Τη ζωή της μετά τη νόσηση από κορονοϊό και τις δυσκολίες που έχει επιφέρει στην καθημερινότητά της η long covid (μακροχρόνια covid) τους τελευταίους 8 μήνες, περιγράφει σε μια συγκλονιστική εξομολόγηση η παιδίατρος Ελένη Ιασωνίδου.
Η κ. Ιασωνίδου νόσησε στις αρχές του δεύτερου κύματος, τον Οκτώβριο του 2020, και έκτοτε συνεχίζει να αντιμετωπίζει προβλήματα υγείας.
Μιλώντας στη διαδικτυακή εκδήλωση «LONG (ΠΑΡΑΤΕΙΝΟΜΕΝΗ) COVID: Ενημερωτικό webinar για γιατρούς και κοινό», που διοργανώθηκε υπό την αιγίδα της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας (ΕΠΕ), αναφέρεται στη long covid ως μια «κρυμμένη πανδημία», μια νέα υγειονομική κρίση που αναμένεται να ξεσπάσει.
«Όλοι είμαστε εξοικειωμένοι με τη σοβαρή νόσηση από Covid, τις νοσηλείες, τις ΜΕΘ, τους θανάτους, ωστόσο δε γνωρίζουμε μια άλλη πλευρά της νόσου που αφορά σε μία σημαντική μερίδα ανθρώπων. Σε αυτούς με ήπια αρχική νόσηση, αλλά με σοβαρές και μακροχρόνιες επιπτώσεις στην υγεία τους. Ενώ κάποιοι νοσήσαμε αρχικά ήπια δεν έχουμε επανέλθει αρκετούς μήνες μετά στην προηγούμενη κατάστασή μας», αναφέρει και «ξετυλίγει» τη δική της περιπέτεια.
«Νόσησα ήπια, με συμπτώματα εξάρσεις άσθματος και ιογενούς λοίμωξης, χωρίς κάτι ιδιαίτερο πέρα από την ανοσμία και την αγευσία. Στη διάρκεια της νόσησης ήμουν πλήρως λειτουργική και φροντιστής της οικογένειάς μου. Τα προβλήματα ξεκίνησαν με τη λήξη της καραντίνας και με αρνητική πλέον PCR.
Στις 20 μέρες γίνεται διάγνωση περικαρδίτιδας και μπαίνω σε αγωγή. Παράλληλα, εμφανίζω δύσπνοια στην ομιλία, λαχάνιασμα και βήχα.
Απευθύνομαι σε πνευμονολόγο την 1η Δεκεμβρίου, κάνω αξονική, η οποία δεν έδειξε ιδιαίτερα ευρήματα, παρά μόνο μία υπεραντιδραστικότητα, λόγω του άσθματος. Έκτοτε δεν έχω επιστρέψει ποτέ στην προ Covid κατάστασή μου. Τα συμπτώματα παρουσιάζονται με εξάρσεις και υφέσεις και επιπλέον εμφανίζονται συμπτώματα από άλλα όργανα, για παράδειγμα στο δέρμα, τριχόπτωση, πονοκέφαλος, brain fog, αρθραλγίες, ωταλγίες, ενεργοποίηση έρπη ζωστήρα με ισχιαλγία.
Στις υποτροπές παρουσιάζω ταχυκαρδία με λαχάνιασμα με βήχα στην ομιλία και στην κόπωση. Και όταν μιλάω για κόπωση, εννοώ μια παράλογα εύκολη κόπωση. Δεν μπορώ να ανέβω έναν όροφο με τα πόδια, εγώ που στην καραντίνα του Μαρτίου 2020 έβγαζα πρόγραμμα αεροβικής γυμναστικής ισχυρής έντασης μίας ώρας. Δεν μπορώ να σηκώσω αγκαλιά το τρίχρονο παιδί μου. Δεν μπορώ να περπατήσω σε ανηφόρα. Διανύοντας 700 μέτρα θα χρειαστεί να κάνω 4-5 στάσεις. Όσο αστείο και αν ακούγεται δεν μπορώ να ζυμώσω κιμά. Με λίγα λόγια εξαρτώμαι αποκλειστικά από τη βοήθεια μιας γυναίκας για να μπορώ να ανταπεξέλθω στην καθημερινότητα μιας εργαζόμενης μητέρας».
Αναφερόμενη στις επαγγελματικές της υποχρεώσεις, αναδεικνύει τα προβλήματα που μπορεί να δημιουργήσει η long covid, με ενδεχομένως σοβαρές επιπτώσεις στο βιοπορισμό των πασχόντων, λόγω των δυσκολιών που προκύπτουν σε λειτουργικό επίπεδο.
«Στην προσπάθειά μου και μόνο να μιλήσω τελειώνω ιατρείο με 145 σφίξεις. Και είμαι τυχερή γιατί έχω μία δουλειά που μπορώ να προσαρμόσω στην κατάστασή μου. Μου είναι αδιανόητο, όντας σε υποτροπή, να έχω να βγάλω οκτάωρο χειρωνακτικής εργασίας σε μια απαιτητική δουλειά ή σε μια γραμμή παραγωγής.
