Ένα από τα ελάχιστα ολοκληρωμένα προγράμματα που έχουν εφαρμοστεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την καταπολέμηση της παιδικής παχυσαρκίας ξεκινά στην Ελλάδα, με στόχο τη μείωση της παχυσαρκίας στα παιδιά ηλικίας 2 έως 14 ετών από 37,5% (2019) σε 24,5% έως το 2025.
Η Εθνική Δράση κατά της Παιδικής Παχυσαρκίας περιλαμβάνει στοχευμένες παρεμβάσεις σε επίπεδο πρωτογενούς, δευτερογενούς και τριτογενούς πρόληψης, στο σπίτι, στο σχολείο, στις υπηρεσίες υγείας και στην ευρύτερη κοινότητα, με στόχο όλα τα παιδιά ηλικίας 0-17 ετών, καθώς και τις οικογένειές τους. Μέσα από μία ολιστική προσέγγιση και ειδικά διαμορφωμένα εργαλεία θα αναπτυχθεί ένα διατομεακό, διεπιστημονικό και πολυεπίπεδο πρόγραμμα, ώστε να αλλάξει το περιβάλλον που οδηγεί στην εμφάνιση της παχυσαρκίας.
Στο πλαίσιο της δράσης προβλέπονται μεταρρυθμίσεις με στόχο την προώθηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής για τα παιδιά – ιδίως μέσω της βελτίωσης της πρόσβασης σε υγιεινά τρόφιμα στα σχολικά κυλικεία, καθώς και την ενσωμάτωση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων διατροφής και σωματικής δραστηριότητας στα σχολεία.
Επένδυση στο μέλλον
Την αξία της δράσης αποδεικνύουν τα επιδημιολογικά δεδομένα της χώρας μας. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Αναφορά για την Παχυσαρκία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας που δημοσιεύτηκε το 2022, η Ελλάδα βρίσκεται στην 3η θέση κατάταξης μεταξύ των Ευρωπαϊκών χωρών με υπέρβαρα και παχύσαρκα παιδιά κάτω των 5 ετών (1 στα 8 παιδιά). Παράλληλα, για τις ηλικίες 5-9 ετών και 10-19 ετών, βρίσκεται στη 2η και 1η θέση μεταξύ των χωρών της Ευρώπης, καθώς περίπου 1 στα 3 παιδιά (37,5% και 35% αντίστοιχα) είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα. Επιπλέον, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Επιτήρησης της Παιδικής Παχυσαρκίας (WHO European Childhood Obesity Surveillance Initiative- "COSI") που δημοσιεύτηκε το 2022, στις ηλικίες 7-9 ετών η Ελλάδα κατέχει τη 2η θέση μεταξύ των 33 χωρών που συμμετείχαν, με το 42% των παιδιών αυτής της ηλικιακής ομάδας να είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα.
Τα παραπάνω στοιχεία είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά, καθώς η παχυσαρκία σχετίζεται με μεγάλο αριθμό συννοσηροτήτων, συμπεριλαμβανομένων του σακχαρώδη διαβήτη, των καρδιαγγειακών παθήσεων και άλλων νοσημάτων. Σημειώνεται ότι τα παχύσαρκα παιδιά έχουν υψηλό κίνδυνο να γίνουν παχύσαρκοι ενήλικες, με την παιδική παχυσαρκία να αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου για αυξημένη νοσηρότητα στην ενήλικο ζωή.
Δωρεάν ολιστική υποστήριξη
Στο πλαίσιο της δράσης, η έγκαιρη ανίχνευση των παιδιών που αντιμετωπίζουν υπερβαρότητα και παχυσαρκία θα γίνεται μέσω ψηφιακών εφαρμογών και θα παρέχεται άμεση και δωρεάν ολιστική υποστήριξη από ειδικούς. Επιπλέον, προβλέπεται ενσωμάτωση δεδομένων υγείας από παιδιάτρους, δωρεάν συνεδρίες σε διατροφολόγους και παιδιάτρους, καθώς και ψυχολογική υποστήριξη.
Θα γίνεται παραπομπή παιδιών που έχουν ήδη εγκατεστημένο νόσημα (πχ. διαβήτης, υπέρταση) εξαιτίας της υπερβαρότητας/παχυσαρκίας σε εξειδικευμένες παιδιατρικές μονάδες. Η ευαισθητοποίηση και αλλαγή στάσεων και αντιλήψεων θα επιτευχθεί μέσω της διαρκούς εκστρατείας ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης σε τοπικό και εθνικό επίπεδο.
Στη «ρίζα» του προβλήματος
Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, το υπερβολικό βάρος στα παιδιά και τους εφήβους είναι αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης μεταξύ:
• Ατομικών παραγόντων, που ρυθμίζουν τις φυσιολογικές διεργασίες, τις διατροφικές προτιμήσεις και τα πρότυπα σωματικής δραστηριότητας κατά τη διάρκεια της ζωής
και
• Του φυσικού και κοινωνικοοικονομικού περιβάλλοντος (υψηλή πρόσληψη θερμίδων, κακής ποιότητας διατροφή, καθιστικός τρόπος ζωής, ελλιπής κοινωνική υποστήριξη)
Το αντικείμενο του έργου είναι η μείωση των παραγόντων κινδύνου και των κοινωνικοοικονομικών ανισοτήτων, που ευθύνονται για την εμφάνιση παχυσαρκίας κατά την παιδική και εφηβική ηλικία, καθώς και την καταπολέμηση των συνεπειών του υπερβάλλοντος σωματικού βάρους και της παχυσαρκίας που οδηγούν σε χρόνιες ασθένειες και συν νοσηρότητες κατά την ενήλικη ζωή, μέσω της προώθησης της σωματικής άσκησης και της υγιεινής διατροφής.
Η δράση, ύψους 36 εκατ. ευρώ, υλοποιείται στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Ελλάδα 2.0, με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης - NextGenerationEU.
