Ροή
Από τη δημιουργία ενός σύνθετου μοντέλου εξυπηρέτησης, με συνδυασμό φυσικής εξυπηρέτησης στα καταστήματα και εξ αποστάσεως παροχής προϊόντων και υπηρεσιών με χρήση της τεχνολογίας (phygital), έως τη δημιουργία ξεχωριστών ψηφιακών τραπεζών (BankTech) και με συνεχείς επενδύσεις για την ενίσχυση των ψηφιακών υποδομών τους που θα υποστηρίζουν ένα πελατοκεντρικό μοντέλο λειτουργίας, ο μετασχηματισμός των ελληνικών τραπεζών αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα ως προϋπόθεση επιβίωσης στο συνεχώς εντεινόμενο περιβάλλον του ανταγωνισμού.
Η διαφοροποίηση του επιχειρηματικού μοντέλου των τραπεζών που σε μία επόμενη φάση θα οδηγήσει και στην εξειδίκευση του προφίλ τους, δεν αποτελεί ανάγκη απλά υπό την πίεση των fintech και των συνεχών εξελίξεων της τεχνολογίας. Πλέον, μετά από μια μακρά περίοδο μηδενικών ή και αρνητικών επιτοκίων που συρρίκνωσε δραματικά την βασική πηγή εσόδων των τραπεζών – τα έσοδα από τόκους -, ο μετασχηματισμός των τραπεζών αποτελεί ανάγκη για την αύξηση των εσόδων τους. Και αυτό δεν αφορά μόνο τις ελληνικές τράπεζες, αλλά αποτελεί προβληματισμό και εξέλιξη στο παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα.
Σύμφωνα με μελέτη της Accenture, επανεξετάζοντας τα επιχειρηματικά τους μοντέλα και υιοθετώντας τις καινοτόμες στρατηγικές των αποκλειστικά ψηφιακών ανταγωνιστών τους, οι παραδοσιακές τράπεζες θα μπορούσαν να αυξήσουν τα έσοδα τους κατά περίπου 4% ετησίως. To ποσοστό αυτό μεταφράζεται σε πρόσθετα έσοδα που ξεπερνούν το μισό τρισεκατομμύριο δολάρια μέχρι το 2025.
Η μελέτη «The Future of Banking: It’s time for a change of perspective» αναλύει τα επιχειρηματικά μοντέλα ~100 κορυφαίων παραδοσιακών τραπεζών και περίπου 200 αποκλειστικά ψηφιακών ανταγωνιστών τους σε 11 χώρες καθώς επίσης το ρόλο που διαδραματίζουν στην τραπεζική αλυσίδα αξίας (banking value chain). Στο πλαίσιο αυτής της μελέτης, εντοπίστηκαν δύο κοινά επιχειρηματικά μοντέλα:
- Γραμμικά (παραδοσιακά) επιχειρηματικά μοντέλα, όπως εκείνα στα οποία οι τράπεζες πωλούν αποκλειστικά τα δικά τους προϊόντα, εκείνα όπου διανέμουν προϊόντα τρίτων εταιριών μέσα από τα δικά τους κανάλια και εκείνα στα οποία παρέχουν τεχνολογία ή τραπεζικές υπηρεσίες σε τρίτους οργανισμούς.
- Μη γραμμικά (προσαρμόσιμα) επιχειρηματικά μοντέλα, όπου οι τράπεζες συνθέτουν νέα προϊόντα και υπηρεσίες, προσθέτοντας αξία πέρα από την αξιοποίηση των καναλιών διανομής τους, καθώς και περιπτώσεις όπου οι τράπεζες ενσωματώνουν τις λύσεις τους σε υπηρεσίες τρίτων οργανισμών (π.χ. υπηρεσίες ‘buy now, pay later’)
Πολλές από τις κορυφαίες τράπεζες που αναλύονται στη μελέτη υιοθετούν γραμμικά (παραδοσιακά) επιχειρηματικά μοντέλα. Ωστόσο, η μελέτη διαπιστώνει ότι όσες τράπεζες αποδεσμεύσουν τα παραδοσιακά τραπεζικά προϊόντα τους και συνεργαστούν με τρίτες εταιρείες για την ανάπτυξη και προσφορά νέων εξατομικευμένων λύσεων, μπορούν δυνητικά να επιτύχουν μεγαλύτερη ανάπτυξη και υψηλότερες αποτιμήσεις στην αγορά. Συγκεκριμένα, αξιοποιώντας μη γραμμικά επιχειρηματικά μοντέλα, οι τράπεζες θα μπορούσαν να ενισχύσουν τον ετήσιο ρυθμό ανάπτυξής τους έως και 3,8%, γεγονός το οποίο θα οδηγούσε σε επιπλέον έσοδα ύψους 518 δις. δολαρίων έως το 2025.
Η μελέτη επισημαίνει ότι μεταξύ 2018 και 2020, οι αποκλειστικά ψηφιακοί παίκτες της αγοράς είχαν πολύ καλύτερες επιδόσεις από τις παραδοσιακές τράπεζες. Ωστόσο, όσοι από αυτούς υιοθέτησαν μη γραμμικά επιχειρηματικά μοντέλα πέτυχαν 76% ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης (CAGR) στα έσοδά τους, ενώ οι ψηφιακοί παίκτες που μιμήθηκαν τα παραδοσιακά τραπεζικά μοντέλα των τραπεζών πέτυχαν μόλις 44% CAGR στην ίδια περίοδο.
Επιπρόσθετα, η μελέτη προτείνει τρόπους με τους οποίους οι παραδοσιακές τράπεζες μπορούν να αξιοποιήσουν τα δυνατά τους σημεία -τον ισχυρό ισολογισμό τους, την τεχνογνωσία τους στη διαχείριση κινδύνου και την εμπειρία τους στο κανονιστικό πλαίσιο- προκειμένου να ενισχύσουν το επιχειρηματικό τους μοντέλο και να διαφοροποιηθούν από τον ανταγωνισμό. Συγκεκριμένα, προτείνεται να εξετάσουν το ενδεχόμενο υιοθέτησης ενός από τα ακολούθα μοντέλα ή συνδυασμό αυτών:
- Αποκλειστική πώληση προϊόντων της τράπεζας με έλεγχο σε όλα τα στάδια της αλυσίδας αξίας, έχοντας ως βασικό μοχλό ανάπτυξης την απόκτηση μεγαλύτερου μεριδίου αγοράς κυρίως μέσα από συγχωνεύσεις και εξαγορές.
- Ανάπτυξη ενός οικοσυστήματος που βασίζεται στα τραπεζικά κανάλια διανομής (φυσικά ή ψηφιακά) για τη διάθεση τραπεζικών και χρηματοοικονομικών προϊόντων από άλλες εταιρείες και δημιουργία μιας αγοράς (marketplace) για τη διανομή μη τραπεζικών προϊόντων.
- Παροχή τραπεζικών υπηρεσιών ή τεχνολογίας (banking as a service) σε άλλους οργανισμούς με στόχο την επίτευξη μεγάλης κλίμακας.
- Ανάπτυξη εντελώς νέων λύσεων για τους τελικούς πελάτες δημιουργώντας ή ομαδοποιώντας κατακερματισμένα προϊόντα και υπηρεσίες (τραπεζικά ή μη), που μπορούν να διανεμηθούν είτε από τραπεζικά είτε άλλα δίκτυα.
