Σε αχαρτογράφητα νερά φαίνεται να πλέει και πάλι ο τουρισμός με την νέα μετάλλαξη Όμικρον να φρενάρει την αισιοδοξία που είχε δημιουργηθεί όλο το προηγούμενο διάστημα από τις καλές, δεδομένων των συνθηκών, επιδόσεις του καλοκαιριού. Η αγωνία επικεντρώνεται πλέον στους χειμερινούς προορισμούς, οι οποίο ανέμεναν να κινηθούν μετά από δύο αδρανείς χρονιές και αυξάνεται καθώς όλο και περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες υιοθετούν μέτρα περιορισμού των μετακινήσεων για να ανακόψουν το νέο κύμα μετάδοσης.
Κοντά στα 10 δισ. τα τουριστικά έσοδα
Ο τελικός λογαριασμός των τουριστικών εσόδων της φετινής χρονιάς, ο οποίος θα κριθεί από την τουριστική κίνηση της περιόδου των εορτών, εκτιμάται πλέον με βεβαιότητα ότι θα κινηθεί κοντά στα 10 δισ., υψηλότερα δηλαδή από τις αρχικές εκτιμήσεις του Μαΐου όπου και ξεκινούσε η τουριστική χρονιά, αλλά χαμηλότερα από τις υπεραισιόδοξες προβλέψεις των 12 δισ. ευρώ, που εκφράστηκαν μετά το καλοκαίρι από τουριστικούς φορείς.
Να θυμίσουμε ότι σφοδρό κύμα της πανδημίας τον περσινό χειμώνα και τα περιοριστικά μέτρα βασικών χωρών για τον ελληνικό τουρισμό όπως η Βρετανία οδήγησε την άνοιξη του 2021 σε προβλέπεις ανάκτησης του 40-45% των εσόδων του 2019, δηλαδή έσοδα ύψους 7 -7,5 δισ. ευρώ. Ωστόσο μετά και τις πολύ καλές επιδόσεις του Αυγούστου και την αύξηση της μέσης δαπάνης φορείς του τουρισμού εξέφρασαν την ελπίδα τα έσοδα να κινηθούν κοντά στα 12 δισ. ευρώ.
«Για φέτος τα τουριστικά έσοδα της χώρας θα φτάσουν με σιγουριά τα 10- 10,2 δισ. ευρώ, ενώ για την επόμενη χρονιά είναι ρεαλιστικός -κι ενδεχομένως και συντηρητικός- ο στόχος για τουριστικές εισπράξεις ύψους 15 δισ. Ευρώ» ανέφερε πρόσφατα ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων κ. Γιάννης Ρέτσος, επισημαίνοντας ότι ειδικά το τελευταίο τρίμηνο της τρέχουσας χρονιάς θα κινηθεί περίπου στο 65% του 2019, άρα στα πέριξ του 1,3- 1,4 δισ. Ευρώ. Αντίστοιχα σε πρόσφατη συνέντευξή του ο υπουργός Τουρισμού κ. Κικίλας σημείωσε ότι ήδη «έχουμε ξεπεράσει τα 10 δισ. και ανεβαίνουμε», χωρίς ωστόσο να θελήσει να κάνει μια πιο συγκεκριμένη πρόβλεψη. «Θα το παλέψουμε να φτάσουμε και τα 12 δισ.» προσέθεσε, καλώντας όλους σε επαγρύπνηση και ένταση των εμβολιασμών.
Αγωνία για νέους περιορισμούς στις μετακινήσεις
Την ίδια στιγμή την αγωνία για την τουριστική συνέχεια φουντώνει ο εφιάλτης των lockdown που αρχίζει να πλανάται εκ νέου πάνω από την Ευρώπη ειδικά μετά και την νέα μετάλλαξη. Να θυμίσουμε ότι ήδη κατέφυγε στο σκληρό αυτό μέτρο η Αυστρία, προκειμένου να αντιμετωπίσει την έκρηξη κρουσμάτων, ενώ δεν αποκλείει πια το ενδεχόμενο αυτό ούτε η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, η Γερμανία. Πρόκειται για δύο χώρες με παρόμοια ποσοστά εμβολιαστικής κάλυψης με την Ελλάδα. Επιπλέον, σε Σλοβακία και Τσεχία ανακοινώθηκαν μέτρα τύπου lockdown για τους ανεμβολίαστους, ενώ κάποια «αναίμακτα» μέτρα, όπως η τηλεργασία όπου καθίσταται εφικτό, ή το κλείσιμο καφέ μπαρ και εμπορικών κέντρων νωρίτερα από το προβλεπόμενο έχουν επιβληθεί σε Ιρλανδία και Ολλανδία. Στη Γαλλία, οι αρχές παραμένουν σε κατάσταση συναγερμού λόγω των αυξημένων κρουσμάτων, ωστόσο η κυβέρνηση ανακοίνωσε πως επί του παρόντος δεν εξετάζει το ενδεχόμενο lockdown. Εν αναμονή νέων μέτρων φέρεται να βρίσκεται και η Ελβετία, η οποία έχει αποστείλει χαρτί ελεύθερων μετακινήσεων σε γιατρούς και δικαστές, προδιαγράφοντας ότι είναι έτοιμη να αυστηροποιήσει τα μέτρα, αν αυτό κριθεί απαραίτητο.
