Είναι γνωστή η σημασία του τουρισμού για την τοπική ανάπτυξη και ιδιαίτερα των νησιών μας. Όμως η επιδίωξη πρέπει να είναι ο ποιοτικός τουρισμός που αναζητά κάτι περισσότερο από ήλιο και θάλασσα τα οποία όπως ξέρουμε υπάρχουν σε όλη τη Μεσόγειο και όχι μόνο.
Να μην ξεχνάμε ότι η συγκυρία των πολέμων και της αναταραχής στην Ανατολική Μεσόγειο ευνοούν την ανάπτυξη του τουριστικού ρεύματος προς την Ελλάδα. Δυστυχώς, όμως, δε θα είναι πάντα έτσι. Χρειάζεται διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος έτσι ώστε οι τουρίστες να μην περιορίζονται στα προϊόντα που υπάρχουν σχεδόν παντού, δηλαδή τον ήλιο και τη θάλασσα.
Παράδειγμα τουριστικής ανάπτυξης προς αποφυγή είναι τα τελευταία χρόνια η Ρόδος. Εκεί το τεράστιο πλήθος των τουριστών χαμηλού εισοδήματος αναζητά μόνο φθηνά δωμάτια στα μεγάλα τουριστικά συγκροτήματα. Αντίστοιχα, τα μεγάλα αυτά τουριστικά συγκροτήματα που χτίστηκαν αλόγιστα στις προηγούμενες δεκαετίες με γενναίες επιδοτήσεις χρειάζονται πληρότητα για να επιβιώσουν. Έτσι προσφέρουν χαμηλές τιμές στα διεθνή τουριστικά πρακτορεία με το σύστημα «όλα πληρωμένα» πράγμα που είναι εις βάρος της υπόλοιπης τοπικής οικονομίας ενώ παράλληλα αμείβουν με άθλιους μισθούς τους εποχιακά εργαζόμενους σε αυτά. Όσο για την διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος με αξιοποίηση την τοπική αγροτική παραγωγή ούτε λόγος να γίνεται. Τα περισσότερα τουριστικά εστιατόρια προσφέρουν άθλια κουζίνα στους τουρίστες χρησιμοποιώντας εισαγόμενα αγροτικά προϊόντα χαμηλής ποιότητας και όσο τον δυνατόν χαμηλής τιμής.
Έτσι, πριονίζουν το κλαδί πάνω στο οποίο κάθονται. Δεν σκέφτονται δηλαδή ότι με τον τρόπο αυτό καταρρακώνουν τη φήμη του νησιού τους. Ο δρόμος της τοπικής ανάπτυξης δεν βρίσκεται στις «αρπαχτές» των τοπικών εμπόρων και των μεγάλων ξενοδοχειακών συγκροτημάτων αλλά στη διάχυση της τουριστικής δαπάνης σε ολόκληρη την τοπική οικονομία. Χρειάζεται συνεπώς αξιοποίηση όλων των τοπικών πολιτιστικών στοιχείων που διαθέτει ένας τόπος από τα μνημεία και τα τοπικά έθιμα μέχρι την τοπική κουζίνα και την τοπική διατροφή. Επιπλέον, είναι απαραίτητο να υπάρξει κάποιος στοιχειώδης πολεοδομικός σχεδιασμός και κάποιος έλεγχος στην αμετροεπή φαντασία των νεοελλήνων μικρεμπόρων. Η εικόνα που παρουσιάζουν τα περισσότερα σύγχρονα χωριά είναι τουλάχιστον άθλια διότι η οπτική ρύπανση με το βασίλειο του «κιτς» είναι πανταχού παρούσα.
Η αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος συνολικότερα περνάει και από την οπτική εντύπωση που αφήνει ένας τόπος στους τουρίστες που τον επισκέπτονται και είναι πραγματικά λυπηρό ο τόπος μας και τα νησιά μας που διαθέτουν απίστευτες φυσικές ομορφιές να «βεβηλώνονται» από αυτού του τύπου τα κατασκευάσματα των νεοελλήνων. Οι τοπικοί άρχοντες έχουν μπροστά τους πολύ μεγάλη προσπάθεια προκειμένου να φθάσουν σε ένα στοιχειωδώς ανεκτό δομημένο περιβάλλον ξεκινώντας από τη σήμανση των τοποθεσιών που πολλές φορές είναι ανύπαρκτη μέχρι την επισκευή των περισσότερων επαρχιακών δρόμων.
Η τουριστική ανάπτυξη ενός τόπου θέλει αρετή και τόλμη και ξεπέρασμα των τοπικών πελατειακών και άλλων δικτύων που κρατούν συχνά σ’ αυτή την απαράδεκτη κατάσταση τους περισσότερους τουριστικούς προορισμούς της χώρα μας.
Επιμέλεια: Στέλλα Κεμανετζή