Κατά την περίοδο μετά τον εμβολιασμό μου με τη δεύτερη δόση mRNA εμβολίου έζησα 15 μέρες που ήταν ό,τι κοντινότερο σε κανονικότητα έχω ζήσει από τότε που μολύνθηκα με κορονοϊό. Αλλά δυστυχώς κράτησε λίγο. Ένα μήνα μετά τον εμβολιασμό μου μπήκα σε υποτροπή και από τη Μεγάλη Εβδομάδα στα συμπτώματά προστέθηκε βράγχος φωνής, με αποτέλεσμα η φωνή μου να «ανοίγει» και να «κλείνει» ανάλογα με την κόπωση».
Στη συνέχεια αναφέρεται στον κυκεώνα της διάγνωσης, η οποία μπορεί να παραμένει ένα ερωτηματικό για μακρύ χρονικό διάστημα και μετά από ένα μεγάλο ταξίδι από ιατρείο σε ιατρείο.
«Από καρδιολογικής άποψης ήταν όλα καλά, δεν είχα πρόβλημα. Έκανα και μαγνητική καρδιάς και ήταν καθαρή. Η περικαρδίτιδα είχε υποχωρήσει προ πολλού. Ο πνευμονολόγος μου είχε κάνει εξαιρετική δουλειά και το άσθμα μου ήταν καλά ελεγχόμενο, ενώ η αξονική ήταν επίσης καθαρή.
Ο πρώτος που μου έδωσε ένα στοιχείο για το τι μπορεί να συμβαίνει ήταν ο παθολόγος Γιώργος Παππάς, ο οποίος μου έστειλε ένα άρθρο από το nature, που συνδύαζε βήχα, κόπωση, δύσπνοια και πόνο, μέσω προσβολής του πνευμονογαστρικού νεύρου. Το αυτόνομο νευρικό σύστημα συνδέεται και με ταχυκαρδίες μέσω του συνδρόμου ορθοστατικής ταχυκαρδίας. Έτσι, με τη σύμφωνη γνώμη των γιατρών μου αλλά και των γιατρών του Παπανικολάου που με εξέτασαν, απευθύνθηκα σε νευρολόγο. Η διάγνωση της δικής μου long covid ήταν δυσαυτονομία με σύνδρομο ορθοστατικής ταχυκαρδίας και δυσλειτουργία φωνητικών χορδών».
Μέσα σε όλη αυτήν την περιπέτεια βρήκε η κ. Ιασωνίδου βρήκε ανακούφιση στα αγγλόφωνα support groups long covid, από τα οποία στη συνέχεια «γεννήθηκε» μια ελληνική ομάδα υποστήριξης για τη long covid.
«Ήταν τα πρώτα στα οποία απευθύνθηκα, όταν παρά την αρχική μου ανάρρωση, συνέχισα να έχω προβλήματα υγείας. Πάνω σε αυτά τα πρότυπα δημιούργησα το Μάρτιο του 2021 την ομάδα στο Facebook “Long covid: Ελληνική Ομάδα Υποστήριξης”.
Στο support group μας συμμετέχουν ασθενείς και γιατροί, είτε έχουν νοσήσει είτε όχι, ώστε το γκρουπ από χώρος ανταλλαγής εμπειριών να γίνει και μια πηγή έγκυρης ενημέρωσης. Η ομάδα μας εντάχθηκε στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο long covid, στο οποίο συμμετέχουν 15 χώρες με σκοπό την προσπάθεια ενημέρωσης για τις μακροπρόθεσμες συνέπειες της Covid στην υγεία και την εύκολη διακίνηση υλικού, βιβλιογραφίας και ερευνητικού έργου», αναφέρει και απευθύνει το μήνυμά της για όλους αυτούς που ταλαιπωρούνται από μακροχρόνια Covid, μία κατάσταση με ανατροπές, αμφισβήτηση, δύσκολη διάγνωση και αντιμετώπιση.
«Θα ήθελα να τονίσω ότι υπάρχουμε κι εμείς που έχουμε νοσήσει ήπια και δεν έχουμε αναρρώσει. Χρειαζόμαστε διάγνωση, θεραπεία, αποκατάσταση. Χρειαζόμαστε καταγραφή και αναγνώριση, μακριά από στερεότυπα», τονίζει.
Στην Αγγλία, οι long hollers υπολογίζονται σε 1,1 εκατομμύριο, με 400.000 να συνεχίζουν να έχουν συμπτώματα για περισσότερο από 1 χρόνο, ενώ στην Αμερική εκτιμάται ότι υπάρχουν πάνω από 15 εκατομμύρια άτομα που υποφέρουν από long covid.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε η κ. Ιασωνίδου, στην Ελλάδα «μετράμε» περισσότερα από 12.500 άτομα, ωστόσο εκτιμάται ότι πολλά περισσότερα ταλαιπωρούνται από παρατεινόμενη covid.