Η αγωνία για ένα νέο περιορισμό μετακινήσεων και τις επιπτώσεις αυτού στους χειμερινούς προορισμούς, ήταν έκδηλη σε παράγοντες του τουρισμού που συμμετείχαν στο 5ο διεθνές Φόρουμ Φιλοξενίας: «Η Φιλοξενία στην μετά covid-εποχή», που διοργανώθηκε το Σάββατο 28 Νοεμβρίου στο Metropolitan Expo από το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος.
Βαρόμετρο η πανδημία για τους χειμερινούς προορισμούς
Σε αυτό το φόντο, τα «φώτα» είναι πλέον στραμμένα στους χειμερινούς προορισμούς, για τους οποίους μάλιστα «τρέχει» και για πρώτη φορά καμπάνια προβολής διεθνώς.
Σύμφωνα με παράγοντες του τουρισμού καταγράφεται, μεν, έντονο ενδιαφέρον για ταξίδια, αλλά αυτό δεν μετουσιώνεται σε κρατήσεις, με εξαίρεση κάποιους εμβληματικούς προορισμούς όπως Πήλιο, Αράρχωβα και τόπους ενδιαφέροντος δικαιούχων των προγραμμάτων «Κοινωνικού Τουρισμού και «Τουρισμού για όλους».
Το ενδιαφέρον αυτό μάλιστα επεκτείνεται και πέραν των εορτών, τους δύσκολους πρώτους μήνες της νέας χρονιάς, τουλάχιστον πριν η νέα μετάλλαξη κάνει αισθητή την παρουσία της. Για ακόμα μια φορά οι παράγοντες του τουρισμού αναμένουν κρατήσεις τελευταίας στιγμής οι οποίες θα κρίνουν τελικά και το αποτέλεσμα.
Σε σχέση με την εορταστική περίοδο παράγοντες του κλάδου εκτιμούν αν δεν αλλάξει κάτι, οι μονάδες, που στους χειμερινούς προορισμούς μαζί με τα ενοικιαζόμενα δωμάτια φτάνουν τις 4.000 θα κλείσουν με μέση πληρότητα 60-70%. Το ποσοστό αυτό βέβαια αφορά το μέσο όρο για το εορταστικό 12ήμερο, με τα τριήμερα της Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και των Φώτων να έχουν υψηλές πληρότητες κοντά στο 80-90% και τις ενδιάμεσες μέρες κοντά στο 60%.
Πέρα από την πανδημία ωστόσο υπάρχουν και άλλοι ανασταλτικοί παράγοντες που ενδέχεται να περιορίσουν την κίνηση των εορτών, όπως το γεγονός ότι οι αργίες των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς πέφτουν Σαββατοκύριακο, αλλά και το ενεργειακό κόστος για τους Έλληνες ταξιδιώτες. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι για σε προορισμούς στη Μακεδονία το κόστος βενζίνης είναι αυξημένο κατά τουλάχιστον 50 ευρώ σε σχέση με πέρυσι με τις τιμές να έχουν εκτιναχθεί στα 1,70-1,80 ευρώ σε σχέση με το 1,40 ευρώ/λίτρο που ήταν πέρυσι. Για το λόγο αυτό εκτιμάται ότι η κίνηση θα κατευθυνθεί σε προορισμούς που βρίσκονται σε κοντινή απόσταση από τα μεγάλα αστικά κέντρα, όπως το Καρπενήσι, η Αράχωβα, τα Καλάβρυτα, Λίμνη Πλαστήρα, ο Άγιος Αθανάσιος και κάποια Ζαγορωχώρια (για τη Θεσσαλονίκη).
Μπροστά από μια ακόμη πρόκληση βρίσκονται και οι αστικοί προορισμοί, και ειδικά η πρωτεύουσα με την πορεία κρατήσεων και πληροτήτων για τους μήνες που ακολουθούν να μην διαφαίνεται θετική. Σύμφωνα με τα όσα αναφέρθηκαν στην τελευταία τακτική γενική συνέλευση της Ένωσης Ξενοδόχων Αθηνών Αττικής και Αργοσαρωνικού οι καλοί μήνες που προηγήθηκαν ήταν από τον Ιούνιο έως και τον Οκτώβριο 2021, δεν επαρκούν για να καλύψουν τα κενά, τις απώλειες αλλά και τις ανάγκες που δημιουργήθηκαν. «Με μια μέση πληρότητα που δεν ξεπερνά το 45% στο 10μηνο 2021 -έναντι της αντίστοιχης περσινής περιόδου- και με πλήθος ξενοδοχειακών και μη ξενοδοχειακών κλινών κάθε τύπου να προστίθενται διαρκώς στην προσφορά της χωρίς στρατηγική, χωρίς πλάνο και χωρίς την αντίστοιχη ζήτηση να τις υποστηρίζει, το μέλλον διαφαίνεται δύσκολο» αναφέρθηκε χαρακτηριστικά. Στα παραπάνω θα πρέπει να προστεθεί και η εκτίναξη του ενεργειακού κόστους η οποία «κουρεύει» τα όποια κέρδη και μπορεί να οδηγήσει σε μια ακόμα ζημιογόνα χρονιά.
