγίσεις). Να υπενθυμίσουμε ότι σύμφωνα με τα στοιχεία του 2019, μόνο ο Πειραιάς είχε 622 προσεγγίσεις κρουαζιερόπλοιων με 1.098.091 αφίξεις επιβατών, ενώ σημείωσε και 18,2% αύξηση στο homeporting, που έχει και τα μεγαλύτερα οφέλη για την εθνική οικονομία.
Απαισιόδοξοι δεν είναι μόνο οι φορείς του κλάδου αλλά και οι διεθνείς αναλυτές οι οποίο επισημαίνουν ότι ο κλάδος της κρουαζιέρας - η αξία του οποίου φτάνει τα 46 δισ. δολάρια -έχει πληγεί περισσότερο από όλους τους άλλους τομείς της ναυτιλίας.
Σε μια προσπάθεια να περιορίσουν την ζημιά οι εταιρείες κρουαζιέρας προχωρούν σε διακοπή των δραστηριοτήτων για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, απόφαση που ακολούθησε τόσο η Princess Cruisses όσο και η ελληνική Celestyal Cruises.
Παράλληλα το σύνολο του τουριστικού κλάδου υιοθετεί ευέλικτες πολιτικές ακυρώσεων πρόταση που εισηγήθηκε στην τουριστική βιομηχανία και ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων ΣΕΤΕ. Στόχος του μέτρου είναι να ανακόψει τις ακυρώσεις και να ενθαρρύνει μερικώς τις κρατήσεις, κάτι που μέχρι στιγμής ωστόσο δεν έχει επιβεβαιωθεί.
Και τα δυσοίωνα μηνύματα δεν σταματούν εκεί. Ο μεγαλύτερος φόβος του κλάδου, αυτός του παγώματος των προκαταβολών, μοιάζει να επιβεβαιώνεται, αφού σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times, ο κορυφαίος ταξιδιωτικός όμιλος TUI, προχωρά σε «πάγωμα» προκαταβολών και ακυρώσεις κρατήσεων, στην προσπάθειά του να αντιμετωπίσει την μείωση της ζήτησης ελέω κορονοϊού. Έλληνες και Ισπανοί ξενοδόχοι ανέφεραν ότι η TUI έχει επικοινωνήσει με ταξιωτικούς πράκτορες τους οποίους πιέζει να ακυρώσουν κρατήσεις, ενώ ξεκαθαρίζει ότι δεν θα πληρώσει προκαταβολές, σενάριο που αν επιβεβαιωθεί θα δυσχεράνει ακόμα περισσότερο την κατάσταση.
Το σίγουρο είναι ότι τα παραπάνω δεδομένα καθιστούν επιτακτική την ανάγκη να ληφθούν, έγκαιρα μέτρα από το υπουργείο Τουρισμού, κάτι που όπως φαίνεται βρίσκεται υπό συζήτηση κι επεξεργασία τόσο σε βραχυπρόθεσμο όσο και σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα.
